Kolesterol nedir?
Kolesterol, hayvan vücut dokusundaki hücre zarında bulunan ve kan plazmasında bulunan bir sterol, diğer deyişle bir steroid ve alkol birleşimidir. Kolesterol çok daha az seviyede bitkilerde de bulunmaktadır. 1754 senesinde safra taşlarında olduğu tespit edildiğinden, safra manasına gelen “chole”, katı manasında “steros” ve kimya dilindeki “–ol” ekiyle oluşmuş bir tabirdir.
Kolesterol, daha ziyade hayvansal besin maddelerinde bulunsa da, insan vücudundaki kolesterolün sadece küçük bir bölümü gıdaya dayanmaktadır. Çoğu, vücudumuz tarafından sentezlenmektedir. Vücudumuzun her hücre yapısında bulunmaktadır. Vücudumuzun sentezlediği ya da hücre zarının daha fazla olduğu organ ve dokularımızda, mesela karaciğer, omurilik ve beynimizde, ayrıyeten ateromlarda kolesterol yoğunlu daha çoktur. Kolesterol, kanımızda olması gerekenden çok daha fazla bulunuyorsa, damarlarımızda birikmekte ve damar sertliğine yol açmaktadır. Safra pigmenti ile birleşmesi halinde, safra taşlarının oluşmasında da rol oynar.
Kolesterol birçok biyokimyasal etkileşimde bulunmasına rağmen, özellikle lipoproteinlerin kolesterolü taşıma şekilleri ve kanda bulunan kolesterol seviyeleriyle kalp rahatsızlıkları arasındaki ilişkiden dolayı bilinmektedir. Vücudumuz, kolesterolü kullanarak hormon, D vitamini ve yağları sindirmekle görevli safra asitlerini üretmektedir. Bu işlemlerin olması için, kanımızda az da olsa kolesterol olması yeterli gelmektedir.
Şayet kanımızda çok fazla kolesterol bulunuyorsa, damarlarımızda birikir ve damarlarımızın sertleşmesine ve daralmasına sebep olur. Aterosklerozda damar duvarlarında birkme yapan bir tek kolesterol değildir. Kanımızdaki akyuvarlar, kan pıhıtısı, kalsiyum gibi maddeler de birikmektedir. Ateroskleroz halk arasında damar sertliği olarak bilinmektedir. Buna damar kireçlenmesi de denilmektedir. Kandaki yüksek kolesterolün zararlarından söz etmişken, asıl konu olan düşük yoğunluktaki lipoprotein aracılığıyla taşınan kolesterole kötü kolesterol, yüksek yoğunlukta bulunan lipoprotein aracılığıyla taşınan kolesterole de iyi kolesterol denmektedir.