Ribozom nedir, görevleri nelerdir?

Ribozomal RNA ile proteinlerin bir araya gelmesiyle oluşan Ribozom, hücrenin en önemli faaliyetlerinden biri olan protein sentezinin başrol oyuncusu olan bir yapıdır. Canlılık faaliyetlerinin sürdürülmesi için kritik derecede öneme sahip olan Ribozomun yapısında meydana gelecek herhangi bir sorun, canlı için yaşam şansının olmadığı bir durumun söz konusu olması demektir. Bilim insanlarının uzun yıllar boyunca üzerinde araştırma yaptığı Ribozomlar, hücresel faaliyetin temel yapı taşı olan protein sentezinin yapıldığı yer olduğundan hücre biyolojisi için çok büyük öneme sahiptir. Teknolojinin de gelişmesi ile daha geniş imkanlara sahip olan hücre biyologları Ribozomlar hakkında daha detaylı bilgiye sahip olmuş ve bu süreç dahilinde yapılan araştırmalar sonucunda “virüsler” dışındaki tüm hücrelerde Ribozom bulunduğu ortaya çıkmıştır.

Yarı sıvı bir matriks olarak tanımlanan ve hücre zarı ile nükleus yani hücre çekirdeğinin arasını dolduran stoplazmada serbest olarak dolaşabilen Ribozom, ayrıca hücrede Kalsiyum depolanmasından salgılanacak proteinlerin çevriminin sağlanmasına birçok farklı görevi üstlenen Endoplasmik Retikuluma bağlı olarak da bulunabilir. Ribozomun yapısı hakkında uzun süre boyunca araştırmaların yapıldığı biyoloji bilimi, kuşkusuz ancak yüksek teknoloji ürünü mikroskopların kullanılması ile Ribozomun yapısı ile ilgili kesin bir bilgi sahibi olabilmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda hücresel faaliyetin en önemli bileşenlerinden bir olan Ribozomun yaklaşık olarak %35 Ribozomal proteinler ve %65 oranında Ribozomal RNA’dan oluştuğu saptanmıştır.

Protein sentezinin yapıldığı merkezler olduğu için biyoloji haricinde diğer birçok bilim dalının da yakından ilgilendiği ribozomlar, varlık üzerine en şiddetli tartışmaların yapıldığı felsefe biliminin dahi ilgi alanları arasındadır. Yaşamın oluşmasında proteinlerin karmaşık yapısının mükemmel bir hassasiyet ile bir araya gelme olasının çok düşük olması nedeniyle birçok teist felsefeci, uzun yıllardır modern bilimin kendine temel aldığı evrimsel gelişim modelini sorgulamaktadır. Olaylara yaklaşma metodu metodolojik natüralizm olan bilimin canlıların vücudunda bulunan birçok farklı yapının oldukça karmaşık protein dizilerine sahip olmasını doğal nedenler vasıtasıyla izah etmeye çalıştığından, protein sentezinin kahramanı olan Ribozomun yapısı üzerine çalışmalara büyük önem verilmektedir.

Ribozomun yapısı ve çalışma mekaniği hakkında daha fazla bilgi sahibi olunmasıyla materyalist bir yaklaşımla dahi yaşamın oluşumuna bir açıklama getirmenin mümkün olduğunu düşünen bazı bilim insanları, hücresel faaliyetlerin daha da detaylı bir biçimde araştırılması için büyük çaba sarf etmektedir. Hücre içinde tek başına bulunabildiği gibi gruplar halinde de görülebilen Ribozom; tek olduğu zaman Monomer Ribozom, grup halinde görüldüğünde ise Polizom olarak isimlendirilir.

Bir Cevap Yazın