Hidrojen nedir?

Hidrojen kimyasal bir element olup gaz halindedir. Varlığı eskiden beri bilinen bir elementtir. Ancak bir element olduğu çok sonradan anlaşılmıştır. Bilim adamları 16 yüzyılda metallerin aside batırılması ile yanıcı bir maddenin ortaya çıktığı fark etmişler. İngiliz kimyası Henry Cavendish 1766 yılında hidrojen gazının bir bileşik değil yeni bir element olduğunu tespit etmiştir. Hidrojenin özelliklerini incelemiş ve çabuk bir biçimde tutuşma özelliğine sahip olduğunu ifade etmiştir. Bu yanıcılığı nedeni ile yanıcı hava olarak bu elementi adlandırmıştır.
Fransız kimyası Antonio Lavıiser bu element için daha sonraları hidrojen adını önermiştir. Bu adı su yapıcı anlamına gelen iki yunanca kelimende türetmiştir. Çünkü hidrojen yandığında yani havanın oksijeni ile tepkimeye girdiğinde mutlaka su oluşuyordu.
Hidrojen elde etmenin en kolay yöntemlerinden biri sudan elektrik geçirmekti. Elektroliz adı verilen bu yöntem ile su bileşenlerine ayrılıyor, oksijen ile hidrojen gazları ortaya çıkıyordu. Akkor halindeki kok kömürü üzerinden su buharının geçirilmesi ile su gazından da hidrojen elde edilebiliyordu. Su8gazında karbonmonoksit ve hidrojen bulunduğundan dolayı karbonmonoksit gazı dışarıda bırakıldığında geriye sadece hidrojen kalıyor. Asitlerde, suda, bütün hayvan ve bitkilerin dokularında ve yiyeceklerimizin büyük bölümünde, petrol ve kömür ile daha başka elementlerde birleşmiş bir biçimde hidrojen bulunmaktadır. Yakıt olarak kullanılan doğalgazın temlinde karbon ve hidrojen bileşiği olan metandır. Dünyanın atmosferindeki hidrojen oranı çok düşüktür ancak güneş ve diğer yıldızların atmosferleri büyük oranda hidrojenden oluşmaktadır.Özetle hidrojen evrende, en çok bulunan elementtir.

Yerkabuğu ve dünyanın atmosferini meydana getiren elementler arasında kütlesel bazda dokuzuncu sırayı almaktadır.
Atom numarası 1 kimyasal simgesi H olan hidrojen kokusu ve tadı olmayan bir elementtir. Solunduğu zaman zehirleyici bir etki yaratmaz. Ancak tek başına hidrojen soluyarak yaşamlarını devam ettiremezler. Hidrojen havanın on beşte biri ağırlığını teşkil etmektedir. Hidrojen havanın ve bilinen bütün gazların en hafif olanıdır. Balonlarda kullanılmış olan hidrojen çok kolay tutuşmasından dolayı balonlardaki yerini helyum gazına bırakmıştır. Oksijen ve hidrojenin karıştırılıp yakılmasıyla meydana gelen yüksek sıcaklık ve basınç altında başka maddelere bağlanmasına dayanan hidrojenleme işlemidir. Bu yolla kömürden benzin ve diğer sıvı yakıtlar, bitkisel yağlardan margarin yağı elde edilmektedir. Çünkü hidrojenleme tepkimesi, kömürü sıvı hidrokarbonlara, bitkisel yağları da yemek için kullanılan katı yağlara dönüştürmektedir. Ayrıca sabun, amonyak, naylon ve diğer plastik maddelerin üretiminde de hidrojenleme yönteminden yararlanılmaktadır.

Hidrojenin atomunda bir tek proton ile bir tek elektron bulunmaktadır. Ama doğal hidrojen, çekirdeğindeki protonlara eşlik etmekte olan nötron sayısı ile ayırt edilebilen üç izotopunun karışımından meydana gelir, Protyum ya da hidrojen-1 döteryum ya da hidrojen-2 ve trityum veya hidrojen-3 bin birim doğal hidrojende bir birim döteryum bulunmaktadır. Ağır hidrojen olarak da adlandırılan döteryum hidrojenin 2 katı ağırlığında olan bir gazdır. Eğer döteryum atomları olağanüstü yüksek sıcaklıkta birbirleri ile çarpıştırılır ise çekirdekleri kaynaşır ve helyum atomlarına dönüşür. Çekirdek kaynaşması veya füzyon adı verilen bu tepkime de nötronların serbest kalması ile büyük bir enerji açığa çıkar. Böylece hirojen bombası tehlikeli bir silah haline gelir.