5n 1k nedir?
Gazetecilik mesleğine dair sık duyduğumuz kavramlardan biridir: 5n 1k. Zaman zaman televizyon programlarına da isim olup gündemde kalan bu kavramın anlamı ile ilgili olarak kısaca; 5n 1k, bir gazetecinin sorması gereken soruların kısaltmasıdır diyebiliriz. Bu sorular ise;
- Ne?
- Nerede?
- Ne zaman?
- Nasıl?
- Neden?
- Kim?
Bu kavrama yeni dönem gazetecilik eğitim kaynaklarında bir “N” daha eklendiği belirtilmektedir. Alınan bilgilerin kaynaklarının neler olduğuna işaret eden “nereden” sorusu ile birlikte bu kavramın “6n 1k” şeklinde revize edildiği ifade edilmektedir.
Gazetecilik mesleği araştırmaya dayalı bir meslektir. Duyumlarla değil gerçek tespitlerle haber yapılması esastır. Ancak, her gazeteci bunu bu şekilde yapmadığı için gazeteciler arasından “araştırmacı gazeteci” unvanlı olanlar bir şekilde ayrıştılar.
Araştırmacı gazeteci, karşılaştığı bir olayı ya da aldığı duyumu öncelikle “Ne?” sorusunu sorarak aldığı cevaplarla net ve doğru bir şekilde ortaya koyar.
Olay belirlendikten sonra “yer” detayı önem kazanmaktadır. “Nerede?” sorusu ile habere konu olayın lokasyonu belirlenir.
Kritik bir başka detay da “zaman”dır. “Ne zaman?” sorusunu sorarak gazeteci olayın yerinden sonra zamanını da netleştirir.
Bu tespitlerden sonra artık olayın ne şekilde gerçekleştiğine dair detaylı bilgiler gereklidir. “Nasıl?” sorusu haberi ortaya çıkaran en kapsamlı sorudur. Açık bir sorudur. Cevabının kapsamı çok değişken bir sorudur, can alıcı bir sorudur. Kısaca “Nasıl?” habercilikte en önemli sorulardan biridir.
Bir başka önemli soru ise “Neden?” sorusudur. Bu sorunun cevabı her zaman hazır obir şekilde olmayabilir . Gazeteci bu sorunun cevabını almak için çaba göstermek durumundaır. Zira,” nerede, ne zaman” gibi soruların yanıtları bellidir, ancak “neden?” sorusu ilk başta cevabı belli olmayan sorulardandır genelde. Önceleri varsayımlar yapılarak bir yanıta ulaşmaya çalışılır. Genelde varsayımlardan biri hep doğru çıkar, bazen de tamamen sürpriz yanıtlar alınması söz konusu olabilir.
Bir başka soru olan “Kim?” sorusu da haberin failini, kurbanını, kahramanını, vb. olaya dair kişileri belirlemek için sorulması gereken sorudur.
6. “n” olduğu belirtilen “nereden?” sorusunun cevabı bazen açıklanamayabilir tam olarak ama gazeteci de bu bilgi saklıdır / olmalıdır.
Niçin yok ama çok güzel
çok yardımcı oldu 🙂
Gülen yüzü nasıl yaptın
sağolun
Sağlık ama bir şeye yaramadı öbür listelere bakacağım
ben olay istedim mantık hatası
Cok guzel soyledin valla kadir ☺
çok güzel bence zaten bir sürü 😀
bana da çok işe yaradı ama çokta güzel değil
Arkadaşlar,
”5N1K” sorularındak,i ”5N”;Ne,Neden,Nasıl,Niçin ve Ne Zaman? sorulrını ifade etmektedir.
”1K” sorusu ise Kim? sorusunu ifade eder.
ÖRNEK:Sen neden geldin?Ne,yine mi sen?Nasıl olur da kötü not alırım?Niçin benimle arkadaşlık yapıyorsun?Sen buraya ne zaman geldin?Seni kim bu hale getirdi? gibi cümleler ”5N1K”sorularına uyum sağlayabilir ama içinde bu sözcükleri barındırıp soru cümlesi olmayan cümlelerde vardır,bu ümleleri dikkatle ayıralım.Eğer ayıramıyorsanız bana soyunuzu ekleyip evabı bekleyebilirsiniz.
BAŞARILAR…
çok saçma olmuş
begenmedim çünküü biraz mantıksız olmuş
off birazcık saçma ama iyi 🙂
çok işime yaradı sınavdan100 aldım
bişey yazıyorum başka bi şey çıkıo hiç beğenmedim
evet aynen öyle çok doğru adaşım 😀 başka birşey çıkıyor.
sınavda çok yardımı oldu tşk
doğrumu?
çok iyi bir site herkese tavsiye ederim
neden niçin olması lazım dı
teşekürler
çok beğendim sınavdada yardımcı oldu
Sakızı top yapıp tuvalete atmak bile daha anlamlı…Dediğin şey 2. sınıf cümlesiydi WhattsApp kafacığım…
Teşekkürler çok işime çok yaradı
Çok güzel sağol
teşekkürler çok işime yaradı sağolun arkadaşlar
çok işime yaradı teşekkürler
5N=Ne,Nerede,Nasıl,Niçin,Ne zaman.
1K=Kim Sorularıdır.
çok saçma bi konu
şaka yaptım çok yardımcı oldunuz
Neye şaka yaptığını sorabilir miyim cicim?