Dandanakan Savaşı nedir?
Türk tarihinin önemli savaşlarından biri olan Dandanakan Savaşı, Asya’da önemli iki güç olan iki Türk Devleti arasında 23 Mayıs 1040 tarihinde meydana gelmiş bir savaş olup, Selçuklu Devletinin tarihte yerini almasına ve Gazneliler Devletinin yıkılma sürecine girmesine sebep olmuştur. 
840 yılında Oğuz Boyları, ülkelerinin Kırgızlar tarafından istila edilmesinden dolayı batıya doğru göç etmiş ve diğer Türk boylarıyla birleşerek bugünkü Irak-İran coğrafyasında bulunan Cend şehrinde Selçuk Bey liderliğinde Selçuklu Beyliğini kurmuşlardı. Selçuk Bey’den sonra oğulları Tuğrul Bey ve Çağrı Bey döneminde büyümeyi sürdürüp güçlenen Selçuklu Beyliği iç Asya’da yeni bir Türk Devletinin temellerini atmışlardır.
Türk geleneklerindeki boyların teşkilatlanma şeklinden Selçuklu Beyliği Gazne devletine bağlı bir beylik idi. Gaznelilere , asker veriyor, vergi ödüyor, sınır bekçiliği görevlerini yerine getiriyordu. Selçuklu Beyliği’nin güçlendiği dönemlerde Karahanlılar ve Gazneliler bu coğrafyada hakimiyet sürüyordu.
1035 yılında Selçuklu Beyliği Ceyhun nehrini geçerek Gazneliler devletinin en önemli şehirlerinden biri olan Horasan’a girerek bir anlamda Gazneliler Devletine meydan okumuştur. Gazneliler Devletinin o dönem başında bulunan Mesut, herhangi bir istila ve yağma gerçekleşmediğinden dolayı Selçukluların bu göç hareketine başta sessiz kalmıştı. Tuğrul ve Çağrı Bey, daha sonra Nesa ve Merv şehirlerine doğru ilerleyerek hakimiyet alanlarını genişlettiler.
Selçuklu Beyliği, Gazneliler’in hükümdarı Sultan Mesut’a mektup yazarak Gazneliler devletine bağlılıklarının karşılığı olarak izinsiz girmiş oldukları bu şehirlerde oturma ve barınma izni istediler. Bunun üzerine Sultan Mesut Selçuklu tehdidini ortadan kaldırmak için bir ordu görevlendirerek Selçukluların üzerine gönderdi. Nesa şehrine ulaşan Gazneli ordusu Selçuklular ile burada 1035 yılında karşı karşıya geldiler Bu mücadelede Gazneli ordusunu beklenmedik ağır bir yenilgi aldı. Selçuklular böylece Gaznelilere düşman olmuştu.
Bu yenilginin üzerine Gazneli Sultan Mesut, Selçuklulara oturma ve barınma iznini vermek zorunda kalmıştır. Selçuklular böylece Nesa, Merv ve Ferava şehirlerine yerleşmişlerdir. 3 yıl sonra Selçuklular , Gazneli Mesut’a bir mektup daha yazarak üç şehir daha istediler. Gazneli Mesut, tekrar bir ordu görevlendirip Selçukluların üzerine gönderdi. Sarah şehrinde iki ordu karşı karşıya geldi. Selçuklular bu savaşı da kazanmayı başararak Gazneli ordusunu 1038 yılında ağır bir yenilgiye uğrattılar.
Bu iki yenilgiden sonra Sultan Mesut kesin çözüm için büyük bir savaş hazırlığı içerisine girişti. Büyük bölümü atlı süvarilerden meydana gelen yaklaşık 100.000 kişilik bir ordu hazırladı. Gazneli Mesut, ordusunun başında bizzat sefere çıkarak 16 Ocak 1040 tarihinde Nişabur Şehrine vardı. Kalabalık ordusunun yiyecek ve içecek ihtiyacını karşılamak için çevre illerden erzak bulmaya çalışsa da yeterli gelmeyince Merv şehrine doğru ilerlemeye karar vermiş. Selçuklular Gazneli ordusunu hem vur-kaç taktikleriyle yoruyor ve yavaşlatıyor, hem de erzak temin etmeleri için lojistik hareketlerini baltalıyordu.
Sonunda Merv şehrinde konuşlu bulunan Dandanakan kalesi önünde iki ordu karşı karşıya geldiler. Gazneli ordusu Dandanakan kalesine doğru ilerlerken Selçuklu ordusu ilk taarruza başladı. Gazneli ordusu açlık ve susuzluk ile karşı karşıya kalmıştır. Dandanakan kalesine girip savunma savaşı yapmak onlar için başta avantaj gibi görünse de dışarı ile bağlantıları kesileceğinden dolayı açlık ve susuzluk daha büyük sorun olacaktı. Ordu su kanallarına doğru ilerlemeye kara verdi. Gazneli ordusu daha fazla dayanamamış ve ağır kayıplar vererek büyük bir yenilgi almıştır. Hindistan’a doğru ilerleyerek Selçuklulardan kaçmayı denemiş ancak askerleri tarafından öldürülmüştür.