Damga vergisi nedir?

Damga vergisi, her türlü sözleşmeden doğmakta olan ve devlet tarafından alınan bir vergi çeşididir. Damga vergisinin kanuna ekli (I) sayılı tabloda yer alan kağıtlar damga vergisine tabi bulunmaktadır. (I) sayılı tabloda yer almayan kağıtlar ise damga vergisine tabi olmayan kağıtlardır. Kağıt kavramı yazılıp imzalanmak ya da imza yerine geçen bir işaret koymak sureti ile düzenlenen ve herhangi bir durumu ispat ve belli etmek için ibraz edilecek belgeleri ifade etmektedir.

Damga vergisinin mükellefi o kağıtları imzalayan kişidir. İmza atan taraflardan biri muaf ya da resmi daire ise damga vergisinin mükellefi diğer kişi olmaktadır. Damga vergisine konu olan sözleşme kaç nüsha hazırlanırsa o kadar damga vergisi ödenmesi gerekmektedir. ( Suret ya da fotokopi haliyle damga vergisine tabi değildir).

İdareye sözleşmeyi ibraz eden kişi damga vergisini ödemekle yükümlüdür. (Damga vergisine konu olan sözleşmenin aslı kimde ise dava hakkı ona aittir.) Bir sözleşme eğer Anonim Şirket ve şahıs arasında yapılmışsa Anonim Şirket damga vergisi mükellefi olduğundan dolayı vergi dairesi Anonim Şirketi kabul eder. Yurt dışında imzalanmış olan kağıdın hükmü eğer yurt içinde uygulanıp faydalandırılır ise bu işlem damga vergisine tabi tutulur.
Damga vergisinin özellikleri şunlardır;
1- İbraz edilebilir olması lazım.
2- İmzalanabilir yada imza yerine geçen ibareler olacaktır.
3- Hüküm içermesi gerekiyor.

Damga vergisi ödemeleri genel olarak Damga vergisi nispi şekilde (binde 8,25) ve maktu şekilde olmak üzere iki şekilde ödenmektedir. Sözleşmede bir değer yoksa damga vergisi maktu alınır, değer varsa nispi alınır. Damga vergisi; basılı damga konulması, makbuz şeklinde veya istihkaktan mahsup edilerek ödenir.

24. Maddeye göre vergiye tabi olan kağıtların damga vergisi hiç ödenmemiş ya da eksik ödenmişse imzalayanlar bu vergiden müteselsilen sorumludurlar. 1. Maddede Yurt dışında imzalanmış olan sözleşmeler Türkiye de ibraz edilirse damga vergisi Türkiye’de ödenmesi gerektiği beliritlmiştir.
Damga vegisi mükellefleri şunlardır:
1. İki kişi arasında yapılan sözleşmelerde damga vergisinin mükellefi iki tarafa da aittir.
2. Resmi dairelerle kişiler arasında yapılan sözleşmelerde verginin mükellefi kişilerdir. Vergiyi kişiler öder.
3. Yabancı memleketler ile Türkiye`deki bir yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kâğıtların vergisini, Türkiye`de bu kâğıtları resmi dairelere ibraz eden, üzerlerinde devir veya ciro işlemleri yapanlar ya da herhangi bir suretle hükümlerinden faydalananlar öderler.

(1) SAYILI TABLO Damga Vergisine Tabi Kağıtlar şunlardır :
1. Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler (Binde 8,25)
2. Kira mukavelenameleri (Mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden) (Binde 1,65)
3. Kefalet, teminat ve rehin senetleri (Binde 8,25)
4. Tahkimnameler ve sulhnameler (Binde 8,25)
5. Fesihnameler (Belli parayı ihtiva eden bir kağıda taalluk edenler dahil) (Binde 1,65)
6. (Değişik: 5766/10-b md.) (Yürürlük: 6.6.2008) Karayolları Trafik Kanunu uyarınca kayıt ve tescil edilmiş ikinci el araçların satış ve devrine ilişkin sözleşmeler (Binde 1,65)
7. Sulhnameler (
8. Turizm işletmeleri ile seyahat acentelerinin aralarında düzenledikleri kontenjan sözleşmeleri (Belli parayı ihtiva edenler dahil).
9. Meclislerden, resmi heyetlerden ve idari davalarla ilgili olmayarak Danıştaydan verilen mazbata, ilam ve kararlarla hakem kararları.
10. İhale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları.
11. Emtia senetleri (Makbuz senedi, rehin senedi, iyda senedi, taşıma senedi.
12. Konşimentolar
13. Deniz ödüncü senedi (Binde 8,25)
14. İpotekli borç senedi, irat senedi (Binde 8,25)
15. Menşe ve Mahreç şahadetnameleri.
16. Resmi dairelere ve bankalara ibraz edilen bilançolar ve işletme hesabı özetleri.
17. Barnameler
18. Tasdikli manifesto nüshaları
19. Ordinolar
20. Gümrük idarelerine verilen özet beyan formları
21. Maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (Binde 6,6)
22. Ödünç alınan paralar için verilen makbuzlar veya bu mahiyetteki senetler (Binde 6,6)
23. İcra dairelerince resmi daireler namına şahıslara ödenen paralar için düzenlenen makbuzlar (Binde 6,6)
24. Beyannameler (Bu beyannamelerin sadece bir nüshası vergiye tabidir.
25. Vergi beyannameleri
26. Gümrük idarelerine verilen beyannameler
27. Belediye ve il özel idarelerine verilen beyannameler
28. Sosyal güvenlik kurumlarına verilen sigorta prim bildirgeleri
Daha bir çok kağıt için damga vergisi alınmaktadır.