Balyoz Davası nedir?
Son birkaç yıldır Türkiye gündeminin en önemli konularından birini oluşturan Balyoz Davası Anayasa mahkemesinin bireysel başvurular neticesinde yargılamaların adil olmamasından dolayı yeniden yargılama yolunu açmasıyla 19.06.2014 tarihinde tutuklu bulunanlar tahliye edilmiştir. Peki Balyoz Davası nedir?
Balyoz olarak isimlendirilen plan, 2003 yılının Mart ayında 1. Ordu Komutanlığı tarafından dönemin Türkiye Cumhuriyeti hükûmetini devirmek için hazırlandığı iddia edilmiştir.
Taraf gazetesinin 20 Ocak 2010 tarihinde Balyoz darbe planı ilk olarak Mehmet Baransu, Yıldıray Oğur ve Yasemin Çongar imzalı haberlerde 2003 tarihli “Balyoz Harekât Planı” başlığını taşıyan belgeler ile gündeme gelmiştir. İddialara göre 1. Ordu Komutanı Çetin Doğan’ın liderliğindeki cunta tarafından Balyoz Darbe Planı hazırlanmıştır.
Dava ile ilgili hazırlanan İddianameye göre, ‘Balyoz’un 5 aşamada gerçekleştirilmesi planlanmıştır:
• Birinci aşamada istihbarat faaliyetlerinin yer aldığı ve tamamlanmış olan aşamadır.
• İkinci aşama askeri müdahale için zemin hazırlama sürecidir.
• Üçüncü aşama askeri müdahalenin fiilen gerçekleştirilmesidir.
• Dördüncü aşama yürütme görevinin kurulacak olan ‘Milli Mutabakat Hükümeti1 tarafından yerine getirilmesidir.
• Beşinci aşama ise yürütmenin tekrar sivil yönetime devredilmesi için seçime gidilmesidir.
Balyoz darbe planı , 5-7 Mart 2003 tarihleri arasında yapılan seminerinin parçası olarak sunulmuştur. Plan 1. Ordu Komutanı Orgeneral Çetin Doğan tarafından hazırlanmıştır
30 Ocak 2010 tarihli Taraf gazetesinde Mehmet Baransu elindeki belgeleri bir bavul içerisinde Beşiktaş’taki İstanbul Adliyesi’ne teslim etmiştir. Dosya için Mehmet Berk, Bilal Bayraktar ve Ali Haydar adlı savcılar görevlendirilmiştir.
Yaklaşık bir aylık incelemeden sonra 22 Şubat 2010 tarihinde aralarında emekli generaller ve muvazzaf subayların da olduğu bulunduğu 49 askeri gözaltına alınmıştır. 26 Şubat 2010 tarihinde soruşturma kapsamında 13 ilde 1’i emekli 17’si muvazzaf 18 asker daha gözaltına alınmış ve 3 Mart 2010 tarihi itibari ile tutuklananların sayısı 41’e ulaşmıştır.
19 Temmuz 2010 tarihinde İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi İstanbul Cumhuriyet Savcıları Murat Yönder, Mehmet Ergül, Süleyman Pehlivan ve Ali Haydar’ın hazırlamış olduğu iddianameyi kabul ederek tamamı asker olan 196 kişi hakkında dava açmıştır. 968 sayfalık iddianamede her sanık için 15 yıldan 20 yıla kadar hapis talep edilmiştir.
Mahkeme ilk duruşma tarihini 16 Aralık 2010 olarak belirlemiştir. Duruşmalar, Beşiktaş Adliyesi’nin fiziki koşullarının iyi olmamasından dolayı Silivri Ceza İnfaz Kurumları Yerleşkesi’ndeki duruşma salonunda gerçekleştirilmiştir.
Gölcük’teki Donanma Komutanlığı İstihbarat Şube Müdürlüğü’nde ele geçirilen belgeleri ilgili dava dosyasına ekleyen mahkeme, 134 sanığın tutuklanmasına, 29 sanık hakkında da yakalama kararı çıkarılmasına karar vermiştir. Mahkeme, eski Deniz Kuvvetleri Komutanı emekli Oramiral Özden Örnek, eski Hava Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral İbrahim Fırtına, emekli Korgeneral Engin Alan, Feyyaz Öğütçü, Süha Tanyeri, Mehmet Otuzbiroğlu, Şükrü Sarıışık, Kadir Sağdıç, Gürbüz Kaya, Halil Helvacıoğlu, Abdullah Gavremoğlu’nun da aralarında bulunduğu 133 sanık hakkında tutuklama kararı vermiştir. Duruşmaya katılmayan sanıklar eski 1. Ordu Komutanı emekli Orgeneral Çetin Doğan, muvazzaf Korgeneral Nejat Bek ve emekli Orgeneral Ergin Saygun’un da aralarında bulunduğu 29 sanık hakkında ise yakalama kararı çıkarılmıştır.
21 Eylül 2012 tarihinde sanıkların son savunmalarının ardından mahkeme karar için toplandı ve şu kararları vermiştir:
1- Eski 1. Ordu Komutanı emekli Orgeneral Çetin Doğan, eski Deniz Kuvvetleri Komutanı emekli Oramiral Özden Örnek ve eski Hava Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral İbrahim Fırtına’ya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi. Fakat eksik teşebbüs nedeniyle 20 yıl hapis cezasına çevrildi.
2- , Eski MGK Genel Sekreteri emekli Orgeneral Şükrü Sarıışık, Orgeneral Bilgin Balanlı, Korgeneral Engin Alan, emekli Orgeneral Ergin Saygun, emekli Koramiral Ahmet Feyyaz Öğütçü, emekli Korgeneral Nejat Bek, Koramiral Abdullah Can Erenoğlu, emekli Korgeneral Yurdaer Olcan ve emekli Koramiral Kadir Sağdıç, emekli Tuğgeneral Süha Tanyeri ve emekli Albay Cemal Temizöz’ün aralarında bulunduğu 78 sanığa 18’er yıl hapis cezası verildi.
3- Emekli Albay Dursun Çiçek, emekli Korgeneral Tevfik Özkılıç, Hava Kuvvetleri Komutanlığı Başsavcısı Ahmet Zeki Üçok, emekli Albay Fikri Karadağ ve emekli Tuğgeneral Rıfkı Durusoy’un da aralarında bulunduğu 214 sanığa ise 16 yıl hapis cezası verildi.
4- HAVELSAN Genel Müdürü Faruk Yarman’ın da aralarında bulunduğu 28 kişiye, 13 yıl 4 ay hapis cezası verildi.
5- Albay Hakan Büyük’e 6 yıl hapis cezası verildi.
6- 36 sanığın ise beraatına karar verildi.
7- Tutuklu olan sanıkların tutukluluk durumlarının devamına, duruşma salonundaki 6 tutuksuz sanığın tutuklanmasına, 69 sanık hakkında ise yakalama emri çıkarılmasına karar verilmiştir.
8- Haklarında yakalama kararı olan sanıklar Ali Göznek ve Ahmet Gökhan Rahtuvan ile tedavi olduğu için savunması alınamayan emekli Tuğgeneral Levent Ersöz’ün dosyası diğer dava dosyalarından ayrılmıştır.
19.06.2014 itibari ile yen,iden yargılanmalarına karar verilmiştir. Delillerin yeniden değerlendirilmesi sonucu karar verilecektir.