Yatırım fonu nedir?
Halk için güvenli yatırım manasına gelen yatırım fonları, bankaların kendi aralarında yaptıkları anlaşmalar doğrultusunda halktan topladıkları paraları hazine bonosu, hisse senedi, altın ve döviz gibi sermaye araçlarından oluşan karma bir portföye yönlendirmesidir. Yatırım fonlarının güvenli bir sermaye piyasası aracı olarak tanımlanmasının nedeni ise, paranın biden fazla alanda kullanılmasıdır. Yalnızca altın ya da dövize endekslenen sermayedense birden çok bileşeni kapsayan bir yatırım yapmak, yatırımcının aldığı riskin azalmasını sağlar. Zira yatırımcının tercih ettiği fonun bünyesinde yer alan altın fiyatları düşse dahi, diğer sermaye araçlarındaki yükseliş ile yatırımcı yine de kar elde edebilmektedir.
2010 yılının ilk çeyreğinde Türkiye’de yatırım fonlarına para yatıran toplam yatırımcı sayısı 3 milyonu geçmiştir. Aynı yılın rakamlarına göre Türkiye genelindeki işlem gören toplam yatırım fonlarının piyasa değeri ise, 3o milyar Türk Lirası dolaylarındadır. Bu kadar geniş bir işlem hacmi olan yatırım fonları küçük ölçekli yatırımcılara nispeten daha az riskli yatırım yapma imkanı sunduğundan, giderek daha da fazla talep görmektedir. Yatırım fonlarının A ve B olmak üzere genel iki bölümden oluştuğu söylenebilir. A tipi yatırım fonlarında belirli şartlar aranırken, B tipi yatırım fonlarında bu tür şartlar aranmaz ve bu nedenle de B tipi yatırım fonları daha esnektir.
Bankların oluşturduğu yatırım fonlarının aylık ortalaması alındığında fon bünyesindeki hisse senetlerinin en az %25’i Türk sermayesine aitse, bu yatırım araçları A tipi yatırım fonu olarak isimlendirilir. Türk sermayesinin fon bazında işlem görmesini sağlayan A tipi fonları daha çok borsada işlem gören Türk kağıtlarına endeksli olduğundan, borsadaki dalgalanmalardan daha çok etkilenir. Yatırımcının aldığı risk ile getiri ekseni açısından iki fon tipi incelendiğinde, A tipi yatırım fonları daha riskli bir yatırım aracıdır. Ancak A tipi fonların borsadaki dalgalanmalara daha hassas olması yatırımcının aldığı riskin artmasına neden olurken, vade sonunda elde edeceği getirinin de artmasına neden olur.
Belirli oranlarda hisse senedi içeren A tipi yatırım fonları, uzun vadede yüksek getiri hedefleyen ve risk almayı sevenler için çok daha uygun bir yatırım aracıdır. Kurumlar vergisinden tamamen muaf olan A ve B tipi yatırım fonları, portföy işletmecilerinin elde ettikleri kazancın artmasına neden olur. Ancak B tipi yatırım fonlarından Gelir Vergisi Kanunu kapsamında %11 oranında Gelir Vergisi Stopajı kesilir. A tipi yatırım fonları belirli oranda hisse senedinden oluştuğundan riskli olduğu kadar yüksek getiri vaat etse de, yatırımcıların bu konuda oldukça bilgili olması da gerekir. B tipi yatırım fonları çoğu insan tarafından garanti kazanç olarak algılansa da, aslında bu yatırım aracından kazanç sağlamak için de bilgi ve uzmanlık gerekmektedir.
Rahnansaika