Çiğ nedir?

Dünya atmosferinin kompleks yapısından kaynaklanan çiğ, havadaki su buharının ani yoğunlaşması sonucunda oluşur ve önceden kesin olarak tahmin edilmesi çok zordur. Bilimsel olarak bir yağış biçimi sayılmayan çiğ, meteorolojide bir müşahede şeklinde tanımlanmıştır. Yalnızca sıcaklık değişimlerinin değil atmosfer basıncı ve nemin de büyük rol oynadığı çiğ oluşumu, buhar basıncının atmosfer tabakalarında yaşanan ve birçok bileşkene bağlı olarak gelişen değişimlerinden kaynaklanır.

Genel olarak dağlık ve bitki örtüsü yoğun olan bölgelerde görülen çiğ, vadiler gibi eğimin yüksek olduğu yerlerde buhar basıncının ani değişimlere müsait olmasından etkilenir. Baharın başlamasıyla birlikte havadaki sıcaklık ve basınç değişimlerinin ani değişimler geçirmesi, bitki yapraklarına buhar yoğunlaşması nedeniyle çiğ tanelerinin yerleşmesine neden olur. Soğuk ve sıcak havanın büyük rol oynadığı çiğ oluşumunda, geceleri yer yüzünün soğuması önemli bir etkendir.

Gündüzleri güneş ışınlarının etkisiyle ısınan yeryüzü, gece yavaş yavaş bu ısıyı kaybetmeye başlar. Yeryüzünde yer alan ve gündüz güneşle ısınan cisimler geceleri soğumaya başladığında etrafındaki havanın da büyük oranda soğumasına neden olur. Soğuk havanın buhar basıncını taşıyabilme kapasitesi sıcak havaya göre çok az olduğundan, bu nedenle belirli bir seviyeden sonra tabi ki uygun basınç ve nem şartları da oluşunca fazla su buharı serbest kalır. Soğuk hava içerisinde tutunamayan su buharı, kendine en yakın cisimlere yönelerek burada yoğunlaşmaya başlar. Yoğunlaşmasını sürdürerek bizim çiğ tanesi dediğimiz minik su damlacıklarına dönüşen çiğ zerrecikleri, güneşin tekrar doğarak yeryüzünü ısıtmasıyla birlikte yeniden buharlaşır ve sıcak havaya karışır.

Meteoroloji biliminde çiğ tahminleri genel olarak “çiğ noktası” adı verilen ortam şartlarına göre hesaplanır. Çiğ olayının gerçekleşebilmesi için havanın belirli bir nem oranının üzerinde olması ve sıcaklığın da “çiğ noktası” denen sıcaklık eşiğine inmesi gerekir. Tüm bunların haricinde çiğ oluşması için gerekli olan bir diğer koşul da, gecenin bulutsuz olmasıdır. Gecelerin bulutsuz olduğu bahar aylarında yeryüzündeki radyasyon kaybı da fazla olduğundan, bu durum su buharının havaya tutunma yeteneğini azaltarak çiğ oluşması için uygun su yoğunlaşmasının gerçekleşmesini sağlar.