Bulaşık makinesi nasıl çalışır?
Bulaşık yıkamayı sevmeyenler için en faydalı icatlardan biri olan bulaşık makinesi çoğu insan için yeni bir icatmış görünse de, 1880 yılında patenti alınmış bir buluştur. Her üretici tarafından her zaman “hızlı ve ekonomik” olduğu söylenen bulaşık makinelerinin bulaşıkları nasıl yıkadığı ise genel olarak bir soru işaretidir. Birçok insan bulaşık makinesinin kapağını kapatır ve “başlat” düğmesine bastıktan sonra mutfaktan çıkar ve makinenin tüm bu temizlik işlerini nasıl yaptığı üzerinde durmaz. Bulaşık makineleri temel olarak su ile bulaşıkları yıkasa da, bu temizlik işleminin esas kahramanı bulaşık makinesi deterjanlarıdır. İçinde leke çözücü ve kir çıkarıcı “enzimler” barındıran bulaşık makinesi deterjanları, bulaşık makinesinin su fıskiyeleri aracılığı ile kirli bulaşıkların üzerine püskürtülür ve geri kalan her şeyi enzimler halleder. Bu işlemin ardından bulaşık makinesinin tek yapması gereken bulaşıkların üzerine temiz su püskürterek, bulaşıkların yiyecek artıklarından arınmasını yani durulama işleminin tamamlanmasını sağlamaktadır.
Bulaşık makineleri de diğer tüm ev aletleri gibi teknolojik gelişim rüzgarlarından nasibini alarak her geçen gün kendini yeniledi. Artık A Sınıfı elektrik tüketen bulaşık makineleri dahi kendi aralarında elektrik tüketimine göre belirli gruplara ayrılıyor. Su tüketimi konusunda da önemli ölçüde tasarruf sağlayan modeller çıksa da, tüm bulaşık makinelerinin çalışma prensibi uzun süredir aynıdır. Bulaşık makinelerinin çalışma periyodu; ön durulama, ana yıkama, son durulama ve kurutma programlarından oluşmaktadır. Bazı bulaşık makinelerinde ayrıca “ara durulama” programı da olmasına rağmen bu işlem de son durulama ile aynı işe yaramaktadır.
Bulaşık makinesi ön durulama programıyla, makine içine yerleştirilen kirli bulaşıkların üzerindeki katı ve büyük parçacıkların “mümkün olduğunca” temizlenmesini sağlar. Kaba artıklar olarak da adlandırılabilecek bu katı parçacıkların büyük bir bölümü aslında bulaşığın suya tutulması ile bulaşık yüzeyini terk edecektir. Bu nedenle bulaşık makinelerinin uyguladığı ön durulama programının daha çok bulaşıklarını durulamadan makineye yerleştirenler için uygulandığı da söylenebilir. Şebekeden su alan bulaşık makinesi pompa yardımıyla suyu püskürtme koluna iletir. Mekanik bir işlem olan bu aşama sonrasın büyük çoğunlukla makine kirli suyu atar ve haznesine yeniden temiz su doldurur. Bu aşamadan sonra ana yıkama programına geçilir ki, adından da anlaşılabileceği gibi bulaşıkların üzerindeki artıkların asıl temizlendiği aşama da ana yıkama programıdır.
Ana yıkama programında bulaşık makinesi deterjan gözünün kapağını açarak, doldurulan temizlik deterjanının su ile karışmasını sağlar. Püskürtme kolları ile püskürtülen deterjanlı su, bulaşıkların tüm yüzeylerinin deterjan ile temas etmesi için suya tazyik uygulanır. Seçilen programa göre suyu ısıtan bulaşık makinesi kirli suyu boşaltarak ana yıkama programını bitirir ve son aşama olan durulama programına geçer. Durulama suyuna (eğer kullanılıyorsa) parlatıcı eklenir ve su yüksek sıcaklıklara ulaşıncaya dek ısıtılır. Makine suyu tahliye ettikten sonra içeride oluşan yüksek ısı bulaşıkların kurumasını sağlar. Bu nedenle bulaşık makineleri programını tamamladıktan sonra kapağın hemen açılmaması tavsiye edilir çünkü bu işlem sıcaklığın hızlı bir şekilde azalmasına ve bulaşıkların kuruma fırsatı bulamadan ıslak olarak çıkmasına neden olur.