Topuk dikeni neden olur?
Topuk dikeni toplumda pek çok kişiyi etkileyen bir rahatsızlıktır. Tıpta epin kalkanei olarak adlandırılan topuk dikeni, topukta bulunan kemiğin üzerinde daha sonradan meyana gelen kemiksi yapıda küçük bir çıkıntıdır. Bunun meydana gelmesi ayak kemiğinin devamlı şekilde zorlanması nedeniyle burada toplanan kalsiyum birikintileri yüzünden olur. Bunun yanında kemik çıkıntısıyla ilgisi olmayan, ayak kemerindeki yumuşak dokunun iltihaplanması plantar fasiit aynen topuk dikeni olarak tanımlanır. Bunun nedeni rahatsızlığın tedavi edilmemesi durumunda, ilerleyen aşamada hastalarda belirtilen şekilde kemik çıkıntısının oluşmasına sebep olmasındandır. Ancak topuk dikeni her zaman iltihaplanma nedeniyle meydana gelmez. Artrit türlerinin bir bölümünde de topuk dikenine sebep olma durumu vardır. Bu topuk dikeni ağrıya bile neden olmaz.
Topuk dikeni plantar fasiit nedeniyle ayak ağrısı çeken kişilerde daha sık ortaya çıkar. Çoğunlukla orta yaştaki erkeklerde ve kadınlarda etkili olmaktadır. Ancak her yaştaki kişide meydana gelebilir. Bazı uzmanların görüşüne göre kadınların bundan daha fazla etkilendiği kabul edilir. Ayak ağrıları yüzünden yakınması olan kişiler, bunun topuk dikeni sebebiyle olup olmadığı öğrenmeki için doktora gitmeleri daha iyi olur.
Topuk dikeni sebepleri nelerdir?
Ayak topuk kemiğinin alt kısmında topuk dikeni meydana gelmesi bir anda meydana gelmez. Bunun meydana gelmesi aylara kadar yayılan bir süreçte gelişir. Genellikle bu rahatsızlığın oluşma sebebi ayak kasları ve bağlarında zorlanma, topuk kemiğini saran zarda oluşan aşınmadır. Daha çok fazla koşan, fazla sıçrayan kişilerde topuk dikeni daha çok görülür. Bu kişilerde çoğunlukla sporcular olur. Kişilerde bu konuda bazı risk faktörleri de bulunabilir. Bunların arasında;
- Orta yaştaki kişiler
- Ayak kemerinde çökmenin olması
- Aşil tendon gerginliğinin olması
- Uzun yürüyüşler yapmak
- Topuk kemiğine, bağlar ve topuk etrafındaki sinirlere baskı yapan yürüme bozuklukları
- Daha çok sert zeminde yapılacak koşma ve sıçrama hareketleri
- Ayağa uygun olmayan ve küçük gelen, ayak kemerini olması gerektiği gibi desteklemeyen ayakkabılar giymek
- Aşırı kilolu ve obez olunması
- Yaşla beraber esnekliğini yitirmiş ayak tabanı zarı ve topuktaki yastıkçıkta incelme meydana gelmesi
- Şeker hastalığı
- Gün içerisinde genellikle tek ayak üzerinde durmak
- Ayak kemerinin düz ya da fazla yüksek olması
- Ani olarak fiziksel aktivite yapılması topuk dikeni sebebi olabilir.
Topuk dikeni kişilerde koşma sırasında ya da yürüyüş yaparken ağrıya sebep olabilir. Topuk kemiğinde olan iltihap kemik çıkıntısı yapacak biçimde ilerleme gösterdiyse, ağrıya sebep olan kemik çıkıntısı değil, çıkıntı yüzünden zarar gören yumuşak doku yüzünden oluşur. Bu ağrı genellikle sabah kalkınca ayak topuğuna iğne batması gibi acı girmesi şeklinde hissedilmektedir. İlerleyen saatlerde bu yerini künt bir ağrıya bırakır. Kişinin hareketlerini kısıtlar, günlük aktivitelerini zorlaştırır. Bu yüzden mutlaka tedavi edilmesi gerekmektedir. Topuk dikeni kullanılan tabanlık, ilaçlar ve cerrahi olarak tedavi edilebilir.