Topçu ocağı nedir?

Osmanlı Devleti’nin piyade alayında yer alan Topçu Ocağı, devletin ilk dönemlerinden itibaren ordunun en önemli silahlarından biri olmuştur. 1. Murat zamanında yapılan Kosova Meydan Muharebesi’nde ilk olarak kullanılan toplar, takip eden yıllarda da Osmanlı Ordusu’nun en önemli stratejik kanatlarından biri olmaya devam etmiştir. Osmanlı Devleti’nin Kapıkulu Ocağı olarak bilinen yaya askerlerine mensup olan Topçu Ocağı, savaşlarda top kullanmanın dışında bu topların dökülmesi üzerine de oldukça kapsamlı bilgi sahibiydi. Topçu Ocağı askerleri top dökümü konusunda aldıkları eğitim sayesinde cepheye yakın bölgelerde kısa süre zarfında oldukça işlevsel toplar dahi dökebilmekteydi.

1. Murat tarafından kurulduğu söylenen Yeniçeri Ocağı’nın yapısal anlamda bir temele oturmasının ardından Acemi Ocağı’ndan alınan askerlerle oluşturulan Topçu Ocağı, İstanbul’un fethinde de son derece büyük bir rol oynamıştır. İstanbul’un Osmanlı Devleti toprağı olmasından sonra Galata surlarının dış kısmında yer alan ve günümüzde de Tophane ismiyle anılan alanda çalışmalarını sürdüren Topçu Ocağı, teknolojinin gelişmesi ve top kullanımının savaşlarda bir gereksinim haline gelmesiyle daha da büyük bir önem kazandı.

Osmanlı Devleti’nin birçok savaşında tabiri caizse tarih yazan Topçu Ocağı askerleri; Belgrad, Provişte, Budin, Gülamber ve daha birçok savaşta cepheye çok yakın yerlerde dökümhaneler kurdu ve kısa süre içerisinde ürettiği toplarla Osmanlı Devleti’nin büyük başarılar kazanmasını sağladı. Topçu Ocağı bünyesindeki askerlerin başında Topçubaşı bulunurdu. Sertopi olarak da bilinen Topçubaşı, emrinde çalışan Dökücübaşı’na dökümhanede yapılan topların denetlenmesi görevini verirdi. Topçubaşı’na bağlı olarak çalışan Dökücübaşı tüm dökümhanedeki işlemlerin düzgün bir şekilde yapılmasından ve yapılan topların denetlenmesinden sorumluydu.

Topçu Ocağı bünyesinde Topçubaşı ve Dökücübaşı gibi üst rütbelerin haricinde; marangoz, demirci, burgucu, tamirci, dökümcü, yamacı gibi birçok farklı görevi üstelenen askerler de bulunmaktaydı. Bu zanaat sahibi ustalar Acemi Ocağı’ndan gelen gençlere toplarla ilgili en ince detaya kadar bilgi vermekte ve donanımlı askerler yetiştirilmesini sağlamaktaydı. Ayrıca Topçu Ocağı’nın merkezi olan Tophane’de alım satım işlerinden sorumlu olan Tophane Emini de görev yapmaktaydı. İhtiyaçların karşılanmasıyla ilgilenen Tophane Nazırı aynı zamanda imalatın da kaliteli şekilde devam etmesi için denetlemelerde bulunurdu. Bu kadar detaylı bir sisteme sahip olan Topçu Ocağı’nın ürettiği devrin ilerisindeki toplarsa, ocağın en önemli askerlerinden olan Cemaat Ortaları tarafından kullanılırdı. Tüm bunların haricinde birçok büyük, orta ve küçük rütbeli subaylar ve zanaatkarlar da Topçu Ocağı bünyesinde görev almaktaydı.

Bir Cevap Yazın