Orhan Hançerlioğlu kimdir?

Orhan Hançerlioğlu bilhassa felsefe ve düşünce tarihi ile ilgili eserleriyle tanınan ülkemizin yetiştirdiği önemli yazarlardan biridir. Hançerlioğlu 19 Ağustos 1916 tarihinde İstanbul’da dünyaya gelen ünlü yazar 9 Temmuz 1991 tarihinde yine doğduğu şehir olan İstanbul’da yaşamını yitirdi

Felsefe ve ekonomik alanındaki sözlük çalışmalarıyla tanınan Hançerlioğlu, 1935 yılında Şişli Terakki Lisesi’nden mezun oldu. 1939 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. Meriç, Keşan ve Karaisalı’da kaymakamlık görevlerinde bulundu. İstanbul Belediye Müfettişi, Emniyet Şube Müdürü, Şehir Tiyatrosu Müdürü olarak devlet memurlukları yaptı. 1954 yılından sonra Elektrik, Tramvay ve Tünel İşletmeleri Hukuk İşleri Müdürü olarak çalışan Orhan Hançerlioğlu 1978 yılında emekliye ayrıldı. Edebiyata şiir yazarak adım atan yazar bir süre öykü ile ilgilendi. “Şadırvan Dergisi” tarafından düzenlenen öykü yarışmasında birincilik kazandı. Beş Sanat, Yeditepe, Varlık, Yenilik, Ataç ve Türk Dili dergilerindeki yazıları ile adını duyurdu. 1950’li yıllarda romana yöneldi. 1951’den 1957 yılına kadar hemen her yıl bir roman yayınladı. Bu romanları birer büyük hikaye ölçüsünde dar tutan yazar her birinde yeni bir biçim denemesine girişti. Hançerlioğlu daha sonra felsefe ve ekonomi konularındaki çalışmalara yoğunlaştı. Ve şu an temel başvuru kaynağı olarak kabul edilen birçok kitap hazırladı. Ruhbilim, ekonomi, felsefe, ticaret ve inanç sözlükleri önemli başvuru kaynakları arasında bulunmaktadır.

Hançerlioğlu ilk ürünlerini 1936 yılında “Kıvılcım” adlı kitapta topladı. Hikâyelerinde, insanların dav¬ranışlarının toplumsal ve psişik nedenle¬rine detaylı olarak inmiştir. 1950 yılından sonra roman alanına yoğunlaşıp eserler kaleme almıştır. 1951 yılında ilk romanı olan “Karanlık Dünya” romanında bir yargıcın gözünden, Anadolu’nun maddi, kültürel ve ahlaki geri kalmışlığı¬nı anlatmıştır. 1954 yılında yayımlanan “Ekilmemiş Topraklarda” eserinde yine Anadolu insanının sorununu ele ala¬rak, teknik ilerleme karşısında, kırsal ke¬simdeki durağan yaşamı anlatmıştır. 1952 yılında 35 hikayeden oluşan ve bir roman özelliğine sahip olan “Büyük Balıklar” ile 1960 yılında “Bordamıza Vuran Deniz” adlı romanlarının odak noktasını, büyük şehirlerde yaşayan in¬sanın, burjuva dünya içindeki yalnızlığı anlatmıştır. 1955 yılında “ Ali” ve 1957 yılında “Yedinci Gün” adlı ro-manlarında, işçilerin, esnafın yani halktan sıradan insanların, kapitalistlere, memur¬lara ve bürokratlara ahlaki açıdan üstün¬lüğünü ortaya koymuştur. Ali adlı ro¬manı ile 1956 yılında TDK Edebiyat Ödülü’nü kazandı. Orhan Hançerlioğlu, ayrıca 1956-58 yılları arasında TRT uzun dalga radyo yayınında akşam saatlerinde yer alan “Binbir Gece Masalları” adlı yayında masalları seslendirdi.

Oyun adlı romanını çok sade bir dil ile yazmış. Bazen kişilerin psikolojik açmazlıklarını dile getiren bir anlatım görülmektedir.

1960’lı yılların sonlarında inceleme ve araştırma ça¬lışmalarını yoğunlaşmış, 1967 yılında felsefe Sözlüğü, 1972 yılında Ekonomi Sözlüğü, 1975 yılında İnanç Sözlüğü, 1982 yılında Ticaret Sözlüğü, 1986 yılında Toplumbilim Sözlüğü’nü hazırlamıştır. Hançerlioğlu ayrıca 1976-180 yılları arasında “Fel¬sefe Ansiklopedisi – Kavramlar ve Akım¬lar (7 cilt,)”, 1985 yılında “Felsefe Ansiklopedisi – Filozoflar (2 cilt)”, 1963 yılında “Erdem Açısın¬dan Düşünce Tarihi” 1965 yılında “Başlangıcından Bugüne Kadar Mutluluk Düşüncesi”, 1966 yılında “Başlangıcından Bugüne Kadar Özgürlük Düşüncesi” eserleri okuyucularla buluşturmuştur.

Özellikle Düşünce Tarihi adlı eseri “Dört bin yıllık düşünce, sanat ve bilim tarihinin klasik yapıtları üstüne eleştirel inceleme”sini yaptığı kitabıdır. Kitap konulara göre ve kronolojik sırayla hem doğu, hem batı düşüncesini akıcı bir şekilde anlatıyor. Edebiyata ve felsefeye meraklı olan herkesin bir solukta okuyabileceği bir eserdir.

Diğer Eserleri :
Oyun (roman, 1953, Kutu Kutu İçinde (roman, 1956), Düşünce Tarihi (inceleme, 1970).
Y a y ı n l a r : Başka Dünyalar (roman; Karanlık Dünya/Oyun/Kutu Kutu İyinde; bir¬likte basım), İstanbul 1962; Bütün Romanları, 2 cilt, İstanbul 1981.