Sebebi açıklanamayan kısırlık nedir?

Çiftler çocuk sahibi olamadıklarında yani kısırlık nedeniyle bir uzmana başvurduğunda, buna sebep bazen kadın, bazen erkekte olan nedenler, bazen de çiftlerin her ikisinde birden olan nedenler söz konusu olabilir. Ancak bu çiftlerin % 15 kadarında nedeni bilinmeyen kısırlık tespit edilmektedir. Yani kadın ve erkek her ikisinde kısırlığa neden olan bir etken belirlenemez. Buna açıklanamayan infertilite yani nedeni açıklanamayan kısırlık denir.

Çocuk sahibi olamayan çiftlerde kadın ve erkeğe yapılan tüm tahliller, erkeğe yapılan sperm analizi, hormon tahlilleri, ultrasonografi tetkiki ve rahim filmi gibi değerlendirme sonuçları normal çıkar. Bu türde nedeni açıklanamayan kısırlık büyük olasılıkla hücresel bozukluklar yol açar. Ancak tıpta olan teknolojik gelişmeler bile bu tür kısırlığı nedenini tam olarak belirleyemez. Yapılan tahlilleri normal çıkan çiftlere laparoskopi yapılabilir. Kısırlığı yaşayan çiftler cinsel yaşamlarına iki yıl düzenli olarak devam etmelerine rağmen, bu çiftlerde gebelik elde edilemez.

Açıklanamayan infertilite toplumda hangi sıklıkta görülmektedir?

Çocuk sahibi olamamış çiftlerin % 10-15 kadarından nedeni bilinmeyen kısırlık sorunu görülür. Bu tür durumlarda kadının yaşı ve kısırlığın süresi değerlendirme için çok büyük bir öneme sahiptir.

Gebeliğin oluşması için kadının yaşı erkeğin yaşına göre daha önemlidir

Çiftler genç yaşlarda olduğunda normal yollarla gebelik elde etme oranı % 20 kadardır. Üç yıldan daha fazla kısırlık çeken çiftlerde gebelik elde etme oranı ise, % 1-2 civarındadır. Kadınlarda 35 yaşından itibaren, üreme kapasitesi azalmakta ve gebelik sırasında düşük yapma olasılıkları artmaktadır. Erkeklerde ise yaşla ilgili herhangi bir sorun yoktur. Erkekler 80 yaşına bile geldiğinde çocuk sahibi olabilecek spermi üretebilir. Kadınlar ise, sadece doğuştan itibaren belirli sayıda yumurta hücresine sahip olurlar.

Açıklanamayan kısırlık sebepleri neler olabilir?

Nedeni açıklanamayan kısırlık sebeplerinin içinde, hala daha sebebi bilinemeyen kalıtsal, immünolojik ve kan pıhtılaşmasına dair bazı sorunlar bulunabilir. Bu sorunların tıbbın ilerlemesiyle birlikte açıklığa kavuşacağı umulmaktadır.

Açıklanamayan kısırlıktaki tedavi yaklaşımları nelerdir?

Bu şekilde yaşanan kısırlığın tedavisinde uzmanlar arasında tam bir görüş birliği yoktur. Çiftlerin 1-3 yıl devam eden kısırlığından sonra, bazılarında kendiliğinden gebelik bile elde edilebilir. Ancak nedeni tam olarak bilinmese bile, düzenli şekilde yapılan korunmasız cinsel ilişkiden bir yıl geçmesine rağmen gebelik elde edilememiş olan çiftlerde, genellikle yumurtlamayı arttırıcı ilaçlar ve bunun ardından aşılama tedavisi uygulanır. Aşılama tedavisi sırasında erkekten alınmış spermler laboratuvar ortamında hazırlanır ve ardından kadının rahmine enjekte edilir. Bu uygulamayla çiftlerde 3-6 ay içinde gebelik elde edilemezse, çiftlerde tüp bebek tedavisi uygulanır.

Açıklanamayan kısırlık tedavisinde hangi yöntemlere başvurulur?

• Çiftler için belli bir süre doğal yollardan gebe kalmaları için zaman tanınmaktadır. Bu sürede eşlere sigara içme, aşırı kilo alma ve alkol kullanma gibi alışkanlıklardan uzak kalmaları telkin edilmektedir. Bu etkenler normal olarak bile doğurganlık özelliğini azaltır. Bu şekilde açıklanamayan kısırlık sorununda çiftlerin % 10-20 kadarında gebelik elde edilebilir.
• Çiftlerde endometriozis yani çikolata kisti şüphesi olursa laparoskopi uygulanır.
• Kadına yapılacak yumurtlama tedavileriyle (ovulasyon indüksiyonu) birlikte aşılama tedavisi uygulanır. Bu yaklaşımla olan tedavilerde çiftlerde aylık % 10 kadar gebelik elde etme şansı sağlanmaktadır.
• Tüm uygulamalara rağmen gebeliğin elde edilemediğinde, çiftler açısında gebeliği sağlayan en başarılı yöntem olan tüp bebek tedavisine geçilmektedir.

Açıklanamayan kısırlık sorunu olan çiftlerde tedavi sıralaması nasıl belirlenir?

Genç yaşta olan kadının yumurtalık rezervinin iyi olduğu dikkate alınarak ve kısırlık süresi iki yıldan az olması durumunda, bir yıl süreyle doğal yoldan gebelik elde etme, sonra 3 ay süreyle yumurtlama tedavisiyle aşılama tedavisi uygulanır ve ardından tüp bebek tedavisine geçilir.