Periskop nedir?

Oldukça basit bir çalışma prensibi olan periskop, prizmalar sayesinde görüş sağlayan optik bir düzenektir. İki yansıtıcı ayna ile görme alanının oluşturulmasıyla da yapılabilen periskop, öncelikli olarak denizaltılar da kullanılır. Denizaltılarda yüzeyin gözlemlenmesini sağlayan periskop, deniz yüzeyine çıkarak gemi ve diğer cisimlerin belirlenmesinde kullanılır. Deniz yüzeyindeki cisimden gelen ışınları 90 derecelik bir açıyla kıran giriş aynası, ışınların periskop borusu boyunca aşağı doğru ilerlemesini sağlar. Kırılarak gelen ışınlar diğer ayna tarafından ikinci defa 90 derecelik bir açıyla kırılır ve göze iletilerek görüntünün oluşması sağlanır.

Periskop borusunun çapı görüş açısı ile doğru orantılı olduğundan, çap küçüldükçe görüş açısı da daralır. Periskop oldukça uzun mesafelerden denizaltının su yüzeyini gözlemlemesini sağlasa da, mesafe uzadıkça periskop borusunun içerisine ara mercekler yerleştirilmesi gerekir. Çapın daralması periskopun borusuna gelen ışınları azalttığı gibi, periskopun boyunun uzun olması da ışık kaybını yani görüş açısını daraltır. Bu nedenle periskop boyu uzadıkça ara merceklerin kullanılması da kaçınılmaz hale gelir.

Farklı kara savaş araçlarında da kullanılan periskoplar, ilk olarak denizaltıların yüzeyi görüntüleme problemi yaşamasıyla geliştirilmiştir. Denizaltının güvenli bir mesafeden hedef hakkında genel bir bilgi almasını sağlayan periskop, 1. Dünya Savaşı’ndan itibaren kullanılmaya başlansa da 2. Dünya Savaşı esnasında daha da büyük önem kazanmıştır. Özellikle Alman denizaltılarının imza attığı birçok başarıda başrolü yine periskoplar oynamıştır. Su üstündeki cisimlerin seyrini sağlayan periskop, denizaltının hedefe görünmeden bilgi edinebilmesini sağladığı için hayati derece öneme sahiptir. Periskoplarda neme bağlı olarak yaşanan mercek buharlanması, görüntünün tamamen engellenmesine dahi neden olabilir. Bu sorunun önlenmesi içinse periskop borusunun içerisindeki hava boşaltılır ve yerine azot gazı doldurulur. Azot gazı oldukça kuru bir hava sağladığından, periskop merceklerinin nem nedeniyle buharlanmasını engeller. Su yoğunlaşması yaşanmadığı için denizaltı mürettebatı her türlü koşulda net bir görüntü alabilir. Periskoplar günümüzde hala denizaltılarda kullanılmaktadır ve farklı dijital teknolojiler ile gece gündüz oldukça yararlı görsel bilgi sunmaktadır.

Bir Cevap Yazın