Harakiri nedir?

Japon kültürünün dünya çapında en ilgi çeken geleneklerinden biri olan harakiri, özellikle samurayların onurunu kurtarmak için kullandığı bir intihar tekniğidir. Feodal Japonya coğrafyasında yüzyıllardır kullanılan bu intihar yöntemi yazılı dilde harakiri olarak ifade edilirken, sözlü olarak da “Seppuku” şeklinde anılır. Kişinin kendine karın bölgesine iç organların dışarı çıkacağı derinlikle bir zarar vermesi fikri, birçok kültürde kabullenemez ve irrasyonel bir hareket olarak görülmüştür. Japon kültüründe bu şekilde intihar etmek için harakiri tabirinden daha çok, Seppuku tabiri kullanılır. Çünkü harakiri kelimesi “karın deşmek, karın kesmek” manasına geldiğinden bu tabir çok kaba bulunur ve bu argo tabir yerine Seppuku’nun kullanılması uygun görülür. Ancak toplumun en üst sınıfında yer alan Samuraylar onurlarını kurtarmak için yaptıkları bu hareketi Seppuku olarak nitelendirir ve halk arasında bu tabir yerine harakiri kelimesi kullanılırdı.

Savaşta ya da birebir karşılaşmada yenilen bir Samuray, şayet hayatta kalmış ise bu durum Japonlar tarafından onursuz bir hale düşmek olarak görülürdü. Japon kültüründe Samurayların yenildiği halde ölmemesi durumunda harakiri yapması zorunlu olarak görülse de, gerçekte bu tarz bir gereklilik bulunmamaktadır. Ayrıca Japonların Seppuku olarak nitelendirdiği harakiri intiharı yalnızca Samuraylara da has bir davranış değildir. Samurayın herhangi bir karşılaşma ya da savaş sonucunda yenilmesi halinde harakiri yapması bir zorunluluk değil, daha ziyade efendiler tarafından verilen bir tür cezadır. Edo Hanedanı Dönemi olarak adlandırılan süreç içinde efendilerine hizmette herhangi bir kusur işleyen ya da efendisinden aldığı herhangi bir görevi başaramayan samuraylara daha onurlu bir ölüm sağlamak için harakiri yapması emredilirdi.

Harakirinin Japon kültüründeki yerini anlamak için öncelikle Samurayların yaşam felsefesi olarak “her an ölümü beklediği” bilinmelidir. Yaptığı bir hata sebebiyle efendisi tarafından “zaten ölüm ile cezalandırılacak bir kişiye”, daha onurlu bir ölüm için harakiri yapması teklif edilirdi. Bu şekilde samuray kendi hatasının bedelini kendi canını bizzat kendi elleriyle alarak öderdi. Seppuku yani harakiri yapılmasından önce oldukça kapsamlı bir seremoni yapılırdı. Birçok ritüelin belirli bir sıraya göre uygulandığı bu seremoni sonrasında samuray harakiri yaparak kendi canını alırdı. “Kaishakunin” olarak isimlendirilen bir kişi ise, samurayın karnını kestikten sonra çok uzun bir süre boyunca acı çekerek yaşamasını önlemek için harakirinin hemen sonrasında samurayın başını kesme ile görevlendirilirdi. Samurayın saatlerce işkence çekmemesi için Kaishakunin olarak adlandırılan bu kişi genel olarak kişinin yakın akrabalarından ya da arkadaşlarından seçilirdi.