Ateş basması nedenleri nedir?
Ateş basması denilen ya da sıcak basması olarak anılan sorun, belli aralıklarla ani şekilde gelen, birkaç dakika ya da daha uzun süreli etkili olabilen bir durumdur. Kişilerin yüzde ve vücudunda genellikle üst bölgelerde kızarma, terleme, titreme, sıkıntı, üşüme ve çarpıntı gibi belirtiler gösterip yaşanır. Bazı kişilerin günde birden fazla etkilendiği, bazılarının ise daha sık aralıklarla etkilendiği bir durumdur. Bunun bazı enfeksiyon hastalıklarında meydana gelen ateş yükselmesiyle karıştırılmaması gerekir. Yüksek ateş olursa bu kalıcı etki yapar, ateş basması ise sorunun geçici etkili olmasına neden olur. Kendini daha fazla geceleri kendini gösterir. Bu durum sadece bir his olmayıp, ateş basması sırasında vücut ısısının da yükseldiği belirlenmiştir. Ataklar sırasında insanların bedeninin ısısı artar.
Ateş basmasına sebep olan hastalıklar ve durumlar
Ateş basması en çok kadınlarda menopoz döneminde etkili olur. Kadınların bu dönemde en çok yakındığı sorunlardan birisidir. Hastaya uygulanan hormon tedavisi sayesinde, sorun çözülmekte ve hastanın rahatlaması sağlanmaktadır. Menopozun ilk zamanlarından itibaren oldukça etkili olan ateş basması, bazı kadınlarda gündelik yaşamı etkileyecek seviyede olabilir. Bunun dışında gebelik döneminde de bu kadınları etkileyebilir. Bu sorunun gebelikteki hormonal değişimlerden kaynaklandığı bilinir.
Bunun dışında ateş basmasına sebep olan hastalık grupları bulunur. Bunların içinde, karsinoid sendrom, prolaktin hormonunun yüksek olması, pankreas adacık hücreli tümörü, böbrek tümörleri, omurilik yaralanması, multiple skleroz (MS), migren, anksiyete, psikolojik stres, anaflaksi, bazı lösemi türleri, otonomik epilepsi ve arsenik zehirlenmesi gibi hastalıklar yer almaktadır.
Hamilelik döneminde ateş basması
Bu süreçte kadınlarda ateş basmasının görülmesinin nedeni artan seviyesiyle progesteron ve östrojen hormonlarının etkisindendir. Bu hormonlarda olan ani dalgalanmalar ateş basmasının yaşanmasına sebep olur. Vücut ısısındaki ani düşme ve yükselmenin ateş basmasında etkili olduğu görülür. Gebe kadınlarda vücut ısısı, normal dönemlere göre bir derece fazladır. Bu sırada metabolizma hızında olan artış, vücut ısısında artmaya neden olur. Vücudun bu ısıyı dengeleyebilmesi için, daha çok cilde giden damarlarda genişlemeye neden olup, bunu ciltten atmaya çalışmaktadır. Bu da ateş basması olarak hissedilmektedir. Gebe kadınlarda yaklaşık olarak % 50-70 oranında bu sorun görülür. Bazı kadınlarda hafif derecede olurken, bazılarında daha şiddetli etkiler gösterir. Bu daha çok menopozda görülen bir sorun olsa da, hamilelik döneminde de sıkça etkili olmaktadır. Bu özellikle gebeliği stresli olan kadınlarda daha fazla etkili olmaktadır. Genellikle gebelikte ilk trimesterden sonra ve son üç aylık dönemde daha etkili olur.
Ateş basması etkisi yapan ilaçlar
Ateş basması etkisi yapan ilaçların arasında kalsiyum kanal brokerleri, niasin, SSRI grubu ilaçlar, SERM grubu anti östrojenik ilaçlar, morfin, sefalosporinler, beta blokerler, metoklopramid, nikotinik asit, nitrogliserin ve kemoterapi ilaçları gibi ilaç grupları bulunur.
Ateş basmasının diğer sebepleri
İnsanların alkol kullanması, alkolle beraber bazı ilaçların alınması, aşırı baharatlı besinlerin tüketilmesi, dumping sendromu yani midenin ani boşalması gibi sorunlar da ateş basmasına sebep olabilir.
Ateş basması neden olur?
Beynin işlevleri açısından östrojen hormonunun çok önemli etkileri vardır. Bu olumlu etkileri gerçekleştirirken beyin dokusundaki nörotransmitter adlı maddeleri aracı olarak kullanır. Ateş basmasının beyindeki hipotalamus bölgesinde olan östrojen hormonunun etkisinin azalması ve vücut ısısını ayarlayan termostat mekanizmasındaki nörotransmitter maddenin dengesinin azalmasıyla beraber meydana geldiği düşünülür.
Nörotransmitter iki sinir hücresinin arasında bağlantıyı sağlayıcı kimyasal bir maddedir. Bununla beyindeki sinir hücreleri etkileşim halinde olmaktadır. Hatırlama, ezber, hareket etme gibi eylemler bununla gerçekleşir. Ruhsal hastalıkların tedavisi içinde, ilaçlarla nörotransmitter dengesi sağlanmaya çalışılmaktadır.