Akşamsefası çiçeği nasıl yetiştirilir?
Evlerin bahçesindeki daimi bitkilerden biri de halk arasında akşamsefası olarak da anılan gecesefası bitkisidir. Bu çiçeğim tohumları her baharda kendiliğinden yeşermektedir. Özel olarak ekilmesine gerek yoktur. Bazı yıllarda kışın kökleri ölmez, bahar gelince kökten yeniden yeşermektedir. Yani aslında oldukça uzun ömürlü olan bir bitkidir. Soğuğa pek dayanaklı olduğu söylenemez.
Gecesefası veya akşamsefası olarak tanınmaktadır. İlkbaharda tohumlarını ekerseniz çok hızlı büyüme gösterdiğini göreceksiniz. Eğer toprağını severse ve suyu uygunsa 1 metreden daha fazla uzayabilir. Toprağına ve sulamasına göre 30 cm kalabilir. Yaz boyunca kış soğuklarından bozuluncaya kadar sürekli olarak çiçek açar durur.
Bilimsel adı Mirabilis jalapa olan bitki, Nyctaginaceae familyasının örnek cinsidir. En yaygın türü, bahçelerde kendiliğinden kolayca yetişen Mirabilis jalapa’dır.
Akşamsefası çiçeği bol tohum verir. Nohuda yakın büyüklükte olan siyah renkli tohumlar dalların dibine dökülür. Bu tohumlar buradan toplayıp kurutmalı, ilkbahara kadar saklanmalıdır. Tohumlar baharda, güneş alan topraklara ekilir, filizler fidelikte şaşırtma yapıldıktan sonra mayısta yerlerine aktarılır. Fidanlar arasında ortalama 40-50 cm. aralık bulunmalıdır.
Bu çiçeğin anavatanı Güney Amerika’nın tropik ormanlarıdır. Akşamsefası çiçeği, yetiştirilmesi ve bakımı son derece kolay, suyu seven ancak susuzluğa da dayanıklı, tek yıllık, kendi tohumundan kolaylıkla çoğalabilen arsız olarak nitelendirilebilecek bir bitkidir. Tohum veya sonbahar sonu temizlenerek saklanmış olan yumru köklerinden ilkbaharda ekilerek üretilebilen akşamsefası, 1 metre boylanabilmekle birlikte beyaz, pembe, eflatun, turuncu ve kırmızı tonlu çiçekleriyle son derece hoş görünümlüdür.
Akşamsefası çiçekleri akşamları açıp, sabahın ilk güneş ışığıyla kapandıklarından dolayı bu ad ile anılmaktadır.
Akşamsefası aslında çok yıllık bir bitki olmasına rağmen, kışın köklerinin hava şartlarından zarar görmesinden dolayı tek yıllık düşünülür. Ayrıca bu bitki havanın çok temiz olmadığı yerlerde yetişebilmektedir. Kalın ve yumru şeklinde güçlü kökleri olan, taç yaprakları uzun ve huniye benzeyen ve bol bol dallanma özelliği ile yayılıcı otsu bir bitkidir. Üretimi ve bakımı oldukça kolaydır.
Park, bahçe ve evlerin balkonlarında kolayca yetiştirilebilen akşamsefası, yayılıcı ve hızlı gelişim gösteren bir bitki olması nedeni ile evlerde pek fazla tercih edilmez. Akşamsefası bitkisi yayılıcı ve hızlı büyüyen bir bitki olduğundan dolayı dikimi için mutlaka geniş bir saksı kullanılmalıdır. Kökleri çok fazla derinlere gitmediği için saksının fazla derin olmasına gerek yoktur. Saksının naylon mu yoksa toprak mı olduğunun fazla bir önemi yoktur. Fakat mutlaka saksıda su tahliye deliklerinin olması gerekir.
Suyu seven bir bitki olan akşamsefasını toprağı nemli kalacak olacak sulamak gerekmektedir. Toprağın çamurlaşmamasına gerekiyor. Çünkü Çamurlaşma olursa köklerde çürümelere görülür. Ancak yaz aylarında bolca su verilmelidir. Suyun bitkilere üstten ya da dipten vermenin herhangi bir sakıncası yoktur. Ancak kışın musluktan su verilmemelidir. Su mutlaka oda sıcaklığında olmalıdır.
Akşamsefası sudaki kirece dayanıklıdır.
Akşamsefası çiçeği, eğer bahçede ekimi yapılmışsa kökleri kış mevsiminin başlangıcında topraktan çıkarılarak temizlenip ilkbahara kadar evlerde serin bir yerde saklanmalıdır. Ancak balkonda yetiştiriyor ise bu işleme gerek yoktur. Yalnızca köklerinin donmamasını sağlamak yeterli olacaktır. Karabiber tanesine benzeyen tohumları sonbahar başında toplanır ve ilkbaharda yeniden toprağa ekilir.
Gecesefası da denen akşamsefası güneşi sever, ancak gölge yerlere de kolaylıkla uyum gösterebilir. Ancak ışıksızlığa çok fazla dayandığı söylenemez. Dolayısıyla kesinlikle ışık alan, güneşli ve yarı gölge yerlerde dikilmesinde fayda vardır.
Akşamsefası su tutma kapasitesi yüksek, drenajı iyi, besin açısından zengin topraklarda daha iyi yetişir. Killi ve hafif kirece dayanıklı olan bir bitki olması bakımını kolaylaştırmaktadır. Yine de toprağının kolay hava alması için bir miktar perlit ilave edilmesi iyi olacaktır.
Akşamsefası çiçeğine ilkbahar ve yaz aylarında standart katı ya da sıvı gübre verilmelidir. Verilecek olan gübre dalların daha gür, çiçeklerinin ise daha fazla olmasını sağlayacaktır. Dikimi yapılırken eğer toprağına katı gübre karıştırıldıysa, daha sıradan gübre verilmesine gerek yoktur.