Jakobenizm nedir?

Genel olarak bir ideoloji olduğu zannedilen jakobenizm aslında öğretiden çok temel bir yöntem olarak tanımlanır. Toplum ideolojilerinden yararlanan jakobenizm, herhangi bir fikri toplum geneline kabul ettirmek için “dikte etme” yolunun kullanılmasıdır. Kelime anlamı açısından jakobenizm incelendiğinde, devrimin keskin bir şekilde yapılması olarak tanımlanır. Özellikle Fransız Devrimi sonrasında “Jacobin Demokratik Kulübü” taraftarları tarafından kabul edildiği için jakobenizm ismini alan bu yöntem, bazı kişiler tarafından doğrudan “dikte etmek” fiilinin isim hali olarak da kullanılır.

Radikal bir kesim olan Jacobin Demokratik Kulübü taraftarları, Avrupa tarihinin gelişimini doğrudan etkileyen Fransız Devrimi’nin de en önemli ve gidişat belirleyen kesimlerinden biridir. Jakobenizm akımının ortaya çıkmasını sağlayan kişi olarak kabul edilen Maximilien Robespierre de Jacobin Demokratik Kulübü üyelerinden biridir. Robespierre liderliğinde toplanan bu kesim Fransız Devrimi’nin gidişatını doğrudan etkilemiş ve devrimin gerçekleşmesi için muhakkak devletin “zorlama” gücünün kullanılması gerektiğini savunmuştur. Devletin bizzat kendisinin bazı ideolojileri dikte etmek suretiyle halka dayatması gerektiğini ileri süren bu kitle, jakobenizm yönteminin bir gereksinim olduğunu savunmuştur.

Fransız Devrimi’nde görev alan jakobenizm akımı taraftarları, Aydınlanma Çağı olarak da tanımlanan ve Avrupa genelinde bilim ile sanayi gelişiminin büyük hız kazanmasını sağlayan dönem öncesinde muhakkak devletin dikte etme yetkisinin kullanılması gerektiğini ileri sürmüştür. Yalnızca bir dönemliğine devletin halk üzerinde baskı kurması gerektiğini düşünen jakobenizm taraftarları, bu bir dönemlik periyotun ardından aydınlanmanın zaten kendiliğinden gelişeceğini iddia etmiştir. Aydınlanma Çağı düşünürlerinin ileri sürdüğü “doğal süreç” düşüncesine benzerlik gösteren jakobenizm yöntemi, doğal sürecin hızlanması ve gelişim göstermesi için devletin elinde tuttuğu gücün halk üzerinde baskı kurmak suretiyle kullanılması gerektiğine inanır.

Günümüzde herhangi bir ideolojiyi toplum geneline kabul ettirmek isteyen her insan bir jakoben olarak tanımlanır hale gelmiştir. Fransız devrimcilerinden farklı olarak ideolojinin halka kabul ettirilmesi için muhakkak devrim yapılması gerekmemektedir. Bu tür düşüncelerin halka zarar verdiğini kabul eden aydın kesimler, jakoben kişilerin herhangi bir güç kullanmadan yalnızca konuşarak da halka kendi ideolojilerini kabul ettirebileceğini savunmaktadır. Aristokrasi rejiminin yıkılarak yerine cumhuriyet düzeninin getirilmesini amaçlayan Fransız devrimcilerin ortaya çıkarttığı jakobenizm yöntemi zaman içinde değişim göstermiş ve günümüzde çok daha geniş bir anlamda kullanılır hale gelmiştir. Ancak tüm bunlara rağmen ideolojisini topluma kabul ettirmek isteyen her insanın bir jakoben olarak tanımlanmasına karşı çıkan kişiler de bulunmaktadır.

Rahnansaika

 

Bir Cevap Yazın