Devlet Denetleme Kurulu nedir?
1982 Anayasası’nın Türk siyasi hayatını kattığı merkez teşkilatlarındaki yardımcı kuruluşlardan biri olan Devlet Denetleme Kurulu Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı bağlı olarak faaliyetlerini sürdüren, yönetim işlerinin hukuk sistemine mevzuatına uyumlu, düzenli ve verimli bir düzende yürütülüp, geliştirilmesi maksadıyla ortaya çıkmış bir denetim kurumudur. Üyelerini ve başkanını seçme işlemleri cumhurbaşkanına yetkisinde yapılmaktadır.
Devlet Denetleme Kurulu’nun görevi cumhurbaşkanının isteği üzerine, Türk Silahlı Kuvvetleri ve yargı organları haricinde olan tüm kamu kuruluş ve kurumlarında, kamu niteliğine sahip olan meslek kuruluşlarında, her düzeydeki işçi ve işveren meslek teşekküllerinde ve kamuya faydalı olan derneklerde her türlü inceleme, araştırma ve denetlemede bulunmaktır.
Devlet Denetleme Kurulu cumhurbaşkanının seçtiği dokuz üyeden oluşur. Bütün üyeler, yüksek öğrenimlerini bitirdikten sonra en az on iki yıl Devlet görevlerinde başarı ile çalışmış ve temayüz etmiş olan deneyimli kimseler arasından atanırlar. Her İki yılda değişime gidilir ve bu kurul üyelerinden üçte biri yenilenir. Devlet Denetleme Kurulu Başkanını mevcut üyeler içinden Cumhurbaşkanı seçer. Devlet denetleme Kurulu Başkanın görev süresi iki yıldır. Kurul Başkanlığının ya da Kurul üyeliğinin boşalması halinde, yeni seçilenler eskilerinin sürelerini tamamlayana kadar görevlerini sürdürürler.
Görev süresinde herhangi bir sınırlama yoktur görev süresi dolan başkan ve üyeler yeniden seçilebilme hakkına sahiptirler. Ancak ilgili kanunda belirtilen süreleri dolmadan atamalarındaki usul çerçevesinde görevlerinden alınabilirler. Kurulun en önemli organlarından biri sekreterliktir. Sekreterlik kurulun idari hizmetleri yürütülür. Kurul Sekreterliği idari personelinin atanmaları Cumhurbaşkanlığı bünyesindeki genel Sekreterlik tarafından yapılır. Ayrıca Devlet Denetleme Kurulu gerekli gördüğü zamanlarda sözleşmeli olarak uzman personel çalıştırabilir.
Kurul; her türlü inceleme, araştırma ve denetimini bir ya da birden çok üyesinin sorumluluğu ve gözetiminde yürütür. Gereken durumlarda ve konunun içeriğine ve niteliğine göre geçici ve sözleşmeli uzmanlardan yararlanma yoluna gidilir, inceleme, araştırma ve denetleme komisyonları birim bünyesinde kurulur. Devlet Denetleme Kurulu üye sayısının çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya katılan kişilerin çoğunluğu ile kararlarını alır. Oyların eşitliği durumu hasıl olursa başkanın oyu yönünde karar verilir. Çekimser oy kullanılması söz konusu değildir. Devlet denetleme Kurulu adına hazırlanan raporlar, gündeme alınır ve kurulda konuşulur ve Cumhurbaşkanına arz edilmek üzere kararlaştırılır. Kurul raporları Cumhurbaşkanının onayını müteakip Başbakanlığa iletilir. Kurul raporlarında; incelenmesi, teftişi, tahkiki veya dava açılması söz konusu olan konular en geç kırk beş gün içinde gerekli işlemlerin yapılması için Başbakanlıkça yetkili mercilere gönderilir. Sonuçtan Başbakanlık aracılığı ile Cumhurbaşkanlığına gerekli olan bilgiler aktarılır. Cumhurbaşkanı da ihtiyaç duyduğunda ve mecburi hallerde önemli konulara ait raporları adli ve idari mercilere iletebilir.