Oligomenore nedir?
Adet kanamalarının normalde beklenen tarihte gerçekleşmemesi, halk arasında adet görmeme olarak anılır. Tıp dilinde adet kanaması regl, menses, mens, siklus ve periyod olarak tanımlanır.
Adet seyrekleşmesi ( oligomenore )
Adet kanamasının her ay gecikerek seyrekleşmesine oligomenore denir. Sağlıklı bir kadında her ay kanama dönemi 21 ya da 35 gün arasında olur. 35 günden daha uzun süre adet görülmemesi normal değildir.
Kadınlarda bazı özel durumlarda adet görememe durumu yaşanabilir. Buna fizyolojik amenore denmektedir. Genellikle ergenlikte, gebelik ve laktasyon denen emzirme ve menopoz sürecinde ovulasyon yani yumurtlama olmaz. Adet gecikmesi olduğunda önce gebelik durumu araştırılmalıdır. Gebeliğin olmadığı kesin olarak tespit edilirse, diğer faktörler dikkate alınmalıdır.
Gebelik dışında adet gecikmesinin nedenleri
- Troid gibi hormonal sorunlar
- Üreme organlarının hastalıkları
- Stresli bir yaşam
- Anoreksiya nevroza denen yemek yeme bozuklukları
- Atletizm ve diğer ağır egzersiz gerektiren sportif aktiviteler
- Beyin tümörü
- Kürtaj sonrasında meydana gelebilecek rahim içi yapışıklığı olan Asherman sendromu
- Polikistik over sendromu
- Düşük kilolu olma
- Düzensiz beslenme alışkanlığı
Adet kanaması vücutta farklı işlevlere sahip olan hormonları salgılayan bezlerin birbiriyle uyumlu çalışmasıyla meydana gelir. Salgı bezlerinde olan herhangi fizyolojik bir sorun adet seyrekleşmesine neden olabilir. Troid bezlerinin fazla miktarda ya da olması gerektiğinden daha az çalışması, prolaktin hormonu yüksekliği ve hipofiz bezi rahatsızlıkları adet gecikmesi nedenidir. Adet kanaması sırasında rahim içi dokusu kanamayla dökülür. Bu yüzden rahim içi zarının yeterli kalınlıkta olması gerekmektedir. Rahim içine yapılan operasyonlar ve kürtaj iç dokunun zedelenmesine neden olur ve adet kanamalarında sorun yaşanmasına yol açabilir.
Yoğun fiziksel aktivitelerin yapılması, ağır diyetlerin uygulanması, aniden kilo verme ve hormonal düzensizlikler adet kanamalarında zamanı ve kanamanın miktarını etkiler.
Oligomenoremeydana geldiğinde üreme çağındaki kadınlar için önce gebelik testi yapılmalıdır. Gebelik tespit edilemezse laboratuvar tetkikleri ve fiziki muayeneyle gerekli gözlemin yapılması gerekmektedir.
Adet gecikmesi muayene tetkikleri nelerdir?
Bu sorunu yaşayan kadınlarda önce ultrason tetkikiyle rahmin pozisyonu ve kanamaya sebep olan rahim zarının kalınlığı ölçülmelidir. Daha sonra laboratuvar ortamında salgı bezlerindeki hormon seviyeleri ölçülür. Hormonal bozukluklar olduğu tespit edilirse gerekli tedaviye başlanır. Hormonal bozukluklar arasında olan hipofiz bezinin salgısı olan prolaktin seviyesinin yüksek çıkmasıdır. Bu hormon kadınlarda emzirme döneminde yüksek olur. Hiperprolaktinemi görülen kadınların göğsünden süt gelmesi ve adet kanamasının gecikmesi gibi şikayetler görülür. Prolaktin hormonu aşırı yüksek olursa, hipofiz bezi MR ve tomografi yöntemleriyle görüntülenir ve tümör oluşumları araştırılır.