Osmanlı Devleti-Dulkadiroğulları ilişkileri nasıldı?

Osmanlı devleti padişahları Mısır Sultanları dostça ilişkiler kurmuşlardır. 1480 yılından itibaren bu iki devlet arasında o zamana kadar hüküm süren iyi ilişkileri bozacak iki sebep ortaya çıkmıştır. Fatih Sultan Mehmet Mekke yolu üzerinde hacılar için yapılmış bentler ile çeşmeleri kendi adına onarmayı Mısır Sultanı Hoşkadem’e teklif etmiş idi. Mısır Sultanı’nın bencilliği bu hayır kurumlarının idaresini bırakmaya engel olduğundan dolayı fatih Sultan Mehmet’in teklifine olumsuz karşılık vermiştir. Bundan daha ağır bir başka sebep de, Sultan Hoşkadem’in halefi Kayıtbay’ın Dulkadir beylerinin işlerine müdahalesi oldu.
beylikler1
Türkmen Zeyneddin Karaca Dulkadir’in Maraş ve civarlarında bir hanedan kurması üzerinden yaklaşık olarak yüz yıl kadar geçmişti. Fatih sultan Mehmet Dulkadir hanedanından bir kız ile evlenmişti. Bu bakımdan bu hanedan ile ilgisi çok doğaldı. Daha sonra bu beyliğin Osmanlı devleti tarihi ile yakın ilişkileri, ta Fatih Sultan Mehmet’in dedesi Çelebi Sultan Mehmet’in oradan bir prenses ile evlenmesinden beri de mevcut bulunuyordu.

Türkmen Zeyneddi Dulkadir Karaca, Maraş ve Elbistan şehirlerini fethetmişti. Onun oğlu olan Halil Bey Harput, Besni, Malatya şehirlerini zapt etmiş ve hakimiyetini genişletmişti. Halil Bey, ısır orduları ile de başarılı savaşlarda bulunmuş, ancak sonunda 1387 tarihinde öldürülmüştür. Halil Bey’in yerine geçen kardeşi Sulu Bey kızlarından birini Sivas Bey’i Kadı Burhaneddin’e diğerini de Sultan Yıldırım Beyazid’in küçük oğlu Çelebi Sultan Mehmet’e vermek sureti ile komşusu olan devletlerin dostluğunu sağlamıştır.

Sulu Bey Hama Bey’ini de mağlup ederek onun toprağını kendi ülkesine katmıştır. Fakat en sonunda Mısır Sultanı Barkok’un para ile yollamış olduğu bir Müslümanın hançeri ile öldürülmüştür. Sulu Bey’in ölümü Yıldırım Beyazid ordularının başkomutanı Timustaş’ın bu yerlerdeki fetihleri zamanına rastlamaktadır. Timurtaş o anlarda Besni, Maraş, Malatya şehirlerini ele geçişmiş bulunuyordu. Sulu Bey’in yerine yeğeni Nasıreddin Mehmet 40 yaşında iken tahta çıkmış ve 40 yıl beyliği devam etmiştir. Bu prens Mısır Sultanı bulunmakta olan Melik el Müeyyed ile bir süre savaştıktan sonra onunla bir savunma ve saldırmazlık antlaşması yapmıştır. Ve sultanın yardımı ile 1419 yılında Karaman Bey’i Mehmet’i yenmiş ve onu zincire vurdurup Kahire’ye yollamıştır.
1436 yılında Karaman Bey’i İbrahim’e karşı Nasıreddin Osmanlı padişahından Malatya valisi aracılığı ile yardım istemiştir. İkinci Sultan Murad yardıma Amasya askerini gönderdiğinden dolayı Nasıredddin almış olduğu yardım ile İbrahim’den Kayseri topraklarını almıştır.

Nasıreddin’in ölümünden sonra olu Süleyman Bey 1442 yılında yerine geçmiş olup hem güzel kadınlara hem de güzel yemeklere karşı aşırı arzu duymak ile tanınmıştır. İkinci Murad’ın göndermiş olduğu elçilik heyeti bu Süleyman Bey’in beş kızını görerek bunlardan prenses Sitti’yi tercih etmiştir. İşte bu hanım kız Fatih sultan Mehmet ile evlendirilmiştir. Süleyman Bey 12 yıl huzur içinde beyliğini devam ettirmiştir. 1454 yılında vefat etmiştir. Onun ölümü üzerine Arslan Şehsuvar, Şah Budak ve Alaüddevle adlarındaki oğulları birbiri peşi sıra bey olmuşlardır.

Mısır askeri ile Dulkadir askeri birkaç kez savaşa tutuştukları halde kesin bir sonuç elde edememişlerdir. Bunun üzerine Mısır Sultanı Kayıtbay Fatih Sultan Mehmet’e değerli hediyeler ile bir elçilik heyeti göndererek kendisi düşmanından öç almak için serbest bırakıldığı takdirde Şehsuvar’ın ülkesini Osmanlılara bırakmayı da teklif etmiştir. Padişah bu teklifi reddetmedi.

Kayıtbay sözünde durup Dulkadir toprağını Fatih’e vermemiştir. Aksine hareket ederek Şahbudak’ı yine tahta oturtmuştur. Fatih Sultan Mehmet bu sıralarda Avrupa ile meşgul olduğu için bu konuyla yakından ilgilenmemiştir. Ancak sırası gelince Fatih dördüncü kardeş olan Alaüddevle tarafını tutmuştur. Bir Osmanlı ordusunun yardımı ile Budak’ı toprağından çıkarmıştır. O da yeniden Mısır’a sığınmıştır.

Bir Cevap Yazın