Rönesans nedir?

Rönesans İtalyanca Rinascimento kelimesinden köken alır ve “Yeniden Doğuş” manasına gelir. İtalya’da Geç Orta Çağ’ın sonlarına doğru ortaya çıkan akım, 13. ve 17. yüzyıllar arasında bütün kıta Avrupa’sını etkisi altına almış sosyal, kültürel, politik ve bilimsel bir akımdır. Ancak 15. yüzyılda ortaya çıkmaya başlayan baskı makinesinin, ülkelere farklı tarihlerde ulaşması ile bütün Avrupa’da gelişim eş zamanlı olarak gerçekleşmemiştir.

Rönesans’ın önemli özelliği nedir?

Rönesans esas olarak Eski Yunan ve Roma uygarlıklarının yeniden doğuşunu amaçlar. Akımın ortaya çıktığı dönemde Avrupa Orta Çağ’ı yaşamaktaydı. Orta Çağ tarih kitaplarında “Karanlık Devir” olarak tasvir edilse de bu yanlış bir kanıdır. Avrupa Orta Çağ sürecinde de önemli bilimsel, düşünsel ve sanatsal atılımlar gerçekleştirmiştir. Ancak Orta Çağ’ın dezavantajı olan skolastisizm, yani evreni din odaklı açıklayan düşünceydi. Rönesans’ın getirdiği düşünce tarzı hümanizm, evrenin sırlarını açıklarken insanı evrenin merkezine yerleştiriyordu. Ancak Rönesans hümanizmi ile hümanizm felsefesi birbirine karıştırılmamalıdır. Rönesans’taki hümanizm bir öğrenme biçimi olarak kullanılıyordu. Bu anlayışa göre ideal bir hümanistin beş farklı niteliğe birden sahip olması ve bu eğitimlerden geçmesi gerekiyordu: şiir, dil bilgisi, hitabet, tarih ve etik.

Rönesans nasıl başladı?

Rönesans’ın başlangıç tarihiyle ilgili tarihçiler arasında bazı tartışmalar vardır. Bazı tarihçiler akımın 14. yüzyılda İtalya’nın Floransa şehir devletinden başlayıp Avrupa’ya yayıldığını öne sürerken, bazı tarihçiler de akımın İstanbul’un fethiyle başladığını düşünür. Her iki düşüncenin de kendine göre tutarlı yönleri vardır. İlk teori Floransa’lı yönetici aile Medici’lerin sanatı destekleyen ve sanatçıların hamiliğini üstlenen sanat sever yapıları sayesinde akımın başladığını iddia ederken, ikinci teoride Doğu Roma İmparatorluğu’nun (Bizans Devleti) yıkılmasıyla eski Yunanca eserleri alarak Avrupa’ya kaçan Yunan düşünürlerin de Rönesans’ı başlatması olasıdır.

Rönesans’ın önemli isimleri kimlerdir?

İtalyan şair Petrarca sone tarzı şiiri yaratmış, düşünce ve çeviri eserleriyle Rönesans’ın temellerini atmıştır. Rönesans öncesi dönemleri yani Orta Çağ’ı “Karanlık Devir” olarak niteleyen ilk kişi de Petrarca’dır. Yine İtalyan şair Dante Alighieri ve hikaye yazarı Giovanni Boccaccio yazdıkları eserler sayesinde Rönesans’ı tetiklemiştir. Petrarch, Alighieri ve Boccaccio aynı zamanda İtalyan dilinin kurucularından sayılır.

Pek tanınmış Leonardo da Vinci de klasik bir Rönesans adamı sayılır. Çok yönlü kişiliği ve Dünya üzerindeki neredeyse her bilgiye olan inanılmaz açlığı, da Vinci’nin eserlerine yansımış ve isminin bugünlere kadar hatırlanmasına yardımcı olduğu gibi insanlığın bilim, sanat ve düşünce alanlarında ilerlemesine de katkı sağlamıştır. da Vinci bir anatomi uzmanı, ressam, mimar, müzisyen, mucit ve yazardı. Bunların her birini hobi olarak değil, profesyonel anlamda yerine getiriyordu. “Rönesans insanı” olarak tabir edilen tipleme de her konunun uzmanı olmayı temsil eder.

Francis Bacon, Galileo Galilei ve Nicholas Copernicus’un çalışmaları Dünya’nın Güneş ekseni etrafında döndüğünü ispatladı ve Güneş merkezli astronomik sistem kuruldu.

İngiliz yazar Thomas More Ütopya eseriyle Platon’un Devlet’inde yaptığı gibi ideal bir devletin nasıl olması gerektiğini tasarlarken, İtalyan politik adam ve yazar Niccolò Machiavelli, Eski Roma’daki gibi düşmanlarına karşı gaddar, fakat halkına karşı adil ve cömert, hırslı, ideal bir devlet yöneticisinin niteliklerini Prens adlı eserinde inceledi.

İtalyan heykeltıraş, ressam, şair ve mimar Michelangelo, Eski Roma İmparatorluğu’ndaki gibi tek başına durabilen desteksiz çıplak heykeller yonttu. Sanatçı Davut heykelini yontana kadar, Avrupa’da heykeltıraşlık Hristiyanlıkta Hz. İsa’nın çileleri ve acılarını tasvir etmekte kullanılırdı ya da Gotik mimaride kilise ve katedral süslemelerinin dış kısımlarında, betonun içine yontulmuş durumda olurdu. Michelangelo, çıplak Davut heykeli ile tekrar Eski Roma dönemine geçişi sağlamıştır.