Barok sanatı özellikleri nelerdir?

Maniyerizm’in ardından ortaya çıkan Barok Sanatı, 16. Yüzyılın son dönemlerinde İtalya’da doğmuştur. Bu akım 18. Yüzyıla gelindiğinde ise tüm İtalya’ya ve pek çok Avrupa ülkesine yayılım göstermiştir. Rönesans’ta dengeli olan görünüm Barok akımında bozulmuştur. Burada anlatım çok abartılıdır. Ayrıca Barok sanatında gösteriş ve heyecan bulunmaktadır. Bunun neticesinde ortaya daha gösterişli mimari yapılar ile duygu yüklü eserler konmuştur. Bu akımın en önemli özellikleri arasında ihtişam aşırılık ve heyecan olmasıdır. Barok sanat akımı yaygın şekilde özellikle mimaride, heykelde ve resimde görülür.

Barok Resim Sanatı

Barok resim sanatında en fazla işlenen konuların içinde azizlerin yaşamı, ailelerin tarihi ve kahramanlık hikâyeleri, mitolojik konular yer almaktadır. Bunun yanında barok sanatında manzaralar ve natürmort, tek olarak ya da grup portreleri de ön planda olmuştur. Barok resim sanatının kendisine has ayırt edici özelliklerinden biri de kuvvetli ışığın yüzeyde gölgeler oluşturabilecek şekilde yansımasıdır. Bununla resimde olan duygu ve hareket güçlenmektedir. Barok resim sanatının önde gelen ressamlarının içinde Velazquez (İspanya), Rubens (Belgium), Caravaggio (İtalya), Lorrain (Fransa) ve Rembrant  (Hollanda) bulunmaktadır.

Barok Resim Sanatının en önemli eserleri arasında bulunanlar

Caravaggio – Aziz Thomas’ın şüphesi

Rembrandt  – Gece Devriyesi

Rubens  – Masumların Katli

El Greco – Kont Orgaz’ın Cenazesi

Ter Borch – Munster Anlaşmasının Onaylanması

Pieter De Hooch – Anne

Vermeer – İnci Küpeli Kız

Bernini  – Apollo’nun Daphneyi Kaçırması

Tintorette  – Son Akşam Yemeği

Valezquez – Yumurta Pişiren Yaşlı Kadın

Murillo  – Kavun Yiyenler

Anthony Van Dyck – Kutsal Aile Dinleniyor

Carracci – Kasap Dükkanı

Guido Reni – Tesbihli Madonna

Tiepolo – Palazzo Labia’daki       Kleopatra’nın Ziyafeti

Jacob Van Ruisdael – Wijk Bij Duurstede’deki Yel Değirmeni

Meindert Hobbema – Middelharnis’deki Yol

Frans Hals – Toplu Portre

Titian – Urbino Venüsü

Barok Mimarisi

Barok sanat akımının mimarlık alanında etkili olduğu görülmektedir. Barok akımının Roma’da doğduğu varsayılmaktadır. İtalya’da olan barok sanatının en güçlü mimarları Francesco Borromini ve Lorenzo Bernini olarak kabul edilmektedir. Bu mimarların dışında ise Baldassare Longhena, Pietro Berettini Da Cortona ve Guarino Guarini bulunur. Barok mimari sanatının yayılım gösterdiği diğer ülkeler arasında Rusya, Fransa, İspanya, Almanya, Polonya, Avusturya ve Çekoslovakya bulunmaktadır.

Barok mimarisinin en önemli özellikleri

Renklerin ve süslerin oldukça yoğun kullanıldığı görülür

İhtişamlı heykeller, fıskiyeli havuzlar, kusursuz duvar işlemeleri, muazzam salonlar, tamamlanmamış mimari öğeler ve geniş skalalı tavan freskleri barok mimarisinde bulunan temel unsurlardır.

Yumuşak gotik tarzın reddedildiği bir mimaridir

Düz hatların yerine yuvarlak hatlar tercih edilmiştir

Sarayların ve bunlar gibi büyük yapıların dış cephelerine oldukça önem verilmiştir

Barok döneme ait en önemli mimari yapılar

Versailles Sarayı

San Carlo alle Quattro Fontane

Palais du Luxemburg

Belvedere Sarayı

St. Paul Kilisesi

Barok Dönemi Heykelciliği

Barok döneminde hem resimde, hem de heykelde insanların iç dünyası ve ruh halini dışa vurma ön planda tutulmuştur. Heykellerde olan kahramanlarda, aynı resimlerde olan kahramanlardaki gibi çirkine fazla yer verilmemiştir. Bunun dışında barok dönemindeki heykelciliğin özellikleri ülkeden ülkeye de bazı değişiklikler gösterir.

Ülkeden ülkeye farklılaşan bazı özelliklere karşın, barok dönemi heykellerinin karakteristik özellikleri ise; tam gerçekçilik, büyük ölçüde resimli etkiler ve teknik üstünlüktür.

İtalya’dan bu döneme ait olan bir örnek verilirse, bu alanda bir deha olarak kabul edilen Bernini’den bahsetmek gerekir. Bernini hem heykeltıraş, hem de bir mimardır. Fakat mimari eserlerinde de heykellerini vurgulama özelliğini taşır. Buna bir örnek verilirse, Vatikan’da yer alan sütunlar gösterilebilir.

Barok Sanatı hakkında önemli bilgiler

Barok kelimesi Portekizce olan Barucco’dan gelir. Barucco kelimesi ise düzensiz incilere verilen bir isimdir.

Barok sanatı daha çok Roma’da bulunan kiliselerde, Avrupa’da olan saraylarda ve şatolarda kendisini gösterir.

Barok resim sanatındaki eserlerde, vücut adalelere ve damarlara kadar gösterilir.

Barok resim sanatında durgun yüz ifadelerinin yerini hisli ve neşeli, bazen ıstıraplı yüz ifadeleri almıştır.

Avrupa ile yapılan temasların artmasıyla Osmanlılarda da Barok sanatının etkileri görülmeye başlanmıştır. Fakat Osmanlı dönemindeki sanatçıların kendi yorumlarıyla birlikte batıda olanlardan daha farklı eserler ve yapılar ortaya çıkarılmıştır. İstanbul’da bulunan barok mimarisi eserlerinin arasında Nuruosmaniye, Ortaköy ve Laleli camilerinin yanında Selimiye Kışlası bulunmaktadır.

Katolik ülkelerdeki veba salgınının bitmesine şükretmek amacıyla yapılan Veba Sütunları da barok döneminin eserleri arasındadır.

Barok akımı resim, mimari ve heykelin dışında, edebiyatta, dansta ve müzikte de etkili olmuştur.