Paranoid kişilik bozukluğu nedir?

Paranoid kişilik bozukluğu olan kişiler devamlı şüphe içinde olan ve tüm kişilere karşı güvensizlik duyan özellikleri vardır. Çevreye karşı düşmanca tavırlar sergiler, devamlı olarak huzursuz ve kızgın yapılarıyla tanınırlar. Rahatsızlığı olan kişiler, tedavi olmak için herhangi bir çaba harcamazlar. Erkekler kadınlara oranla bu rahatsızlığı daha yaygın olarak yaşarlar. Genetik yatkınlık sonucu aile bireyleri arasında geçiş yapan bir rahatsızlıktır. Erken ergenlik döneminde daha yaygın olarak başlayan bozukluğu yaşayan kişiler, kıskanç olmalarıyla dikkat çekerler. Çevresinde bulunan kişilerin, eşlerinin nedensiz yere sadakatini sorgularlar. Hastalar çoğunlukla duygusuz görüntü verir, gerçekçi olma özellikleriyle gurur duyarlar. Bazı hallerde ömür boyu süren bir rahatsızlıktır. Bu kişilerin genellikle evlilik yaşamı ve iş yaşamı sorunlarla doludur. Hastaların psikoterapi ile tedavi edilmesi uygundur. Grup psikoterapisi yapılması için uygun hastalar değildirler. Rahatsızlık hezeyan, halüsinasyon ve formal düşünce bozukluğu olmadığından dolayı, paranoid şizofreniden ayrılmaktadır.

Paranoid kişilik bozukluğunun belirtileri nedir?

• Karşılaştıkları kötü davranışları affetmedikleri gibi, bunu yapanlara karşıkin tutma duyguları fazladır.
• Yalan söylemek ve gerçekleri saptırmak gibi davranışları oldukça yaygındır.
• Herkesten üstün olduklarını düşünüp, ukalalık yapar ve kendine fazla güvenirler.
• Otoriteye karşı baş kaldırıcı eğilimleri bulunur.
• Kuşku duymak, kıskançlık ve çekememek gibi duyguları baskındır.
• Sorumluluk almak istemez ve kendi suçunu üstlenmekten kaçınırlar.
• Çevresinde olan gelen normal davranışları bile kötü olarak algılarlar.
• İnsanların sadakatlerinden şüphe duyar ve çevresine güvensiz davranırlar
• Yalnız kendilerini korumak için, aşırı derecede saldırgan tutum içinde olmak.
• Başkalarını suçlama eğilimi içine girmek.
• İnatçı, sabit fikirli ve ketum bir yapıya sahip olmak
• Her an için sinirlenmeye, agresifleşmeye ve öfkelenmeye hazır halde olmak.

Paranoid kişilik bozukluğunun nedenleri nedir?

Genç ergenlik döneminde görülmeye başlanan rahatsızlık, farklı koşullar içinde yaşanır. Yalnızlık, aşırı derecede hassasiyet, arkadaş edinememe sorunu, fanteziler, tuhaf karşılanan düşüncelere sahip olmak gibi belirtiler yaşanır. Kişiler çocukluklarında aile sorunları yaşamış, sömürülmüş olabilir. Ailesindeki aşırı baskı ve öfkenin kendi özellikleri değil, sadece karşısındakilerin özelliği olduğunu düşünürler. Kendilerini yetersiz görerek, aşağılandıklarını hissedip bunun için çevresindekileri suçlarlar. Bebeklik çağlarında kızgınlık ve sevginin aynı anda olabileceğini öğrenemeyen kişilerde risk altındadır. İki duygunun aynı insanda olmasını sağlamaya çalıştıklarında, nefretin sevgiyi yok edeceğini düşünüp, anksiyete hali yaşarlar. Bunu engelleyebilmek için, tüm kötülükleri dışarıda bulunan insanlara yöneltirler. Dış dünyada olanların kendini kurban edeceğine, devamlı olarak kendisi korumak için savunmada olması geçmesi gerektiğine inanarak, yaşamlarını böyle devam ettirirler. Bu kişiler benlik gelişimlerini tamamlamamışlardır. Rahatsızlığı yaşayan kişilerde hakkımda iyi düşünmediğini tahmin ediyorum düşüncesi yerine, benim hakkımda iyi düşünmediğinden eminim, görüşü meydana gelir.

Paranoid kişilik bozukluğu tedavisi nasıl yapılır?

Kişilik bozukluklarında uygulanmakta olan psikoterapi yöntemi bu hastalar içinde uygundur. Ancak bu kişilerin, kendi isteğiyle tedaviden kaçınması sebebiyle tedavi olmaları zorlaşır. Başkalarına karşı güvensiz olduklarından dolayı sır vermeyi istemezler. Bu nedenle terapi sırasında bu hastaların güvenini kazanmak oldukça önemli bir durumdur. Terapistin hastayı suçlamadan, dikkatli davranarak ona güven duygusu aşılaması gereklidir. Grup tedavisine uygun olmadıkları için, bireysel yapılan terapilerde daha başarılı çalışmalar yapılabilir. İlerleyen dönemlerde hastanın terapistin kontrolüne girmesi gerekir. Tedavi sırasında hastaların utandırılmaması gerekmektedir. Kendilerini küçük düşmüş gibi hisseden hastalar korkacağı için, tedavi amacına ulaşamamış olur. Hastanın ikna olması son derece önem taşımaktadır. Sosyal becerileri düzeltmek ve kuşku halini azaltmak için hastalara davranış tedavisi uygulanır. Bazı hastalar için psikoterapiye destek olması açısından, ilaç tedavisi birlikte kullanılabilir.