Çocuklarda nefes darlığı neden olur?

Çocuklarda nefes darlığı sorunu çocukların farklı etkenlerden dolayı sıkça maruz kaldığı bir etkidir. Bu sorunun yaşanması farklı sebeplerden kaynaklansa da, bunların arasında en sık rastlananı üst solunum yolu enfeksiyonlarından oluşan nefes darlığıdır. Günümüzde solunum sistemiyle ilgili rahatsızlıklar çocukların en fazla doktora götürülme ve hastaneye yatırılma sebebi kabul edilir. Solunum sistemi ve akciğerler çevrede meydana gelen olaylarla direkt olarak ilişkilidir. Bu nedenle alerjen maddeler ve hava değişimleri gibi etkenlerden çocuklar kolayca etkilenir. Sağlıklı kabul edilen bir çocuk bile yıl içinde 5-6 defa üst solunum yolu enfeksiyonu geçirebilir. Bunun bağlantılı olarak hırıltı, öksürük ve nefes darlığı gibi yakınmalar görülmeye başlar. Akciğer hastalıkları yaşanırken de, ani şekilde gelişen nefes darlığı olabilir. Burada akciğerlerle ilgili hastalığa ait bulgular olduğundan, nefes darlığının neden kaynaklandığı kolayca belirlenebilir. Bunlardan başka doğuştan olan kalp hastalıklarında da çocuklar nefes darlığı çekebilir. Bunun etkileri çocukların hareketleri, oyun oynaması sırasında nefes nefese kalması şeklinde yaşanır. Bu sorunun dolaşım bozukluğundan kaynaklanması durumunda, nefes darlığıyla beraber morarma etkisi meydana gelmektedir. Astım rahatsızlığının olması da, akciğerlerde iltihabi etkisiyle sıvı birikimine sebep olduğundan, içi hava dolu büyük kistler meydana gelir ve nefes darlığı etkisi ortaya çıkar. Kansızlık sorunu da, nefes darlığı etkisi gösterebilen bir unsurdur. Gelişimle ilgili olan göğüs içinde oluşan bozukluklar, psikolojik etkiler yine çocuklarda solunum sorunlarının oluşmasında etken sebep olabilir.

Çocuklarda nefes darlığı olması bir hastalık olarak kabul edilir mi?

Nefes darlığının olması, tek başına bir hastalık belirtisi olarak kabul edilmemektedir. Nefes darlığı çekilmesi, önemli bir hastalığın belirtisi olarak ortaya çıkar. Bu yüzden sorunun altında yatan etkenin mutlaka belirlenmesi ve zaman kaybedilmeden tedavi edilmesi gerekmektedir.

Çocuklarda görülen nefes darlığı hangi hastalıklara işaret etmektedir?

• Soğuk havalarda nefes darlığının çekilmesi, astımın bir belirtisi olarak meydana gelebilir.
• Hareketle, egzersizle artan nefes darlığı kalp hastalıklarına, KOAH, anemi, fibrozis, tiroit bozuklukları gibi rahatsızlıkların bir belirtisi olabilir.
• Nefesin yetersiz kaldığının hissedilmesi, başka bir etken yoksa psikolojik kökenli olabilir.
• Özellikle geceleri meydana gelen nefes darlığının olması, astım ve kalp yetmezliğinin bir belirtisi olabilir.
• Otururken, dinlenme sırasında bile nefes almakta güçlük çekilmesi, KOAH, astım, zatürre, bronşit, akciğerlerde kitle bulunması, akciğer zarları arasında sıvı birikmesi, böbrek yetmezliği, uyku apnesi ve reflü gibi vücudun tamamıyla ilgili olan hastalıkların bir belirtisi olarak meydana gelebilir.
• Dinlenme sırasında meydana gelen nefes darlığı ise, pulmoner emboli, astım, anemi, akciğer zarında sıvı birikimi gibi sebeplerden olabilir.

Çocuklardaki nefes darlığı nasıl değerlendirilmektedir?

Çocuklarda meydana gelen akut nefes darlığının en önemli sebeplerinin içinde üst solunum yolu enfeksiyonları, solunum sistemine kaçmış olan yabancı cisimler ve astım gibi etkenler gelmektedir. Çocuklar özellikle yaşları küçük olduklarında, nefes darlığı sorununu kendileri anlatamaz. Bu yüzden aileler çocuklarını iyi gözlemlemelidir. Çocuklarında nefes darlığı varsa, derin nefes aldıklarında köprücük kemiği üzerinde olan bölüm içeriye doğru çekilir. Bunun dışında çocuklarda burun deliklerinin açılıp kapanmasında göze çarpan değişik etkiler varsa, solunum zorluğu çektikleri hakkında sağlıklı bir değerlendirme yapılmalıdır.

Çocuklarda nefes darlığı sırasında ne yapılmalıdır?

Önce çocukların bu esnada sakinleşmesine yardımcı olmak gerekir. Üzerinde olan giysiler rahatlamasını sağlayacak şekilde çıkarılmalı ya da gevşetilmelidir. Dik durması için yardımcı olmak gerekir. Hemen doktoruyla irtibata geçip, en yakın sağlık kuruluşuna götürülmesi gerekir. Nefes darlığına neden olan etkenin belirlenmesi için gerekli incelemelerin yapılması sağlanmalıdır. Çocuklara belirlenen etkene göre uygun olacak tedavi yolları uygulanmalıdır.