Bronz nedir?
Bakırın en önemli alaşımlarından biri olan Tunç, bilinen medeniyet tarihinin ilk dönemlerinden beri insanoğlunun gelişimine büyük yarar sağlamıştır. Bakır ve kalayın kullanılması ile oluşturulan tüm alaşımlar uzun süre boyunca “Bronz” olarak nitelendirilmiştir. Ancak modern endüstride Bronz ismi; Bakır-Berilyum, Bakır-Çinko, Bakır-Nikel alaşımları dışındaki tüm bakır alaşımları kapsayan genel bir tanım olarak kullanılmaktadır. “Ticari Bronz” olarak bilinen bakır alaşımı %10 oranında Çinko ile %90 oranında Bakırın karışması ile oluşturur ki, bu alaşım “Pirinç” olarak da isimlendirilir. Bilinen en eski alaşımlardan biri olduğu için insan medeniyeti açısından çok büyük öneme sahip olan Bronz, ilk olarak Ortadoğu coğrafyasında kullanılmaya başlanmıştır.
Arkeologlar yaptıkları araştırmalar sonucunda bilinen insanlık tarihinde ilk Bronz eşyaların, M.Ö. 3 bin 500 civarında günümüzde Ortadoğu olarak adlandırılan bölgede yapıldığını ortaya çıkartmıştır. Bronz parçalar üzerinde yapılan tarihlendirmeler her ne kadar 5 bin 500 yıllık bir geçmişe işaret etse de, insanoğlunun Bronzu verimli ve yaygın bir biçimde kullanması M.Ö. 10. yüzyılı bulmuştur. Özellikle bu dönemde silah yapımında yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanan Bronz ayrıca makas ve çeşit gibi aletlerin hammaddesi olarak da kullanılmıştır. Bronz bu tür günlük işler için kullanılan aletler ve silah yapımında kullanıldığı gibi birçok farklı kültürde sanat eseri yapımında da kullanılmıştır. Bu nedenle Bronz, sanat tarihi açısından da oldukça önemli bir maddedir.
Bakırdan çok daha sert yeni bir madde elde edilmesini sağlayan yöntemlerin keşfedilmesi ile insanoğlu çok daha dayanıklı bir madde olan Bronzu daha da yaygın bir şekilde kullanmaya başlamıştır. Bronz bakırdan çok daha sert bir yapıya sahip olmasına karşın daha kolay eridiği için de binlerce yıldır insanlar tarafından kullanılmıştır. Bronzun bu özelliği üretim ve işçilik açısından da büyük avantajlar sağlamaktadır. Ayrıca bazı Bronz türlerinin “demirden dahi daha sert” olduğu bilinmektedir. Kalıba çok kolay bir şekilde döküldüğü için “ordular için gerekli olan malzemenin seri üretilmesini” sağlayan Bronz, tarih boyunca askeri açıdan da önemli bir madde olmuştur.
Yüzyıllardır alet ve silah yapımında insanların Bronza nazaran Demiri tercih etmesinin en büyük nedeni, Demirin çok daha bol bulunmasıdır. Ayrıca Bakırın içinde çoğu metalin çözünmesinde belirli sınırların aşılmaması gerekir. Örneğin; Bakırın içinde kalay %15, Çinko %37, Berilyum %2 ve Silisyum %5 oranında çözünebilmektedir. Metallerin birbiri içinde çözünmesinde ilgili sınırların aşılması, alaşımın homojen bir yapıya sahip olmamasına neden olmaktadır. Bakırın içinde bazı metaller sınırlı miktarda çözünürken, Alüminyum ve Nikel gibi Bakır içinde sınırsız oranda çözünebilen metaller de bulunmaktadır. Alüminyum, kalay ve Silisyum günümüzde Bakır ile birlikte kullanılan en yaygın maddelerdir.
Rahnansaika