Postnazal akıntı neden olur?
Postnazal akıntı, halk arsında geniz akıntısı olarak bilinen boğaza doğru inen akıntıdır. Burun astarında yer alan bezlerde, solunum yollarında ve boğazda her gün 1-2 litre civarında mukus üretilir. Bu salgı salgılandığı yeri nemlendirerek, vücudu bakteri ve virüslerden korumaya çalışır. Normal olarak mukus üretimi belli miktarlarda düzenli olarak salgılandığı zaman, kişi bundan rahatsızlık duymayacak şekilde mekanizma düzenli olarak işler. Fakat mukusun gereğinden daha fazla salgılanması halinde ve mukusun yoğunlaşmasını sağlayıcı etkenler olduğu zamana, burnun arkasından boğaza doğru akacak Postnazal akıntı yani geniz akıntısı şeklinde kişiyi rahatsız edecek akıntı oluşur.
Postnazal akıntı sebepleri nelerdir?
Bu akıntının tetikleyicisi olabilen alerjiler, soğuk algınlığı, grip, sinüzit ya da sinüs enfeksiyonlarının olması, hamilelik dönemi, burun içerisine yabancı bir maddenin kaçması, bazı ilaçların kullanımı, septum deviasyonu yani burunda eğriliğin olması, sinüsleri etkileyen diğer sorunlar, bazı besinleri tüketilmesi, soğuk ve sıcak havaya karşı hassasiyetin olması, kimyasallar ve dumana karşı olan hassasiyetten olan tahrişler postnazal akıntı nedeni olabilir. Bazı kişilerde fazla oranda mukus üretimi olması sorun çıkarmasa da, bulunduğu yerden mukusun etkin şekilde uzaklaştırılamaması yüzünden sorun çıkabilir. Yutma sorunları olan kişilerde, postnazal akıntı gibi belirtiler meydana gelebilir ve boğazda sıvı birikimi olur. Özellikle yaşın ilerlemesi ve reflü gibi faktörlerde bu akıntılara sebep olabilir.
Postnazal akıntı nasıl belirtiler verir?
Postnazal akıntıda sürekli olarak boğazı temizleme hissi meydana gelir. Kişiler boğazındaki sıvı yüzünden rahatsız olur. Akıntının içeriğinde inflamatuar maddeler olduğu için, geniz akıntısı geceleri daha fazla etki gösterir, hatta öksürük nöbetlerinin ortaya çıkmasına neden olabilir. Kronik öksürük sebeplerinin içinde en fazla etkisi olan postnazal akıntıdır. Kişi boğazına inen akıntı yüzünden sesinin daha boğuk olduğunu hissetmekte ve bunun sonucunda boğaz ağrısı ortaya çıkmaktadır. Mukus nedeniyle östaki borusu ve orta kulağı birbirine bağlayan tüpte tıkanıklık ortaya çıkarsa, çok ağrılı bir kulak enfeksiyonu meydan gelebilir. Sinüs geçitleri bloke edilirse, hastada sinüs enfeksiyonu ortaya çıkabilir.
Postnazal akıntı nasıl tedavi edilmektedir?
Geniz akıntısı tedavisi sırsında nedene bağlı bir tedavi uygulanmaktadır. Eğer bakteriyel enfeksiyon sonucu akıntı oluştuysa, antibiyotik tedavisi uygulanmaktadır. Ancak sarı ve yeşil renkte mukus olması, her zaman bakteriyel enfeksiyonun olduğuna işaret etmez. Soğuk algınlığı sırasında bile mukusun rengi değişik olabilir. Bu şekildeki akıntıda virüsler etkili olduğu için, antibiyotik tedavisi iyileşmede etkili olmaz. Sinüzit ve viral enfeksiyonlar olduğunda antihistaminikler ve dekonjestanlar akıntının giderilmesine yardımcı olabilir. Alerji yüzünden oluşan postnazal akıntıda spreyler ve steroid ilaçlar etkili olabilir. Ancak mukus kuruduğu zaman bütün antihistaminikler iyileşmede etkili olmaz. Tedavi uygulandığında mukusun inceltilmesi yöntemi de tercih edilebilir. Kalın kıvamdaki mukus hastayı daha fazla rahatsız edecektir. Mukus inceltilirse enfeksiyona sebep olan kulak ve sinüslerin bloke olmasına mani olunabilir. Bu akıntı sırasında bol su içilmesi de etkili bir tedavi yöntemidir. Bu yöntemlerin dışında kullanılacak tedavi yolları ise;
- Mukus incelten mucinex gibi bir ilaç kullanılması
- Sinüslerin içinden bakteri, alerjenler ve diğer maddelerin atılabilmesi için, ayrıca fazla mukusun atılabilmesi için tuzlu burun spreyi kullanılabilir ya da burun yıkama yapılabilir
- Havanın nemlendirilmesi sağlanır
- Mukusun boğazın arkasında toplanmaması için, gece yatarken başın yüksekte olması için yastık desteklenebilir.
- Çarşaflar toz almayan yerlerde korunmalı, sıcak suda yıkanarak alerjik akıntılar önlenebilir.
Postnazal akıntı 10 günden fazla devam ediyorsa, ateş ve hırıltı yapıyorsa mutlaka doktora gitmek gerekir. Bu durum bakteriyel bir enfeksiyondan olabilir. Kapsamlı bir muayene sonrasında, geniz akıntısının sebebi tespit edilerek, uygun bir tedavi yöntemi uygulanabilir.