Nobel nedir?

Alfred Nobel’in 1895 ve 1896 yıllarında açıklanan vasiyetnamesine bağlı olarak, kendisi tarafından kurulan derneğin, insanlığa hizmet eden, insanlık yararına işler yapan kişileri ödüllendirmek amacıyla verilen dünyanın en prestijli ödüllerinden biridir.

İlk Nobel ödülleri, 20. yüzyıl başlarında 1901 yılında verilmeye başlamıştır. Nobel ödülleri, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, Norveç Nobel Komitesi, İsveç Akademisi ve Karolinska Enstitüsü tarafından verilmektedir. Bu ödüller, edebiyat, tıp, ekonomi, fizik, kimya, fizyoloji ve barış branşlarında, büyük başarılara imza atan bireylere verilmektedir. Bu ödüller, Nobel Vakfı tarafından organize edilmekte ve Alfred Nobel’in vasiyetine göre dağıtılmaktadır. Nobel ödülleri her alanda farklı bir komite kararıyla verilmektedir. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi ekonomi, kimya ve fizik dallarında, Karolinska Enstitüsü tıp ve fizyoloji dallarında, Nobel Vakfı da edebiyat dallarındaki ödülleri vermektedir. Norveç Parlemontusu ve İsveç Akademeisinden 5 kişi de barış dalında ödül vermektedir. Nobel ödülü prestijli bir ödül olmasıyla birlikte, kazanan kişilere madalya, diploma ve para ödülleri de verilmektedir. Bugüne kadar en fazla Nobel ödülüne layık görülen kuruluş, Uluslar arası Kızıl Haç Komitesi olmuş ve 6 kez almıştır. 2011 yılı dahil bugüne kadar 826 kişi ya da kuruluş Nobel Ödülüne layık görülmüştür. Bunlarda 43’ü kadın kalanıysa erkektir. Nobel Ödülünü alan ilk kadın,1903 yılında Fizik dalında ödül alan Marie Curie olmuştur. 1911 yılına gelindiğinde Marie Curie Kimya dalında tekrar Nobel Ödülüne layık görülmüştür.

Nobel ödülleri, şimdiye kadar 1940 – 1942 yılları arasında verilememiştir. Bu dönemdeki ödüllerin maddi karşılıkları, para ödülünü vermeye yetkili olan kurumların fonlarına aktarılmıştır. Npbel Ödülüne aday gösterilerek kazanan bazı isimler, ya hükümetlerinin baskıları ya da ideolojik nedenlerle ödüllerini almayı reddetmişlerdir.

Bir Cevap Yazın