Sabunu ilk kim bulmuştur?

Günlük yaşamımızda sıklıkla kullandığımız sabun, bulununcaya kadar kül ve kil temizlikte kullanılan araçlardı. M.Ö. 600’de bulunan ve kullanımına ortaçağda tam başlanan sabun, şimdiki gibi kullanılmıyordu. O zamanlarda ilaç olarak kabul edilmekteydi.  Roma imparatorluğu zamanında, kadınların temizlik ve dezenfekte olmak için kullandığı ilaç kabul edilen sabun, yaralanmalarda kullanılıyordu.

Mezopotamya’da bulunan MÖ: 3. bin yıllarındaki tabletlerde, potasyum ve yağın karışımı ile yapılan , temizlenmeye yarayan bir maddeden bahsediliyor. Bir Roma inanışında, sabunu kadınların bulduğu söylenmektedir. Sıklıkla hayvanların kurban edildiği, Sapo dağının kıyısında bulunan nehirde çamaşır yıkayan kadınların, çamaşırlarının daha temiz olduğunu fark etmesi ile başlayan bir sabun serüveni vardır. Çünkü suya hayvansal yağlar ve küller karışmaktadır. İngiltere’nin eski halklarından biri olan Kelt’ler , hayvansal yağlar ve bitki küllerinden elde ettikleri karışıma Saipo demişler ve zamanımıza bu soap yani sabun olarak gelmiştir. MÖ. 1500’e ait Ebers Papirusun’da, Mısırlıların, hayvan yağları ve alkalinli tuzun karışımı bir sabun ile yıkandıkları yazmaktadır. Yunanistan’da sabun daha bulunmamıştı fakat, Yunanlılar vücutlarını kil ve yağ ile bulamaç yapıp, kum ile fırçalıyor sonra vücutlarındaki maddeyi kazıyıp, suya girerek temizliyorlardı. Roma imparatorluğu zamanında, banyo kültürü altın çağını yaşamıştır. Hemen hemen her yerde sıklıkla karşılaşan hamamlarda sabun çok fazla kullanılmıştır. Roma imparatorluğunun yıkılması ile, Hıristiyan kilisesi tarafından hamamlar din dışı kabul edilerek yasaklanmıştır. Ortaçağdan yaklaşık 17. Yüzyıla kadar süren bu süreç içinde veba salgınları ile hijyenik olmayan ortamları beraberinde getirdi. Eski Romalıların sabun yapımı bilgileri ortaya çıkarılarak Avrupa’ya yayıldı ve pek çok merkezde sabun yapımı başladı. Sabun yapımcılığı bir meslek haline geldi. Sabunların içine hoş koku veren bitki karışımları eklenmeye başlandı.

10. Yüzyılda, Bizans imparatorluğunda sabun esnaf odası bile kurulmuştur. Biz Türkler, 11. Yüzyıla kadar, soda, sabun otu, acı ağaç, tavşankulağı ve kül kullandık. Tüm dünya tarihindeki arkeolojik kazılar ve belgelere göre sabunu ilk olarak Araplar bulmuştur. Ortaçağda ise gelişmiş bir sanat kolu görülen sabunculuk, Osmanlı imparatorluğu zamanında en gelişmiş hali ile üretim yapmıştır.

Bir Cevap Yazın