Menengiç ağacı nasıl yetiştirilir?

Menengiç ağacı(Pistacia terebinthus), sakız ağacıgiller (Anacardiaceae) familyasından olup Akdeniz bölgesine özgü yaprak döken bir çalı türüdür.Bazı yörede çitlembik olarak bilinen meyveleri önce kırmızımsı olup, daha sonra ise kahverengiye dönüşür. Ağacın dallarına yapılan yaralamalarla veya kendiliğinden sızmayla sakız elde edilir. Bu sakız bal kıvamında, sarımsı ve grimsi renkli ve hoş kokuludur.
menengiç
Türkiyenin batı ve güney bölgelerinde yaygın olarak yetişmekte olup ve menengiç adıyla bilinir. Mart ve nisan aylarında açan, bir önceki yıla ait sürgünlerde gelişen çiçekler kırmızımsı erguvan; küremsi küçük meyveler ise olgunlaştığında mavimsi yeşil renktedir. Türkiye’de menengiç ağacı, kıyı kesimlerdeki kayalık ve tepelik yerlerde ya da Toros dağlarındaki çam ormanlarında, yaklaşık olarak1600 metre yükseklikte yetişir.

Menengiç ağacı Türkiyenin Doğu Anadolu, İç Anadolu ve Akdeniz Bölgesinin dağlık kırsal kesimlerinde ekimi yapılmadan ekolojik olarak yetişir. Ülkemizin doğal bitki örtüsünün bir parçası olan ağaç türlerinden biridir.

Menengiç gerek tadı, gerek görünümü ve gerekse etkili kokusuyla dikkatleri çeken bir ağaçtır. Bilhassa Anadolu insanını açlık ve hastalıklardan kurtaran bir ağaç olarak tanınır. Menengiç reçinesi, gemi yükü olan şarabın sirkeleşmesini önlemede, ayrıca zeytinyağı olmadığında aydınlatmak amacıyla, eski Mısırda ise mumya hazırlamada kullanılmıştır. Menengiç reçinesi yanıcı olmasından dolayı, siyah dumanla ve ağır kokular yayarak yandıktan sonra reçinesi sarı-şeffaf bir şekilde sertleşip zemine yapışır. Böylece zemine cilalı görünümü ve sarı ışıklar saçan bir görünüm kazandırır.

Menengiç ağacı 6-9 metreye kadar boylanabilmektedir. Karşılıklı dizilmiş bileşik yapraklar 5-11 parlak yaprakçıktan meydana gelir ve reçine kokusu verir. Mart ve Nisan aylarında kırmızımsı mor renkli çiçekler görülür. Mürekkep meyve küçük, küre şeklinde olup olgunlaşınca yeşil ve maviye dönüşür. Tohumlar genel olarak Eylül-Ekim aylarında olgunlaşır. Meyve 7 mm ve uzun, 6 mm geniş, yumurtamsı, önceleri kırmızı sonra koyu esmer renkli, çekirdekli sulu meyve durumunda olup kokuludur ve yenir. Çiçekleri 5-15 cm uzunlukta, bileşik salkım kuruluşunda, kısa saplı ve yeşilimsi renkte, küçük ve koku¬ludur. Mayıs-Haziran ayında açan çiçekleri dioiktir

Menengiç ağacı drenajı iyi hafif, kuru ve sıcak toprakları daha çok seven bir ağaçtır. Alkalli topraklarda daha iyi gelişme gösterdiği gözlemlenmiştir. Fazla boylanmaz ve oldukça yavaş büyür. Işık isteği yüksek olup iki evciklidir.

Menengiç tohum ve çelikle üretilir ve çoğaltılır. Çelikle üretimde; Temmuz ayında henüz olgunlaşmış yarı odunsu çelikler alınarak çoğaltılma işlemi yapılır. Derine inen kazık kök sistemi gelişmesini sağlar. Akdeniz iklimin ağacıdır. Nispeten kurak ve ılıman yerleri sever. Donlara karşı duyarlı olduğundan dolayı daha çok kış mevsiminin ılık geçtiği yerlerde görülmektedir. Normal şartlarda budama gerektirmeyen bir ağaçtır. Ancak şekillendirme ve bakım amacıyla budama yapılabilir. Budama erken ilkbaharda yapılmalıdır.

Menengiç yörelere göre çedene, çıtlık, çitemik, çitlenbik, bıttım farklı isimlerle anılır. Örneğin Adana’nın Kozan ilçesinde Çıtımık olarak söylenir. Antalya/Akseki ilçesi Kuyucak Beldesinde ise çöfre veya sakızlak olarak adlandırılır.

Bir Cevap Yazın