Simetri hastalığı nedir?

Simetri aslında bir denge ve orantı kavramıdır. İki şeyin birbirine benzeşmesi ve uyumu olarak bilinmektedir. Simetrik şekiller birbirlerine tamamen uyar ve aralarındaki benzerlik mükemmelliği – kusursuzluğu ifade eder. Bu durumu aynadaki haliniz olarak da düşünebilirsiniz. Yüzünüzün aynadaki yansımasının yüzünüzün simetrisi olduğunu bilmeniz bunu anlamaya yeter.
Simetri bazı insanlarda hastalık halini alır.

Simetrinin ne olduğunu bilmeyen insanlarda dahi bu hastalık vardır. Bu hastalara göre hiçbir şey asimetrik olmayacak. Duvardaki tablonun düz durması, arabanın düz park edilmesi, bir şeyi istiflerken simetrik olarak istiflenmesi bu hastaların takıntı örneklerindendir. Böyle kişiler asimetri düşmanıdır. Asimetrik olarak döşenmiş bir evde farkına varmasalar dahi hiçbir zaman huzur bulamazlar.

Bir çeşit obsesif kompulsif bozukluk olan takıntı türüdür. Bu hastalar kendilerini çevrelerinde görmekte oldukları her şeyi belirli bir simetri pozisyonuna getirmek zorunda hissederler. Her zorlanımlı takıntı bozukluğu gibi bunun da tedavisi psikoterapiden geçer. Diğer bir adı da simetromanidir.

Obsesyonlar (takıntılar): Kişinin aklına istem dışı olarak gelen düşünceler hayaller veya dürtülerdir. Kişi bu dürtülerin saçma olduğunu bilir ama kafasından bir türlü uzaklaştıramaz. Çocuklar bazen bu takıntıların saçma olduğu ile ilgili ayrımı gerçekleştiremeyebilirler. Bu takıntılar gün içinde bir saatten fazla sürebilmektedir. Bu takıntılar kişinin soysal akademik ve meslekî uyumunu bozar. Obsesyonlar en sık şu şekillerde görülmektedir:

Cinsel obsesyonlar: Kafasından uygun olmayan kişiler ile cinsel ilişki yaşadığına yaşayacağına dair çeşitli senaryolar geçmesi ve bunları düşünmekten dolayı aşırı suçluluk duyma sosyal ilişkilerin bu nedenle bozulması şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu durumu kişide sürekli bir tedirginliğe sebep olmaktadır.
Dinî obsesyonlar: Herhangi bir yere bakınca, bir hareketi yapınca, bir yerden geçince Allah’a küfür ediyormuş gibi düşünme, Allah’a şirk koşuyor gibi olma şeklinde ortaya çıkmaktadır.

Mikrop kapma ve hastalanma obsesyonları: Kapalı yerlerde bulunurken ya da hasta birisinden enfeksiyon kapacağına dair çok aşırı kaygı duyma, kapı kulplarına veya musluklara dokunamama halka açık yerlerde bulunan koltuklara oturamama, , kendi evinin dışındaki tuvaletleri kullanamama şeklinde ortaya çıkar.

Zarar verme obsesyonları: Elinde olmadan sevdiği birisine zarar verme kaygı ve korkusu, elindeki bıçağı birisine saplayacağına dair endişe duyma durumu ya da başka şekillerde zarar verme korkusu şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu tutum kişide sürekli bir kaygı ve korkuya sebep olur. Uykusuzluk sorunu ortaya çıkar.
Simetri obsesyonları: Evde ya da ofisinde eşyaları belli bir düzen içinde durmazsa kendisinin ya da sevdiklerinin başına olumsuz bir şey gelme endişesi taşınması durumunu belirtir.

Kompulsiyonlar: Obsesyonları tamamen etkisiz hale getirmek için kişinin kendini yapmaktan alıkoyamadığı davranışlardır. Kişi bu hareketlerin saçma olduğunun farkındadır. Ancak bunları gerçekleştirmediği takdirde büyük sıkıntı ve gerginlik yaşar. Çocuklar bazen bu hareketlerin saçma olduğunu fark edemeyebilirler.

Kompulsiyonlar daha çok şu şekillerde görülmektedir:
El yıkama kompulsiyonları: Kişi ellerinin yeterince temizlenmediğini düşünerek tekrar tekrar sabunlar. Bazı vak’alarda bir el yıkamada bir kalıp sabun dahi biter. Banyo yaparken kişinin uzun süre banyodan çıkamadığı olur. Bu kişilerin vücudunda deterjana bağlı olarak cildiye rahatsızlıkları ortaya çıkabilir. Eller bembeyazdır kurumuş ve çatlamıştır.

Tekrarlama kompulsiyonları: Kişi bazı hareketleri tekrar tekrar yapmaya devam eder. Örneğin yürürken geri gidip bastığı yere tekrar tekrar basma, kapıyı açma kapama, koltuğa oturup kalkma, söylediği sözcükleri tekrarlama, baktığı yere tekrar bakma, etrafına bakarken geometrik cisimlere benzettiği şekillere tekrar tekrar bakma gibi klinik belirtilerle ortaya çıkar.
Dokunma kompulsiyonları: Kişi dokunduğu yere tekrar tekrar dokunur. Örneğin kapıya, masaya, koltuğa, sıraya tekrar tekrar dokunmak gibi belirtilerle kendisini gösterir.

Kontrol etme kompulsiyonları: Kişi evden ya da işyerinden çıkarken kapıları muslukları ocağı pencereleri prizleri tekrar tekrar kontrol eder. Kişi evden çıktıktan sonra emin olmayarak geri döner ve kontrolünü birkaç kez daha tekrarlar. Bu çok sık rastlanan bir takıntıdır.

Sıralama ve simetri kompulsiyonları: Kişi kendisine aitl eşyalarını kendine göre bir düzen içerisinde tutar. Aksi bir durumda gerginlik yaşar.

Sayma kompulsiyonları: Kişi yolda giderken sürekli olarak araba plâkalarını okur ve sayar. Merdiven basamaklarını ya da adımlarını sayar.