Nikotinin insan organizması üzerindeki etkileri nelerdir?
Hemen hemen her yerde uzmanlar defalarca nikotinin insan sağlığı açısından ne kadar zararlı olduğunu ısrarla belirtmektedirler. Ancak bütün bu uyarılara rağmen sigara kullanımı maalesef daha küçük yaşlara inmiş durumda ve dolayısıyla daha çok insan nikotin tehlikesiyle karşı karşıya bulunmaktadır.
Bağımlılık yaratan nikotin daha çok tütünde bulunur. Doğada renksiz ve sıvı halde bulunur. Yandığı zaman kahverengine döner. Nikotin kafein ve strikninden yapılmış olup son derece bağımlılık yapıcı bir maddedir. Nikotin zehirli, soluk sarı ve yağlı bir madde olup dışarıda açıkta bırakıldığında kahverengiye döner. Ayrıca nikotin güçlü bir böcek öldürücü olarak kullanılabilir. Nikotin tütünde doğal olarak bulunan bir alkaloid’dir. Tütün bitkilerindeki nikotin oranı yaklaşık % 2-7 arasında değişir. Nikotin insan cildine hemen geçebilmektedir. Vücuda alınış şekli burun, ağız veya ciğerler tarafından olabilir. Nikotin yalnızca 10 saniyede kana karışarak insan beynine ulaşabilmektedir.
Nikotin, “Nicotiana Tabacum” adı verilen tütün bitkisinden isim almıştır. Bu bitki de adını Portekizdeki Fransız Büyükelçisi Jean Nicot de Villemain’ dan almıştır. Jean Nicot de Villemain, 1560 yılında tütün tohumlarını Brezilya’dan Paris’e göndererek çeşitliliği arttırmış ve böylece nikotine adının verilmesini sağlamıştır.
Nikotin aslında kanserojen bir madde değildir, kanser hücrelerinin normal hücreler üzerinden gelişimine yardımcı olmaz. Ancak nikotin bağımlısı insanlarda kalp ve solunum problemlerine neden olmaktadır. Nikotin kalp krizlerini tetikleyici bir özelliğe sahiptir. Kalp krizi riski taşıyanların kesinlikle nikotinden uzak durmaları gerekmektedir. Bunun sebebi ise nikotinin epinefrin adı verilen bir hormonu arttırmasıdır. Epinefrin kan basıncını, kalp hızını, kan şekerini ve solunum sayısını arttırmaktadır. Böylece sigara içtikten sonra rahat hissetmemize rağmen, vücudumuzun göremediğimiz bölümleri ve kalbimiz çok daha hızlı çalışmaktadır. Oksijen seviyesinin tekrar yükselmesi için daha hızlı kan pompalanır. Bu kalp üzerinde ilave bir yüke demektir.
Nikotin kılcal damarları büzerek buralardaki kan dolaşımını azaltır ve hatta bazen kan dolaşımını durdurur. Ayaklarda kangren yapan bazı hastalıklarda siga¬ranın etkisi büyüktür. Tansi¬yon artırıcı etkisi de göz ardı edilmemelidir.
Nikotin, insanların sinir sisteminde birkaç alana bağlanarak tepkide bulunmaktadır. Nikotinin beyin ve vücut üzerindeki etkileri farklıdır. Nikotin beyindeki haz merkezlerini etkiler. Ancak doğrudan beyne etki etmez, bunun yerine diğer nörotransmiterlerin etkilerini arttırır. Periferik olarak nikotinin başlıca etkisi, az miktarlarda adrenalin üretimini uyararak böbrek üstü bezlerini etkilemesidir. etki etmesidir.
Nikotinin beyindeki etkileri böbrek üstü bezlerinden kaynaklanan uyarıcının etkilerini yok ediyor gibi görünmektedir. Bu yüzden sigara bağımlıları kimi zaman sigarayı rahatlatıcı kimi zaman da enerji verici bulur. Bu ancak psikolojik sigara içme alışkanlığıyla açıklanabilmektedir. Yüksek dozlarda alınan nikotin, kas dokulardaki reseptörleri etkilemeye başlar. Bu ise ölüme yol açabilir. Orta dozlarda nikotin bulantıya, baş dönmesi veya kusmaya neden olabilir.
Maddenin emilimi, akciğerlerde veya ağızdaki ince zar aracılığıyla gerçekleşmektedir. Her sigarada yaklaşık olarak bir miligram emilim olmaktadır.
Nikotin ayrıca diş sağlığı üzerinde de olumsuz etkilere yol açmaktadır. Bu yalnızca renk değişikliği ve diş sararması değil uzun vadede diş etlerinin incelmesidir. Diş köklerine bakterilerin girişini kolaylaştırıp dişlerin zayıflamasına ve kötü bir ağız kokusuna neden olmaktadır.
Sigara kullanan hamile bayanlar düşük, erken doğum ve ölü doğum riskiyle karşı karşıya kalmaktadır. Ayrıca bebeğin yarık damak ve yarık dudak ile doğma riskini arttırmaktadır. Uzun süre kullanılan nikotin ayrıca akciğer ve kalp hücreleri zarar verebilir. Sigaranın insan vücudu üzerinde o kadar çok etkisi var ki bunu bazen gözle görmek mümkünken bazen de uzun vade de etkilerini görmek mümkündür.