Postmodernizm nedir?

Birçok bileşeni olan ve son derece karmaşık bir yapıdan oluşan postmodernizm, kesin bir şekilde tanımlanamayacak kadar derin ve tartışılan bir kavramdır. Felsefeden mimariye, güzel sanatlardan edebiyata, siyasetten tarihe birçok alanda derin etkiler bırakan postmodernizm, bazı tarihçilere göre yalnızca bir dönemin adıdır. Ancak postmodernizmi bir görüş olarak tanımlayan filozoflar da bulunduğundan, kesin tanım yapılması için sözcüğün hangi alanda kullanıldığının iyi saptanması gerekir. Postmodernizim teoride modern sanat ile uygulamaların birbirinden farklılaşarak sanatın ayrı bir kültürel kimlik kazanması olarak adlandırılsa da, aslında tüm bu kavram çatışması modern kültürün sorgulanması ile başlamıştır.

Postmodernizm içinde bulunduğumuz modern çağın gelişimini henüz tamamlamaması nedeniyle kesin olarak bir tanım kazanamamış kavramlar arasında yer alır. Felsefi olarak incelendiğinde ise postmodernizm yeni dönem modern yaklaşımların ve düşüncelerin aşıldığı bir durum olarak adlandırılmaktadır. Kültürel bir etkisi olan postmodernizmin ayrıca rasyonel etkilerinden de söz etmek mümkündür ki, çoğu düşünür de postmodernizm, materyalizmin ortadan kalktığı nokta olarak görmüştür. Yeni dönem düşünürleri arasında kabul gören bir diğer görüş de, postmodernizmin “modernitenin bittiği ve yeni bir dönemin başladığı” tarih olduğu yönündedir. Tarihçiler de bu tür görüşleri destekleyerek, postmodernizm kavramının özellikle II. Dünya Savaşı’ndan sonra şekillenmeye başladığını iddia etmektedir.

II. Dünya Savaşı’ndan çıkan yorgun Avrupa’nın kendini toparlama süreciyle birlikte olgunlaşan postmodernizmin, 1960’lardan itibaren Fransa’da yapılan fikir paylaşımları sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir. Gerçi bu görüşün de birçok alternatifi olduğundan, aslında postmodernizmin kesin olarak nerede ve ne zaman ortaya çıktığından bahsetmek mümkün değildir. Ancak günümüzde birçok düşünür postmodernizmin perde arkasında “postyapısal” felsefenin olduğunu kabul etmektedir. 1960’lardan itibaren Fransa merkezli yapılan felsefe tartışmalarında modern birçok görüş aşılmaya başlanmıştır. Bu akım tıpkı felsefe biliminde olduğu gibi güzel sanatlarda da etkili olmuştur ve birçok sanatçı moderniteyi aşarak “modern üstü” çalışmalar sergilemiştir.

Devam eden süreç içinde gerek sanat dallarında gerekse de felsefede “öncü ve temel” olarak kabul edilen birçok kavram sorgulanmaya başlanmış ve böylece de “postmodernizm” kavramı ortaya çıkmaya başlamıştır. Postmodernizm kavramının ortaya çıkmasına etkili olan en büyük düşünce; “teknoloji, bilim, sanat ve siyaset gibi alanlarda yapılan tüm çalışmaların asıl amacı insanların daha da özgürleşmesi olması gerekirken, gelinen noktada insanların giderek daha da bağımlı ve kapalı bir dünyada yaşamaya mecbur bırakılmasıdır”. Bilim ve sanat çevreleri bu temel kabul edilen kavramların sanatı, bilimi ve teknolojiyi daha özgür hale getirmeye çalışmasını savunmuştur ki, postmodernizm akımı da bu çevrede şekillenmiştir.

Bir Cevap Yazın