Uğur Mumcu kimdir?
22 Ağustos 1942 tarihinde Kırşehir’de doğan Uğur Mumcu’nun annesi Nadire Hanım babası ise Şinasi Bey’dir. Dört çocuklu bir ailenin çocuğu olan Mumcu, üçüncü çocuk olarak doğmuştur. Şükran Güldal Mumcu (Homan) ile hayatını birleştirmiş olan Uğur Mumcu’nun bu evlilikten bir oğlu (Özgür) ve bir kızı (Özge) olmak üzere iki çocuğu olmuştur. Şükran Güldal Mumcu TBMM’ye 23. Dönem İzmir Milletvekili olarak girmiş ve halen TBMM Başkan vekilliği görevini yapmaktadır.
Ankara Bahçelievler Deneme Lisesi’nde ilk ve ortaokulu okuyan Uğur Mumcu 1961 yılında başladığı üniversite eğitimini Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde 1965 yılında mezun olarak tamamladı. 26 Ağustos 1962 tarihinde daha üniversitede öğrenci iken Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan “Türk Sosyalizmi” isimli makalesiyle Yunus Nadi Ödülü’ne layık görüldü. 1963 tarihinde fakültede öğrenci derneği başkanı seçilmiştir. 1969-1972 yılları arasında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde İdare Hukuku Profesörü olan Tahsin Bekir Balta’nın asistanı olarak çalışmıştır.
Uğur Mumcu askerlik için hazırlık yaparken 12 Mart döneminde yazdığı bir yazıda kullandığı “ordu uyanık olmalı” sözleriyle, “orduya hakaret etmek” ve “sosyal bir sınıfın öteki sosyal sınıflar üzerinde tahakkümünü kurmak” suçundan gözaltına alınmıştır. Bir yıla yakın Mamak Askeri Cezaevi’nde kalan Mumcu, bu davadan dolayı tam olarak 7 yıl hapse mahkûm edildi. Fakat bu Ancak karar Yargıtay tarafından bozulmuş ve Uğur Mumcu serbest bırakılmıştır. Bu olaydan sonra askerliğini yedek subay olarak yapması gerektiği halde, 1972-1974 yılları arasında Ağrı’nın Patnos ilçesinde, zor şartlar altında askerliğini yaparken, daha önceden var olan ülseri yüzünden mide kanaması geçirmiştir.
Yeni Ortam gazetesinde ve daha sonra 1975 yılından itibaren Cumhuriyet’te yazılar yazmaya başladı. Aynı zamanda Anka Ajansı’nda görev yapıyordu. 1975 yılında 12 Mart dönemini yansıttığı makalelerinden meydana gelen Suçlular ve Güçlüler adlı kitabını yayınladı. Aynı yıl, Altan Öymen’ le birlikte Mobilya Dosyası adlı kitabı yayınlandı.
Cumhuriyet Gazetesi’nde “Gözlem” başlıklı köşesinde 1991 yılının Kasım ayına kadar aralıksız olarak yazılar yazdı. 1977 tarihinde “Sakıncalı Piyade” ve “Bir Pulsuz Dilekçe” adlı kitapları yayımlandı. 1978 yılında “Sakıncalı Piyade” adlı yapıtını Rutkay Aziz ile birlikte tiyatroya uyarlamıştır. Ankara Sanat Tiyatrosu ‘nda oynana bu oyun tam 700 kere sahnelenmiştir.1978 yılında “Büyüklerimiz” adlı kitabı yayımlandı. 1981’de “Silah Kaçakçılığı ve Terör “ adlı eseri yayımlandı. 1979 yılında Çıkmaz Sokak’ı yayımlandı. Ölümüne kadar bir çok eser yayımlayarak en retken yazarlar arasında yer aldı. Eserleri aşağıda yazının sonunda listelenmiştir.
İlhan Selçuk ve yaklaşık seksen kadar Cumhuriyet gazetesi çalışanı ile birlikte 1991 yılında gazeteden ayrıldı. Bir süre işsiz kaldı. 1 Şubat – 3 Mayıs 1992 tarihleri arasında Milliyet Gazetesi’nde yazılar yazan Uğur Mumcu, Cumhuriyet Gazetesindeki yönetim değişikliği üzerine 7 Mayıs 1992’de yeniden yuvası olan Cumhuriyet’e döndü.
24 Ocak 1993 tarihinde Uğur Mumcu, Ankara’da Karlı Sokak’taki evinin önünde, arabasına konmuş olan C-4 tipi plastik bombanın patlaması sonucu suikaste kurban giderek hayatını kaybetti.
Eserleri
Mobilya Dosyası (1975),Suçlular ve Güçlüler (1975), Sakıncalı Piyade (1977), Bir Pulsuz Dilekçe (1977), Büyüklerimiz (1978), Çıkmaz Sokak (1979), Rabıta (1979), Tüfek İcad Oldu (1980), Silah Kaçakçılığı ve Terör (1981), Söz Meclisten İçeri (1981), Ağca Dosyası (1982), Terörsüz Özgürlük (1982), Papa-Mafya-Ağca (1984), Sakıncasız (1984), Devrimci ve Demokrat (1985), Liberal Çiftlik (1985), Aybar ile Söyleşi (1986), 12 Eylül Adaleti (1987), İnkılap Mektupları (1987), ,Bir Uzun Yürüyüş (1988), Tarikat-Siyaset-Ticaret (1988), 40’ların Cadı Kazanı (1990), Kazım Karabekir Anlatıyor(1990), Kürt İslam Ayaklanması 1919-1925 (1991), Gazi Paşa’ya Suikast (1992), Kürt Dosyası (1993), Katiller Demokrasisi (1997), Saklı Devletin Güncesi “Çatlı vs.” (1997), Gazetecilik (1998), Polemikler (1998), Uyan Gazi Kemal (1998), Bu Düzen Böyle Mi Gidecek? (1999), Söze Nereden Başlasam (1999), Bomba Davası ve İlaç Dosyası (2000), Unutmayalım, Unutturmayalım (2003), Eğilmeden Bükülmeden (2004), Kır Çiçekleri (2004), Türk Memet Nöbete (2004), Dost Yüzlerde Zaman (2005), Çocuklar İçin (2009), İsterler ki Susalım (2011), Beyaz melek (2011).
Ödülleri
Yunus Nadi Ödülü (1962 -Türk Sosyalizmi” başlıklı makalesiyle),Türk Hukuk Kurumu Yılın Hukukçusu Ödülü (1979),Çağdaş Gazeteciler Derneği Yılın Gazetecisi Ödülü (1979 ),Sedat Simavi Vakfı Kitle Haberleşme ve Gazetecilik Ödülü (1980 & 1987 ),İstanbul Gazeteciler Cemiyeti Ödülü (inceleme dalında) (1980, 1982 & 1992),İstanbul Gazeteciler Cemiyeti Ödülü (röportaj ve seri röportaj dalında)( 1983),Nokta Dergisi Yılın Doruktaki Gazetecisi Ödülü (1984, 1985 & 1987 ),İstanbul Gazeteciler Cemiyeti Ödülü (güncel yazılar dalında)( 1987), Cumhuriyet Gazetesi Örnek Gazeteci Ödülü (Rabıta Olayı dolayısıyla)( 1987 ),Cumhuriyet Gazetesi Bülent Dikmener Haber Ödülü (1988), Nokta Dergisi Doruktakiler Basın Onur Ödülü (1993),Gazeteciler Cemiyeti Basın Özgürlüğü Ödülü (1993)