Amin Maalouf kimdir?

Afrikalı Leo, Semerkant, Işık Bahçeleri, Doğunun Limanları gibi bir çok esrini raflarda sık sık gördüğümüz Amin Maalouf , 25 Şubat 1949 tarihinde Lübnan Beyrut doğumlu olup kitaplarını Fransızca yazan Lübnanlı yazardır.

Ekonomi ve toplumbilim okuduktan sonra gazeteciliğe adım atmıştır. Lübnan’da 1975 yılında, FKÖ – Filistin Kurtuluş Örgütü ve Müslümanlar tarafından kışkırtılan Hıristiyan milis kuvvetlerinin Müslümanlara saldırmasıyla birlikte iç savaş patlak verdi. Amin Maalouf bunun üzerine 1976‘da karısı ve üç çocuğuyla birlikte, bir daha geri dönmemek üzere, Fransa’ya mülteci olarak yerleşme kararı aldı. iç savaşın çıktığı1975 yılına kadar Lübnan’da gazetecilik yapan Amin Maalouf bu tarihte Fransa’nın başkenti Paris’e göç etmiştir. Yazar halen Paris’te yaşamını sürdürmektedir. Çeşitli yayın organlarında yöneticilik ve köşe yazarlığı yapmış olan Amin Maalouf, vaktinin bir çoğunu kitap yazmaya ayırmaktadır.

Ana dili Arapça olmasına rağmen, Fransızcayı yazılarında akıcı bir şekilde kullanmıştır. Birçok ünlü romanında, ele aldığı hikayeleri, tarihsel bir kurguyla bütünleştirmiş; Umberto Eco, Orhan Pamuk ve Pérez-Reverte gibi ünlü yazarlarla benzer şekilde, ilginç tarihi olayları fantastik bir bakış açısıyla, masal tadında işlemiştir. Bilhassa Orta Doğu, Afrika ve Akdeniz bölgelerinin etnik yapısal farklılıklarını ve bunların insan davranışlarına olan yansımalarını, sahip oldukları manevi değerler ile bağdaştırarak, söz konusu yörelerin tarihsel geçmişine Batının pozitivist gözüyle ışık tutmuştur.

Yapıtlarında çok iyi bildiği Asya ve Akdeniz çevresi kültürlerinin söylencelerini başarılı bir şekilde işleyen Maalouf, 1983 yılında yayımlanan ilk kitabı “Arapların Gözüyle Haçlılar (Les Croisades vues par les Arabes)” adlı eseri ile tanındı. Bu kitap, çevrildiği dillerde de büyük bir ilgiyle karşılandı ve çok beğenildi. 1986 yılında yayımlanan ve aynı yıl Fransız – Arap Dostluk Ödülü’nü kazanan ikinci kitabı ve aynı zamanda ilk romanı “Afrikalı Leo (Léon l’Africain)” bugün bir “klasik” eser olarak kabul edilmektedir.

Maalouf’un 1988 yılında yayımlanan ikinci romanı olan “Semerkant (Samarcande)” da büyük bir beğeniyle karşılandı ve pek çok dile çevrildi. Maalouf’un sonraki kitapları da yine roman tarzındaydı. 1991 yılında okuyucularla buluşan “Işık Bahçeleri (Les Jardins de Lumiére)” ve 1992 yılında yayımlanan “Beatrice’den Sonra Birinci Yüzyıl (Le premier siècle après Béatrice)” kitapları da okuyucular tarafından çok beğenilmiştir.

Amin Maalouf 1993 yılında yayımlanan romanı “Tanios Kayası (Le Rocher de Tanios)” ile Goncourt Akademisi Edebiyat Ödülü’ne layık görülmüştür. 1996 yılında “Doğunun Limanları (Les Echelles du Levant)” adlı romanı ve 1998 yılında ise “Ölümcül Kimlikler (Les Identités Meurtrières)” adlı deneme kitabı piyasaya çıktı. Amin Maalouf 2000 yılında “Yüzüncü Ad – “Baldassare’nin Yolculuğu” (Le Périple de Baldassare)” adlı romanını okuyucuları ile paylaştı.

Ayrıca 2002 yılında opera için yazdığı ve Finlandiyalı müzisyen Kaija Saariaho’nun bestelediği “Uzaktan Aşk (L’Amour de loin)” Amin Maalouf’un ilk librettosudur. 2004 yılında yayımlanan “Yolların Başlangıcı (Origines) “ adlı romanından sonra, 2006 yılında “Adriana Mater” adlı ikinci librettosunu yayınlamıştır.

Kitaplarında genel olarak doğuya ait öğeleri başarılı bir şekilde işlemektedir. Doğuya ait gelenek ve görenekleri kitaplarında okuyucuya tanıtmıştır. Birçok kitabında Osmanlı-Türkiye üzerine bir takım yorumlara da rastlanmaktadır. “Afrikalı Leo” adlı kitabında Osmanlı ve Yavuz Sultan Selim’in Kahire seferinde 8000 kişiyi öldürdüğü iddiasında bulunmuştur. Kitaplarında doğu halklarının geri kalma nedenleri konusunda analizler ve tespitler yapmaktadır. Kitapları romanda olsa sosyolojik temalar içermektedir. Kitaplarının Türkçe çevirileri YKY tarafından yayımlanmaktadır.

Amin Maalouf romanlarında hümanist bir bakış açısı hemen herkes tarafından fark ediliyor. Irk, dil, cins ve din ayrımlarının anlamsızlığı, şiddetin getirmiş olduğu kötülükler, hiyerarşi dışı bir yaşam önerisi gibi öğelerin öne çıktığı görülmektedir. Romanlarında bugünden geçmişe yönelik modem bir politik, toplumsal ve kültürel bakışın izleri bulunmaktadır.

Eserleri
Kurgusal eserleri
1. Afrikalı Leo (1986)
2. Semerkant (1988)
3. Işık Bahçeleri (1991)
4. Beatrice’den Sonra Birinci Yüzyıl (1992)
5. Tanios Kayası (1993)
6. Doğunun Limanları (1996)
7. Yüzüncü Ad (2000)
8. Doğu’dan Uzakta (2012)
Opera librettoları
1. Uzaktan Aşk (2002)
2. Adriana Mater (2006)

Kurgusal olmayan eserleri
1. Arapların Gözüyle Haçlı Seferleri (1983)
2. Ölümcül Kimlikler (1998)
3. Yolların Başlangıcı (2004)
4. Çivisi Çıkmış Dünya (2009)