Çocuklarda ishal nasıl oluşur?
Çocuklarda görülen ishal bir gün içinde üç defadan fazla sulu dışkılama ya da anne sütüyle beslenenlerde her zamankinden daha fazla ve sulu yapılan dışkılamadır. Toplumda sıkça görülen rahatsızlıklardan olan ishal, yetişkin bireyleri yılda en az dört kez etkisi altına alır. Normal olarak kendiliğinden düzelen bir durum olsa da, bazı zamanlarda hastalık belirtisi olarak ortaya çıkabilir. Bu durum çocuklar açısından daha tehlikeli durumların yaşanmasına neden olabilir. Çocuklarda karın ağrısı, gaz sancısı, bulantı ve sıkışma hissi ile oluşan ishal vakaları mutlaka ciddiye alınmalıdır.
Çocuklarda ishalin sebepleri nedir?
- Bağırsak enfeksiyonları, parazitler, bakteriler, virüsler ve bazı mikroplar
- Gıda zehirlenmesi
- Diş çıkarma dönemi
- Bağırsak yapısını ve işlevini bozacak hastalıklar
- Süt ve süt ürünleri gibi gıdalara karşı gelişen tahammülsüzlük
- Bazı besinlere karşı hassasiyet gelişmesi
- İshal yapan gıdaların tüketimi ve gereğinden fazla sulu beslenme yapılması
- Antibiyotik tedavisi
- Alt ve üst solunum enfeksiyonları geçirilmesi
- Doğuştan var olan bazı metabolik hastalıklar
Çocuklarda ishal belirtileri nedir?
Yılda her dönem görülebilen ishal, yaz aylarında gıdaların çabuk bozulmasından, tatil yörelerinde hijyenik olmayan ortamlarda bulunulmasından ve beslenme alışkanlıklarındaki değişimden dolayı daha sık görülür. Dışkılamanın sulu olması, daha sık olarak dışkılama, dışkı miktarındaki artış, huzursuzluk, kusma ve karın ağrısının olması ishalin verdiği belirtilerdir.
Çocuklarda görülen ishalin farkları nedir?
Çocuklardaki ishalde akut ya da kronik olarak yaşanabilir. Erişkinlerde görülen ishal sebepleri çocuklarda da geçerlidir. Ancak çocuklarda yaşanan akut ishal sebeplerinin arasında en fazla etken faktör rota virüs enfeksiyonları olarak bilinir. Bunların gelişimi 5-8 gün sürer. Yetişkinlere verilen ishal kesici ilaçlar, çocukların kullanımına uygun değildir. Mutlaka bu ilaçları kullanma konusunda doktora danışılmalıdır. Çünkü ishalin geliştiğii 1-2 gün sürede bile çocuklarda dehidrasyon oluşabilir. Bu durum çocukların ölüme kadar gidebileceği bir dönemdir. Bu sebeple çocuklarda gözlenen aşağıdaki belirtilerin oluşması halinde mutlaka doktora gidilmelidir.
- Dışkıda sümüksü maddelerin ve kanın olması halinde
- Dışkı siyah renkteyse
- Ateşin 38,5 derecenin üzerinde seyretmesi halinde
- 24 saat içinde geçmeyen ishallerde
- Dehidrasyon belirtilerinin görülmesi durumunda doktor ziyareti ihmal edilmemelidir.
Dehidrasyon belirtileri nedir?
Dehidrasyon geliştiğinde idrara çıkmada azalma, susamak, idrarın miktarında yetersizlik, sersemleme, halsizlik, idrar renginde koyulaşma ve cilt kuruluğu gibi tipik belirtiler arasında görülebilir. Bunların dışında çocuklarda ağlarken gözyaşının gelememesi, ağız ve dilde kuruluk oluşması, yanaklarda ve gözlerde çökme meydana gelmesi, en az üç saat altını ıslatmama, cildin esnekliğinin kaybedilmesi ve huzursuzluk gibi belirtiler gelişebilir. Olayın ciddi boyutlara ulaşması hastanede tedaviyi gerektirdiğinden, mutlaka bu belirtilerin olması halinde çocuğun doktora götürülmesi gerekir.
Çocuklarda ishalin tedavisi nasıl yapılır?
Çocuklarda görülen ishalin nedenleri farklı olsa da, ani olarak başlayan ishaller sırasında tedavi yaklaşımı aynı olacaktır. Önce doktor önerisi olmadan çocuklara antibiyotik ve diğer ilaçları vermemek gerekir. İshalin özellikle kusmayla birlikte görülmesi durumunda su kayıpları meydana geleceğinden, bunun ölüme bile neden olacağı unutulmamalıdır. İshal sonrasında emzirmesi ve beslenmesi kesilen, günde 8 defadan fazla sulu dışkılama yapan, günde ikiden daha fazla kusan, bir yaşından küçük olan çocuklar risk altındadır. Bu nedenle susuzluğun giderilmesi için mutlaka sıvı takviyesi gerekir. Çocukların kaybolan sıvıları ve kalorileri yerine konmalıdır. Pirinç suyu, elma suyu, yağsız hazırlanmış çorba, sütle hazırlanmış muhallebi, ayran gibi yiyecekler bu dönemde çocuklara verilebilir. 6 aydan küçük bebekler daha sık emzirilmelidir. Ayrıca içerlerse ılık ve kaynamış su verilmelidir. Çocukların beslenmesine sık ve az aralıklarla düzenlenmelidir. Ayrıca ishalin geçmesinden sonra en az iki hafta süreyle günlük öğünlerine bir öğün ilave edilmelidir. Şekerli içecekler, gazoz, kahve ve uyarıcı içecekler içirilmemelidir. Çocuklara bu süreçte çinko içeren solüsyonlar verilmesi yararlı olacaktır.