Kortizon vücuttan nasıl atılır?
Kortizon böbreklerin üst kısmında olan böbrek üstü bezleri tarafından salgılanan bir hormon türüdür. Vücudumuzda kan şekeri sentezini sağlayıp, proteinin yapı taşlarına parçalanmasını gerçekleştiren kortizon, bireylerde dinlenme zamanında dahi üretilir. Dinlenme esnasında üretilen kortizon miktarı yaklaşık olarak 25-30 mg seviyesindedir. Üretilen bu miktarlar kilosu fazla olan kişilerde daha da artar. Bireylerin vücutlarında kortizon eksikliği olması durumunda veya farklı hastalıkların tedavisinde hastaya dışarıdan ekstra kortizon verilebilir. Tedavilerde hastaların durumuna göre değişik dozlarda kortizon kullanılabilir. Fakat kortizonun fazla verilmesi halinde çeşitli yan etkileri de bulunmaktadır. Hastalara durumu gözetilerek verilen kortizonun vücuttan atılmasını sağlamak için, özellikle beslenmeye dikkat edilmesi gerekir. Alınan bu önlem kortizonun yan etkilerinden korunmak içinde faydalı olur.
Kortizon ne zaman verilir?
Kortizon verilmesi genel anlamda tehlikeli sonuçlar doğurabilse de, verilmemesi halinde ciddi sağlık problemlerine yol açabilir. Sadece böbrek üstü bezlerinden salgılanması sebebiyle, bunda bir sorun yaşanması durumunda doktor kontrolü altında hastaya kortizon verilmesi gereklidir. Romatizma hastalarından, kan hastalıklarına, alerjik hastalara kadar farklı alanlarda kortizon tedavisi uygulanabilir. Tedavi uygulanmadığı takdirde, hastaların ölümü kaçınılmazdır. Doğum sırasında bebekte olan kortizon eksikliği durumunda, bebeklerin özürlü doğma olasılığı da bulunmaktadır.
Kortizonun vücutta yaptığı etkiler
Kortizon birçok olumlu etkiye sahip olmasına rağmen, aşırı alınması halinde vücuttan atılması mümkün olmayan bir hormon türüdür. Kortizonlu ilaçların yüksek dozda ve uzun zamanlı kullanımı sonrasında tansiyon yükselmesi, karında ve omuzlarda yağ toplanması, vücutta su ve tuz tutulumundan kaynaklanan ödem, kas erimesi, kemik erimesi gibi ciddi problemlere neden olabilir. Kortizonun en önemli yan etkisi ise yüz de şişme ve yuvarlaklaşma ile sırtta yağ birikiminin oluşma durumudur. Bunun dışında kan şekerinin kullanılmasına etki eden insülinin dengesini bozup, kan şekerinin artmasına da etki edebilir. Gebelerde kullanımı olduğunda, gebelik kan şekeri oluşumuna etkisi olabilir. Ayrıca vücutta ödeme sebep olması nedeniyle, özellikle kalp ve böbrek yetmezliği çeken kişilerde ve yüksek tansiyon hastalarında olumsuz etkiler görülebilir.
Kortizon vücuttan nasıl atılır?
Kortizonun vücuttan tümüyle atılması imkânsız gibidir. Çünkü bireylerde devamlı böbrek üstü bezleri tarafından kortizon salgılaması vardır ve kortizon vücutta hiç bulunmadığı zaman ise ölüm gerçekleşebilir. Kortizonlu ilaçların kesinlikle doktor denetimi altında kullanılması gerekir. Bu dengenin sağlanması açısından kişilerin beslenmesine dikkat etmesi gereklidir.
Kortizon kullanımında beslenme
Tuz tüketimine dikkat edilmeli: Kortizon kullanırken hastaların tuz tüketimini düşürmesi gereklidir. Bunun nedeni kortizonun böbreklerden tuzun geri emilimini arttırması söz konusudur. Bu kişilerde tansiyonun yükselmesine sebep olabilir. Ayrıca kortizonun böbreklerden potasyum atma etkisi de bulunur. Hormonların salgılanması sırasında ve kalbin kasılma fonksiyonunda negatif etkileri de olabilir. Bu sebeple hastalar tuzu azalttıklarında, potasyum bakımından zengin beslenme düzeni kurup, meyve ve sebze ağırlıklı olarak beslenmelidirler. Ayrıca tatlı ve yağlı yiyeceklerden ise tüketilmemelidir.
Kalsiyum oranı arttırılmalı: Uzun zaman kortizon tedavisi gören kişilerde kemik yıkımı artabilir. Nedeni ise kortizonun kalsiyumun bağırsaktan emilimini azaltması sebebiyle osteoporoza neden olmasından dolayıdır. Bu süreçte kişiler düzenli şekilde kemik yoğunluğu ölçümü yaptırıp, kalsiyum oranı yüksek olan peynir, yoğurt, yeşil sebzeler, fındık, kuru baklagiller, balık gibi gıdaları tüketmeleri gereklidir.
Tatlılardan kaçınmalı: Kortizon verilen insanlarda iştahları açıldığı için, karbonhidratlı besinleri tüketme isteği artar. Buna vücutta karbonhidrat metabolizma dengesi bozulması sebeptir. Tatlıları aşırı tüketmek kilo alımını da arttırır.
Sodyum içeren gıdalardan kaçınmalı: Kortizon alan kişiler hazır gıdalar tüketmemelidir. Evde yapılmış olan katkısız yiyecekleri tüketmelidirler. İçerisinde sodyum oranı yüksek olan sakatatlar, kahvaltılık tuzlu margarinler, şarküteri ürünleri, kabuklu deniz ürünleri, salata sosları, ketçap, mısır gevreği, hazır yufka gibi gıdalardan uzak durulmalıdır.