Gensoru nedir?

Gensoru TBMM’nin milletvekilleri ve bakanları denetleme yollarından biridir.1982 Anayasası hükümet ve bakan   denetimi için 5 mesanizma öngörmüştür.bu mekanizmalardan biri olan gensoru, siyasi hedeflidir. Yani hükümet ve ya bir bakanın yetersiz olduğu ve siyasetten düşürülmesi gerektiğini hedefler.

Gensoruyu, en az 20 milletvekili toplanarak veya siyasi parti gurubu önerisi ile verilir. 3 gün içinde gensorular çoğaltılıp dağıtılır. 10 gün içinde yapılacak ön oylama sonuçlarına göre, basit çoğunluğun güvensizlik oyları sayılır. Oylar basit çoğunluğu geçerse, en az 2 ve en fazla 7 gün içerisinde görüşmeler başlar. Görüşmenin bitiminden sonra 1 tam gün ara verilir. Bu güne serinlik süresi denir. Ertesi gün güven oylaması gerçekleşir.

Sadece güvensizlik oyları sayılır ve hesaplanır. Sonucun hesaplanması için 276 milletvekilinin güvensizlik oyuna ihtiyaç vardır. Yani güvenoyu alamadan, bir bakanın veya hükümetin düşürülmesi için, TBMM üye tam sayısı olan 550 milletvekilinin, salt çoğunluğu yani yarısından fazlasının, güvensizlik oyu vermesi gerekir.276 veya daha fazla milletvekilinin oy vermesi durumunda bakan veya hükümet düşürülmüş olur.

Anayasamız 1982 de gensoru için yenilikler getirmiştir. Bu yeniliklerde, gensoru için sadece güvensizlik oyları sayılacaktır. Güvenoyları veya çekimser oyların sayısı bilinmez veya sayılmaz, hesaba da katılmaz.  275 üyenin güvensizlik oyu çıksa dahi, düşürme kararı çıkmamış sayılır. Bu durumda olan hükümet veya bakan için rasyonelmiş parlamentarizm gerçekleşmiş olur, yani saygınlığı korunmuş olur.

Gensoru oylamaları gizli değildir. Kader oylamasında sadece mutlak çoğunluk gerekir.