Süt tozu nedir?
En basit açıklama ile süt tozu, herkesin bildiği sütün kurutulması sonucunda geriye kalan katı maddelerin ufalanması ile elde edilen bir tozdur. Modern dünyada gıda sektörü için vazgeçilmez derecede büyük bir öneme sahip ola süt tozu, 19. yüzyılın başlarına kadar uzanan bir geçmişe sahiptir. Bu dönemden günümüze gıda sektörünü ilgilendiren birçok farklı alanda kullanılmaktadır. Süt tozunun gıda ürünlerinin üretimini daha kolay hale getirmesi zaten büyük bir avantajken, bir de sütün kurutulması halinde çok daha uzun bir raf ömrüne sahip olması bu avantajın daha da artmasına neden olmaktadır. Uzun süre boyunca bozulmadan dayanabilen süt tozu, bu sayede gıda sektöründe hizmet veren firmalara için büyük öneme sahiptir. Süt ve süt ürünlerinin olduğu gibi saklanması halinde çok kısa süre içinde bozulma meydana gelirken, sütün kurutulması ile elde edilen katı maddeler çok daha fazla problemsiz bir biçimde kullanabilir.
Adını dünya tarihine yazdırmayı başaran ünlü kaşif Marco Polo seyahat günlüklerinde, Tatar askerlerinin sütü güneşte kuruttuğunu ve elde ettikleri maddeyi de bir çeşit macun kıvamlı hamur şeklinde kullandığından bahsetmiştir. Ancak modern manada süt tozunun ilk olarak 1802 yılında Rus bir hekim olan Osip Krichevsky tarafından bulunduğu kabul edilmektedir. Sıvı haldeki sütten çok daha uzun süre bozulmadan dayandığı kısa süre içinde anlaşılan süt tozu bu sayede kısa süre içinde Avrupa’nın birçok yerinde kullanılmaya başlanmıştır. Ayrıca maliyet açısından da avantaj sağlayan süt tozu, gelişmekte olan ülkeler için de büyük bir avantaj olmuştur. Uzun süre boyunca dayanabildiği için süt ürünlerinin taze olarak kullanılmasına gerek kalmadan süt mamullerinin üretilmesini sağlamıştır.
Her ne kadar sütün içeriği sütü üreten memeliye ve beslenme şartlarına göre değişse de, genel olarak inek sütünün %90’ına yakınının su olduğu söylenebilir. Bu da sütün yararlı olan bölümünün aslında sütün toplam bileşenlerine oranla çok daha az olmasına sebep olur. Sütün kurutulması ile bu suyun buharlaştırılması sağlandığından, su yerine sütün özü kullanılabilir hale gelir. Bu durum sütün kütlesinin de azalmasına yani ürünün hafiflemesine sebep olarak, taşıma maliyetlerinin de düşmesini sağlar. Asgari alanda azami taşıma imkanı sunan süt tozu, litrelerce sütün kapladığı alandan çok daha küçük bir yer kullanılarak uzak mesafelere rahatlıkla taşınabilir. Süt tozunun normal süte nazaran insana sağladığı yarar tartışmaya açık olsa da, kurutma işlemi ile elde edilen süt tozunun mikroorganizmaları koruma derdi olmadığı için soğutma önlemi alınmadan 1 yıla kadar saklanması söz konusudur.