Vadeli mevduat hesabı nedir?

Tüzel ya da gerçek kişilerin sahip olduğu sermayelerini ve altın alma gücüne sahip olan değerli evraklarının bankaya yatırılması olarak tanımlanan mevduat, yazılı ya da sözlü olarak “önceden belirlenen” bir süre sonrasında sahibinin geri çekebileceği para manasında da kullanılır. Dört temel mevduat türünden biri olan “vadeli mevduat hesabı”, Türkiye Cumhuriyeti’nde yalnızca ticaret bankaları tarafından yönetilebilen bir yatırım aracıdır. Satın alma gücünü temsil eden her tür değerli evrak ve sermayenin vadeli bir biçimde bankaya yatırılmasıyla oluşan vadeli mevduat hesabı, gerçek ya da tüzel kişilerin mal varlıklarının banka güvencesi altına alınmasını ve önceden belirlenen vade sonunda “belirli bir faiz kazancıyla birlikte” geri çekilmesini sağlar.

1 günden 1 yıla kadar farklı vade seçeneklerinin sunulduğu vadeli mevduat hesaplarının hangi periyotlarla işlem göreceği bizzat Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından belirlenir. Faiz beklentisi olmadan yatırımcılarının mevduatlarını bankada tuttuğu “vadesiz mevduat hesaplarından” farklı olarak, vadeli mevduat hesapları banka ile yatırımcı arasında önceden belirlenen esaslar doğrultusunda bir faiz getirisi sunar. Vadeli mevduat hesaplarında paranın ne kadar süre boyunca hesapta kalacağı yani vade yatırımcı tarafından belirlenirken, uygulanacak faiz oranı ise banka tarafından belirlenir.

Vadeli mevduat hesaplarının döngüsel bir kazanç getirmesini sağlayan özellik ise, vade sonunda tekrar yenilenebilir olmalarıdır. Bankalar yapılan sözleşmeler gereğince vade periyodu dolap vadeli mevduat hesaplarını otomatik olarak yeniler ve böylece faiz getirisi için yeni bir dönem işlemeye başlar. Şüphesiz bu durumdan müşteri de haberdar edilir yani yatırımcı dönem sonunda vadeli mevduat hesabının banka tarafından otomatik olarak yenileceğini ve parasının bir dönem daha faiz getirisi sağlayacağını bilir. Vadeli mevduat hesaplarında müşterinin talimatları doğrultusunda vade ve faiz oranı değişikliği yapılabilir.

Çoğu insan farkında olmasa da, tüm müşterilere standart olarak uygulanan faiz oranları ile ilgili müşterilerin pazarlık yapma şansı da bulunmaktadır. Tüzel ya da gerçek kişinin bankanın vadeli mevduat hesabına yatıracağı meblağın büyük olması halinde daha yüksek faiz oranı istemesi mümkündür. Ancak şüphesiz daha fazla faiz getirisi vermek tamamen bankanın inisiyatifinde olan bir durumdur. Benzer şekilde 1 aylık vadelerle faiz geliri elde edilmesini sağlayan bir vadeli mevduat hesabı, müşterinin isteği üzerine dönem sonunda 3 aylık, 6 aylık ya da 1 yıllık vadeli hale dönüştürülebilir. Müşterinin faiz ya da vade değişimi ile ilgili herhangi bir istekte bulunmaması halindeyse ki çoğu müşteri bu tarz bir istekte bulunmamaktadır, banka yeni dönemde bir önceki dönemde uygulanan faiz oranı ve vade aralığını devam ettirir.