Botanik bahçesi nedir? Nasıl hazırlanır?

Betonlaşmanın çevremizi sımsıkı sardığı günümüzde yeşile hasret kalarak yaşamaya çalışıyoruz. Canlı bitkileri tanımaktan uzak bir neslin yetişmekte olduğunu düşünülürse gelecekte çocukları bekleyen tehlikeli daha iyi görebiliriz. Dünyanın bir çok ülkesinde rastladığımız botanik bahçeleri bu açıdan büyük bir önem taşımaktadır. İnsanların canlı bitkilerle tanışması imkanını sunan botanik bahçeleri canlı bitki örneklerinin sergilendiği bahçelerdir.
Turizm açısından da önemli bir yere sahip olan botanik bahçeleri turistik bakımdan tercih edilebilir olması nedeniyle o şehre gelen turistlerin gezip görmek isteyecekleri önemli yerlerden birini oluşturmaktadır. Eğer bir yer çok sayıda yerli ve yabancı turistin geldiği bir durumda bulunuyorsa botanik bahçesi hem yöre halkının hem de çok sayıda turistin dikkatini çeken bir yerdir.

Botanik bahçeleri rastgele hazırlanan bahçeler değildir. Son derece özel düzenlemeler ve planlamalar gerektiren bahçelerdir. Amacına uygun olarak planlanır ve düzenlenirler.
Her bitkinin her ortamda ve toprakta yetiştirilmeyeceği düşünüldüğünde botanik bahçeleri oluşturmanın ne kadar zor olduğunu görürüz. Bitkilerin yetişmesi için özle ortamların oluşturulması botanik bahçeler için olmazsa olmazdır. Taşlık yerlerde yetişen bitkiler için taşlık yerler oluşturulup oraya uygun bitkiler yetiştirilir iken, havuz ya da göletler oluşturularak su ve bataklık bitkileri için hazır hale getirilir. Ayrıca seralar kurularak nemli ve kurak ortamlarda yetişen bitkiler yetiştirilmeye çalışılır.

Toprak seçimi ve aydınlık ihtiyacı bitki yetiştirmek için çok önemlidir. Örneğin, kumlu toprak isteyen bitkiler için kumluk yerler hazırlanır.özel bitki gruplarına göre seralar hazırlanarak onlara uygun bir ortam meydana getirilir.

Palmiye çeşitlerinin, çöl bitkilerinin ve eğreltilerin, soğanlı-yumrulu bitkilerin, bulunduğu özel seralar oluşturulmaktadır. Her bitki için etiketler hazırlanmakta, bu etiketlerde bitkinin yerel adı, Latince adı ve hangi ülke menşeli olduğu belirtilmektedir.

Bazı botanik bahçelerinde özle bitkiler için koleksiyonlar oluşturulmaktadır. Bu yöntem ile bir bitkinin dünya üzerinde bulunan bütün türlerini bir arada görme olanağı ortaya çıkmaktadır. Bunun yanı sıra süs bitkilerinin bir çok türünün sergilenmekte olduğu yerler de bulunmaktadır. Ros garden adı verilen gül bahçeleri bunun en güzel örneklerinden biridir. Bazı botanik bahçelerinde ise çok sayıda ağaç türü yer almaktadır. Her mevsimde botanik bahçelerde çiçekli bitkiler yer almaktadır. İşte çiçekli bitkilerin bulunduğu botanik bahçeler çiçek açtıkları dönemlerde görülmeye değerdir.

Ayrıca botanik bahçelerinin bazılarında “herbaryum” adı verilmiş olan kurutulmuş bitki koleksiyonları bulunmaktadır. Bu botanik bahçeleri araştırma yapmak için en uygun bahçelerdir.

Bazı botanik bahçeleri halkı bitkiler konusunda bilgilendirmek için düzenlenen sergilere sahne olmaktadır. Botanik bahçeler insanların bitkileri tanımaları için en güzel mekanlardır. Ülkemizde bazı üniversiteler kendi bünyelerinde botanik bahçeleri kurmuşlardır. Ancak bu botanik bahçeleri çok kapsamlı bahçeler değildir.

Büyüklük açısından botanik bahçeleri faklılık göstermektedir. Halka yönelik olan botanik bahçeleri çok daha geniş bir alanda kurulmuşlardır. Eğitime yönelik ve üniversite bünyesinde olan bahçeler daha küçük alana kurulmuştur.
Bir botanik bahçesi oluşturulurken benzer bitkilerin bir araya getirilmesi geleneksel bir bahçe uygulamasıdır. Ancak yine de güzel görüntüler ortaya koymak için bu uygulama göz ardı edilmez, ağaç ve çalılar, kendi taksonomik gruplarından otsu bitkilerin arasına serpiştirilmiş halde dikilir.
Büyük botanik bahçelerinin çoğunda teknik dergiler ve broşürler yayımlanır, ayrıca resimli kitap ve filmler hazırlanır.