Gebelikte şeker yükleme testinin önemi nedir?

Gebelik döneminde oluşan şeker hastalığının belirlenebilmesi için 24. ve 28. haftalarda glikoz yüklemesi yapılarak, gerçekleştirilen şeker yükleme testinin oldukça faydası vardır. Ancak ailede birinci derece akrabalarda şeker hastalığı bulunanların, daha önceden olan gebeliklerinde şeker hastalığı sorunu olanların, sebebi açıklanmamış düşük yapan kişilerin, gebelik öncesinde obez olanların mutlaka şeker hastalığı açısından takibe alınması gerekir. Bu hem mevcut gebeliğin sorunsuz geçmesini, hem de anne ve bebeğin sağlığının korunması için önemlidir.

Gebelik sürecinde fetusun ihtiyaçlarının karşılanması ve sorunsuz bir gelişimin olması için, anne adayında hormonal değişimler olur. Sağlıklı gebeler bu durumdan olumsuz etkilenmez. Ancak risk grubundaki anne adayları bu değişime ayak uyduramadığı için hem kendilerinde, hem de bebeklerinde sorunlar meydana gelir. Gebelikte bebeğin glikoz ihtiyacının karşılanması için, anne adayında oluşan insülin direnci, gebelik sırasında sorun yaşanmaması durumunda, gebelikten sonra kendiliğinden düzene girer.

Gebelerde ikinci üç aylık süreçte ya da daha sonradan şeker hastalığının oluşması gebelik şekeri olarak tanımlanan gestasyonel diyabetin geliştiğini gösterir. Fetusun gelişmesi için plasentadan salgılanmış olan HPL adında hormon, fetusa yeterli glikozun gidebilmesi için, kan şekerini düşürecek olan etkiyi frenler. Bu etkiyle gebelikte doğal hiperglisemi eğilimi oluşur. Anne adayları gebelikte 24. haftadan itibaren diyabetik olabilir.

Gebelikte şeker yükleme testiyle tanı koyulması

Gebelerde şeker hastalığını belirlenebilmesi için, 24 ve 28 haftalarda şeker yükleme testi yapılmalıdır. Fakat bu konuda riskli sayılan gebeler daha yakından takip edilmelidir. Bu gebelerde şeker yükleme testinin daha erken yapılmalı ve gerekli olursa belli periyotlarla tekrarlanmalıdır. Şeker yükleme testi sonrasında, gerekli olan hastalarda tanının kesinleşmesi için daha ayrıntılı şeker yükleme testi yapılmalıdır.

Şeker yükleme testi nasıl uygulanır?

Şeker yükleme testi gebelikte 24 ve 28 haftaların arasında uygulanmalıdır. Bu testte anne adayına 50 gr glikoz içirilir. Bir saat sonra hastada kandaki glikoz seviyesi kontrol edilir. Bu tespitte glikoz düzeyi 140 mg/dl altındaysa anne adayında gebelik şekeri yoktur denilir. Fakat bu değerin üstünde olursa 3 saatlik 100 gr glikoz ile test yeniden uygulanır. 3 saat süren yüklemenin ardından, hastada gebelik şekeri olup olmadığı kesin olarak belirlenir. Hasta yapılan şeker yükleme testinden sonra aşırı fiziksel aktivitede bulunmamalı, herhangi bir şey yememelidir. Bu önlemler testin doğru sonuç vermesi için alınmalıdır.

Gebelikte şeker hastalığı kimlerde görülür?

Şeker hastalığı hamilelik sürecindeki kadınların ortalama olarak % 5 inde görülebilir. Bu dönemdeki şeker hastalığının % 90 oranı gestasyonel diyabet özelliklerini göstermektedir.

Gebelik şekeri riskinin yüksek olduğu anne adayları kimlerdir?

• Öncesinde ölü doğum yapmış, anomalisi olan bebek doğurmuş, kilosu 4 kg dan daha fazla olan bebek doğuran ve birden daha fazla düşük yapmış olan anne adayları
• Daha önceki hamileliklerinde şeker hastalığı olan anne adayları
• Gebelikten önce kilolu olan ve yaşı 35’in üzerinde olan anne adayları
• Ailedeki birinci derece yakınlarda şeker hastalığı olan anne adayları
• Gebeliğinde çok fazla kilo almış anne adayları
• Gebelikte amniyos sıvısında artış olması
• Bebeğin anne karnındayken ölmesi
• Anne adayında idrarda glikoz tespit edilmesi durumunda şeker hastalığı riski artar.

Gebelikte şeker yükleme testinin önemi nedir?

Şeker yükleme testi yapılmamış olan anne adaylarında, şeker hastalığı olması halinde kan şekeri seviyesi kontrol edilemez. Bu durumda anne adayları böbrek enfeksiyonu ve dirençli vajinal mantarı gibi rahatsızlıklar açısından korunmasız kalırlar. Bebeklerdeki anomali gelişme riski, normal gebeliklerdeki oranlar gibidir. Ancak kanda şekerin aniden yükselmesi yüzünden, bebeğin anne karnında aniden kaybedilmesi riski daha fazladır. Bu tedavisini aksatan ve kan şekeri seviyesi yüksek olan kadınlarda risk daha yüksektir. Kan şekerinde olan yükseklik bebeğin kilolu doğmasına ve amniyos sıvısında artışa sebep olabilir. Doğum anında bebekte bazı sorunlar olabilir. Bunların arasında en fazla görülen sorun bebeğin oksijensizlik belirtisi göstermesidir. Bundan başka bebekte kan şekerinin düşük olması, kanda kalsiyum seviyesinin düşük olması, akciğerin tam olarak gelişmemesiyle solunum zorluğu çekmesi ve sarılık gibi ciddi sorunlar oluşabilir. Daha ileri yaşlarda bebekte diyabet hastalığı ve kalp hastalığı gelişebilir. Uygulanan şeker yükleme testi sonucunda anne adayına şeker hastalığı tanısı konulduğunda, tedavi için diyet uygulanması ya da insülin kullanılması söz konusu olur. Anne adayları kan şekerini diyetle kontrol altına alabilirse, insülin uygulamasına gerek kalmayabilir.