Thomas Hobbes kimdir?

Thomas Hobbes felsefede materyalizm i, etikte haz ahlakını, siyasette monarşiyi benimseyen İngiliz felsefeci Thomas Hobbes, 5 Nisan 1588 tarihinde İngiltere’nin batı illerinden Gloucestershire ile Wiltshire arasındaki sınırda yer alan Malmesbury’de dünyaya geldi. Babası kimseyi umursamayan, kumara düşkün, fevri tabiatlı bir köy papazıydı ve bir başka papazı dövünce ortadan kaybolmak zorunda kalmıştı. Hobbes bir siyaset felsefecisi olarak tanınsa da, geometri, tarih, etik, genel felsefe gibi pek çok alanla ilgilenmiştir.

Thomas Hobbes, henüz 15 yaşındayken Oxford’a gitmiş ve orada skolastik mantık ve Aristoteles felsefesi öğrenmiştir. 22 yaşındayken Lord Hardwick’in eğiticisi olan Hobbes, 1610 yılında onunlabirlikte büyük bir gezi yapmıştır. Çok etkilendiği Galilei ve Kepler üzerinde bu dönemde çalışmaya başlamıştır. Hobbes, İtalya’da, Galilei’yi ziyaret etmiş ve daha sonra İngiltere’ye dönmüştür. 1640 yılında Laud’la Strafford Londra Kulesi’ne hapsedildiğinde Hobbes dehşete kapılmış ve ardından Fransa’ya kaçmış ve 11 yıl boyunca ülkesine dönmemiştir.

Bir Hobbes, II. Charles’ına matematik öğretmiştir. Bununla birlikte 1651 yılında Leviathan’ı yayımlanınca, kitabın etkisi ani ve büyük olmuştur.II. Charles’ın 1660 yılında tahta geçip monarşiyi yeniden kurması Hobbes’a bir kez daha öne çıkma imkanı sağlamıştır. Piskoposlar ve adalet bakanı saraya alınmasına tepki gösterdilerse de, ünlü siyaset felsefecisi Thomas Hobbes’un kıvrak zekâsından ve nüktelerinden hoşlanan kral ona yılda 100 sterlin maaş bağlamış ve portresini saraydaki galeriye astırmıştır. 1666’da Avam Kamarası’nın dine saygısızlığa ve ateizme karşı hazırladığı yasa tasarısı ise Hobbes’u zor durumda bırakmıştır. Ünlü eseri Leviathan’ı incelemeye alma talimatının verilmesi üzerine 80’ine yaklaşan Hobbes tehlikeli gördüğü yazılarını yakmıştır. Hobbes gizlice Londra’ya kaçmış ve korunma için İngiliz Hükümetine başvurmuştur. Orada Cromwell’e boyun eğmiş ve her türlü siyasal çalışmadan uzak durmuştur.

Boş zamanlarını doldurmaya uğraşan Hobbes 84 yaşında iken Latince ve nazım olarak kendi hayat hkayesini kaleme almıştır. 87 yaşına geldiğinde, Homeros çevrisini yayımlamıştır. En tanınmış eseri ” Leviathan”dır. Leviathan, Tevrat ‘ta geçen bir canavarın adıdır ve Hobbes’ta her şeye egemen olan devletin simgesidir.
Thomas Hobbes, var olan her şeyin fizik madde olduğunu ve her şeyin maddenin hareketiyle açıklanabileceğini savunmuştur.

Thomas Hobbes Bacon’dan çok, Galilei’den esinlenmiştir. Galileo’nun fiziksel evrenin keşfinde tümdengelim yönteminden yararlanmasından esinlenen Thomas Hobbes, insan faaliyetlerini de tahlil etme peşindeydi. Thomas Hobbes’un inancına göre her şey hareket halindeki maddeyle açıklanabilirdi.
Thomas Hobbes, çok uzun yaşamış ve hemen her konuda eserler vermiştir. Düzyazı eser verme bakımından üretkenlikte hiçbir filozof onu geçememiştir. Thomas Hobbes hayata sadece bir filozof ve psikologun gözüyle değil, ironik bir şairin gözüyle bakıyordu.

Hobbes psikolojiyi iç gözlem yoluna başvurarak açıklamıştır: Ona göre “ kişi düşünür, fikir yürütür, akıl yürütür, ümit eder, korku duyarken vb. kendi içine bakıp da ne yapmakta olduğu ve bunu neye göre yapmakta olduğu üzerinde dikkatle durursa, benzer durumlarda diğer bütün insanların düşüncelerinin ve ihtiraslarının neye benzediğine dair bir sonuca varacak, bunları da bilecektir.”

Hobbes’a göre evrende cevher olarak sadece madde vardır. Felsefenin konusunu bu madde ve maddenin biçim almış durumu olan cisimler oluşturmaktadır. Cisimler de ancak gözlem ve deneyle incelenir. Maddenin dışında kalanlar -tanrı, ruh gibi- ise; ilahiyata ait inanç konularıdır.

Hobbes bilginin kaynağı ve sonuçları itibariyle empirik olduğunu, bütün bilgilerimizin temelinde duyumların, duyu-deneyinin bulunduğunu, zaman ve mekanın sadece hayali tasarımlar olduğunu, felsefenin sonuçlardan nedenleri, nedenlerden de sonuçları çıkarsama faaliyetine karşılık geldiğini savunmuştur.

Felsefeyle bilim arasında ayrım yapmayan, felsefesi bilimsel yöntemin kapsamını kişilere ilişkin araştırmayla siyaseti de içine alacak şekilde genişletmekten oluşan Thomas Hobbes, her problemin ilke olarak doğa bilimlerinin yöntemleriyle çözülebileceğine inandığı, doğa bilimlerinin yöntem ve araştırmalarının kişileri ve siyaseti açıklamak için de kullanılabileceğini savunduğu için pozitivist bir düşünür olarak görülmektedir.

Başlıca eserleri:
1- De Cive (Yurttaş Üstüne) 1642,
2- Leviathan (1651),
3- De Corpore (Cisim Üstüne) 1655,
4- De Homine (İnsan Üstüne) 1658,
5- Elementa Philosophia (Felsefenin Öğeleri) 1667,