Tito kimdir?
Asıl adı Josip Bronz olan Tito Yugoslavya Sosyalist federal Cumhuriyeti’nin kurucusu ve 1945 yılından ölümüne kadar bu devletin cumhurbaşkanı idi. Gerçek adı ile pek anılmamış olan ünlü lider Tito ismi ile siyasal tarihte yer almış ve herkes tarafındna bu isim ile tanınmıştır.
Yugoslav lider Tito o dönemlerde Avusturya- Macaristan İmparatorluğu’nun bir parçası olan Hırvatistan’ın Kumrovec köyünde 1892 yılında dünyaya gelmiştir. Tito 15 çocuklu kalabalık bir ailenin yedinci çocuğudur. 13 yaşından başlayarak çeşitli işlerde çalışmıştır. Sendikalarda değişik görevler almıştır. Savaşa karşı olan Tito, bu yüzden hapse atılmıştır. Daha sonra 1914 ile 1918 yılları arasında meydana gelen Birinci Dünya Savaşı sırasında askere alınmış ve göstermiş olduğu yararlıktan dolayı cesaret madalyasına layık görülmüştür. Savaş sırasında yaralanarak, Ruslara esir düşmüştür. Rusya’da 1917 yılında meydana gelen Ekim Devrimi’nde ve iç savaşta Bolşevikler’in yanında yer almıştır.
Hırvatistan Birinci Dünya Savaşından sonra Yugoslavya isimli yeni ülkenin bir parçası olmuştur. Tito 1920 yılında ülkesine geri dönmüş ve gizlice Yugoslavya Komünist Partisi’ne katılmıştır. Tito siyasal faaliyetlerinden dolayı birkaç kez tutuklanmıştır. 1934 yılında hapisten çıktıktan sonra katılmış olduğu Komünist Partisi’nin merkez komitesine ve daha sonra da Politbüro’ya girmiştir. Tito görevli olarak yurt dışında bir çok kez çeşitli görevler yürütmüştür. Bu sırada gizlilikten dolayı sık sık ad değiştiriyordu. En çok kullandığı Tito ismi bir süre sonra asıl adı olarak yerleşmiştir.
1941 yılında Nazi Alman birlikleri ve müttefikleri Yugoslavya’yı işgal etmiştir. Yugoslavya çok uluslu bir yapıya sahip olan bir devletti. Bu yüzden ülke parçalanma tehlikesi ile yüz yüze kalmıştır. Tito Yugoslav halkını kardeşlik ve birliğe çağıran bir bildiri yayımladı. Tito bu bildiride işgalcilere karşı konulması için çağrıda bulunmuş ve zaferden sonra bütün halklara eşitlik sözü vermiştir. Almanlar’ı ülkesinden çıkarmak için Partizanlar olarak bilinen savaşçı birlikleri örgütlemiştir. Tito ülkenin yarısını işgalci güçlerden kurtarmayı başarmış ve bu bölgede devrimci bir yönetim kurmuştur. Bu durum sürgünde bulunan krallık hükümeti ile Tito’nun arasını açmıştır.
1945 yılının Kasım ayında yapılmış olan seçimlerin ardından krallık kaldırılarak federal bir cumhuriyet kurulmuştur. Tito yeni hükümette başbakanlığı ve savunma bakanlığı görevlerini üstlenmiştir. 1953 yılında da Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti ‘nin ilk devlet başkanı olmuştur. Bunun ardından yeni bir anayasa hazırlanmıştır. Tito, Yugoslav halkları arasında birlik sağlamaya yönelik önemli çalışmalar yürütmüş ve ülke ekonomisini güçlendirmeye çalışmıştır. Doğu Avrupa’daki diğer komünist liderlerden daha farklı olarak Ülkesini SSCB’nin etkisinden uzak tutmuş ve Yugoslavya’nın kendisine has bir sosyalizm oluşturması için önemli bir çaba içerisinde olmuştur.
Tito ülkenin dış politikasında tamamen bağımsız bir politika takip etmiş ve Yugoslavya’nın komünist blokta yer almamasını sağlamıştır. Diğer taraftan da bağımsızlığını yeni elde etmiş olan ülkeler ile birlikte bağlantısızlar hareketini meydana getirmiştir. Tito’nun 1970 yılında açıklamış olduğu kolektif başkanlık sistemi 1974 yılında yürürlüğe girmiş olan anayasa ile kesinliğe kavuşmuştur. Aynı yıl partisi tarafından ömür boyu devlet başkanı seçilen Tito, yönetim işlerinden büyük ölçüde çekilmeyi tercih etmiştir. 1980 yılında ölünceye kadar ülke yönetimi kolektif başkanlığa geçmiştir.