Süt içince karnınız mı ağrıyor?

Laktoz intoleransı, halk arasında aynı zamanda laktoz hassasiyeti, laktoz alerjisi olarak ta bilinen bir problemdir. Laktoz sütün yapısında olan disakkarid yapısında olan bir şekerdir. Bunlar iki adet şekerin bir araya gelmesi sonucunda oluşur. Galaktoz ve glikozun birlikte olması süt şekeri denen laktozu oluşturur. Sütün içindeki laktoz sindirim sistemine girdiği zaman bağırsak yüzeyinde bulunan ve laktaz denen bir enzim yardımıyla parçalanır, glikoz ve galaktoza ayrıştırılır. Laktaz enziminin eksik olması ya da enzimin işlevini göremediği zaman laktoz intoleransı yani laktoz alerjisi meydana gelir. Bu direkt olarak süt ya da süte yapılmış olan gıdaların sindirilemediğini ya da sindirimi sırasında güçlük çekildiğini anlatmaktadır. Bireyler süt ve sütle yapılmış olan besinleri tükettiği zaman aşırı gaz çıkarma, karında şişkinlik, ishal gibi belirtileri yaşar. Laktoz intoleransı toplumda oldukça fazla görülen önemli bir  sindirim sorunudur.

Laktoz intoleransı sebepleri nelerdir?

Sütle birlikte alınan laktozun bağırsaklarda emilebilmesi için laktaz enzimi sayesinde parçalanması gerekmektedir. Bağırsak yüzeyinde olan laktaz yeteri oranda üretilmediği zaman, laktoz intoleransı meydana gelir. Doğum sırasında insanda en yüksek düzeyde olan laktaz enzimi, 2 yaşını geçtikten sonra azalmaya başlar. Bu yüzden laktoz alerjisi zaman içinde ortaya çıkar. Nadir şekilde genetik olarak konjenital laktaz eksikliği de meydana gelebilir.

Laktoz intoleransı belirtileri nelerdir?

Kişilerde görünen belirtiler kişinin tükettiği sütün miktarına ve türüne göre değişmektedir. Bu şekilde ortaya çıkan klinik bulgular herkes için farklı şiddette etkili olur. Bağırsaklarında laktaz aktivitesi düşük olan bir kişi, normalde 1 bardak sütü rahatsızlık çekmeden içebilir. Yoğurt ve sert peynir gibi fermente edilmiş olan süt ürünlerini rahatlıkla tüketebilir. Bağırsakta olması gereken laktaz aktivitesi yoksa ya da düşük miktardaysa laktoz sindirilmediği için bağırsak içeriğinde olan dengeyi bozar, bağırsakta sıvı ve elektrolit birikmesine neden olur. Genişleyen bağırsakta hareketlenme olmaya başlar ve ishal etkisi meydana gelir. Laktoz kalın bağırsağa ulaşır ve burada bakteriler tarafından fermantasyona uğrayıp, hidrojen gazının çıkmasında etkili olur. Fazla miktarda hidrojen gazı ishalin miktarını arttırır, gaz ve şişkinlik gibi sindirimle alakalı yakınmaların oluşmasını sağlar.

Sütten yapılan ürünlerin ya da sütün kendisinin tüketilmesinin ardından karında şişkinlik, ishal, karında kramp ve mide bulantısı gibi belirtiler olur. Bu şikâyetler besinlerin tüketilmesinden yarım saat içinde ya da 2 saate kadar ortaya çıkabilir. Ayrıca kişilerde beslenme bozukluğu ve kilo kaybı meydana gelebilir. Laktaz eksikliği bulunan kişilerin tamamında laktoz alerjisi belirtileri ortaya çıkmayabilir. Bunun nedeni tam olarak bilinmez. Laktoz alerjisinin kişilerin yaşam kalitesini bozmasına rağmen, yaşamsal bir soruna sebep olmaz.

Laktoz intoleransı teşhisi ve tedavisi nasıl yapılır?

Laktoz intoleransı hastada klinik bulguların izlenmesi sayesinde belirlenebilir. Bu evde birkaç gün süreyle laktoz içeren yiyeceklerden uzak kalınarak, üstüne 2 bardak süt içildiği zaman ortaya çıkan belirtilere göre laktoz intoleransı belirlemesi yapılabilir. Kesin teşhis konması için laboratuvar tetkiklerine başvurulabilir. Bu yüzden hastalara soluk testi ve laktoz tolerans testi yapılabileceği gibi, bağırsak yüzeyinden alınacak parçayla biyopsi yapılabilir. Tedavi sırasında hastalar süt ve sütle yapılan ürünlerin tüketimini azaltılırsa faydalı etkiler olacaktır. Süt içilemediği zaman yapılan diyetin içine vücudun ihtiyacı olan kalsiyumun eklenmesi gerekmektedir. Ayrıca sütün içine ilave edilecek laktaz damlaları ya da laktaz tabletleri de kullanılır. Ancak laktozun süt ürünleri dışında başka gıdaların içinde de bulunduğu dikkate alınmalıdır. Bu yüzden laktoz alerjisi olanlar beslenmede daha dikkatli olmalıdır. Daha çok salata soslarının, ekmek, hazır çorba ve bisküvi gibi besinlerin içeriğine bakmaları gerekir.