Natürmort nedir?

Natürmort, Fransızca bir kelimedir ve “ölü doğa” anlamına gelmektedir. (İngilizce=“still-life”, Almanca=“stilleben”, İtalyanca=“natura morta”) Cansız varlıklardan veya hareketsiz nesnelerden oluşan sanat eserlerine denir. Gerek manzara gerek portre resimleri haricindeki doğa, ölü/cansız hayvanlar, meyve, sebze, eşya gibi nesneler ile bir kompozisyon oluşturulan resim türüne “natürmort resim” denir.

Natürmort resim yapmak isteyenler köşeli tabir ettiğimiz kitap, kutu, küp, masa, dolap gibi keskin hatlardan oluşan nesnelerin çizimi ile başlamalılardır. Bunların hatları belirgin olduğu için hem nesnenin çizimi hem de ışık ve gölgelendirmesi daha kolay olacaktır. Bu aşamayı bitirenler yuvarlak hatlı dediğimiz nesnelere geçebilirler. Bunlar vazo, bardak, testi, sürahi, cam şişe, kavanoz gibi nesnelerdir. Bu nesnelerin çizim hatları keskin hatlara nazaran daha oval olduğu için çizimi keskin hatlara nispeten daha zordur. Son aşama olarak da sebze-meyve ve çiçek gibi varlıklar model olarak alınabilir. Bütün bunların yanı sıra yapılan ne tür resim olursa olsun kullanılan nesnenin yani örnek aldığımız modelin duruşu, ışığın yansıması, gölgesi de önemlidir bu özelliklere de dikkat etmek gerekir.

17. yüzyılda natürmortun ilk yayıldığı başlıca ülkeler Hollanda, Belçika, Fransa, İtalya, İspanya‘dır. Yine bu yüzyılda sıkça kullanılmaya başlanan natürmort kültürümüze Avrupa‘dan Osmanlı‘ya geçmesi ile gelmiştir. Ancak natürmortun tarihi milattan öncelere kadar uzanmaktadır.

17. yüzyılda Mısır mezarlarda ölüye sunulan yiyecekler anlamında meyveden balığa ve testi resimlerine kadar birçok örnek tespit edilmiştir.

Antik Yunan duvar resimlerinde, tabaklarında, vazolarında ve mozaiklerinde de natürmort örneklerine rastlanmaktadır.

Roma döneminde yiyeceklerden çeşitli eşyalara kadar birçok nesne gerek duvarlara fresk ya da mozaik olarak gerekse taşınabilir eşyalarının üzerine resmetmişlerdir.

İtalya‘da ki ilk gerçek natürmort İtalyan ressam Caravaggio tarafından yapılmış olan “Meyve Sepeti” isimli eserdir.

Natürmort eserler üreten sanatçılardan birkaçı:

  • Jan van Huysum (meyve ve çiçek temalı natürmort)
  • Jan Pieter Verdussen (çiçek temalı natürmort)
  • Francois Van Dael (çiçek temalı natürmort)
  • Rachel Ruysch (çiçek temalı natürmort)
  • Jan Sadeler (çiçek temalı natürmort)
  • Relant Savey (çiçek temalı natürmort)
  • Caravaggio (ölü doğa, sepet, tabak, meyve, fincan, bakır eşya temalı natürmort)
  • Paolo Porpora (çiçek, sebze, meyve, hayvan temalı natürmort)
  • Juan Sanchez Cotan (sebze, meyve temalı natürmort)
  • Francisco Zurbaran (ölü doğa, sebze, meyve, eşya temalı natürmort)
  • Luca Forte
  • Salini
  • P. P. Bonzi
  • Cloa Peters
  • Ambrosius Boschaert
  • Dieter Claesz
  • Jan Davids de Heem
  • Frans Synders

Bir Cevap Yazın