Karaciğer kanseri nedir?

Karaciğer diyaframın tam altında bulunur, piramit şeklindedir. İnsan vücudunun en büyük iç organıdır. Sağ lob ve sol lob olarak iki bölümdür. Karaciğer kanseri, karaciğerin iç bölümlerinde baş göstermektedir. Karaciğerin ihtiyacı olan kan iki farklı yerden pompalanmaktadır. Kalpten gelen oksijen yönünden zengin olan kan hepatik arter tarafından karaciğere ulaştırılırken, portal damar ise bağırsaktan gelen ve besin değeri bakımından zengin olan kanı karaciğere ulaştırmaktadır. Karaciğerin içindeki kanserin tespit edilmesi için, karaciğerin yapısı ve fonksiyonlarının öğrenilmesi gerekir.

Karaciğerin görevleri nelerdir?

• Karaciğer, bağırsaklarda sindirilecek besinlerin çoğunu parçalayıp depolar.
• Karaciğerde yaralanma ya da kesikler sırasında oluşan kanamayı önleyen pıhtılaşmayı sağlayan proteinlerin bir kısmı oluşturulur.
• Safrayı bağırsaklarda saklayarak, besinlerin emilimi görevini yerine getirmektedir.
• Kandaki toksik atıkları filtreleyerek, onları parçalar ve vücuttan dışarı atar.

Karaciğer tümörleri

Karaciğerin içinde hepatosit olarak adlandırılan hücreler ve safra kanalları ile kan damarları içeren hücreler vardır. Safra kanalı karaciğerin dışına doğru uzanıp, safrayı safra kesesine veya bağırsaklara ulaştırır. Karaciğerin içindeki hücreler kötü huylu malign ve iyi huylu bening tümörlerini meydana getirir. Bu tümörler farklı etkenlerle oluşmakta ve farklı etkiler göstermektedir. Bu nedenle farklı tedaviler uygulanır.

İyi huylu (bening) karaciğer tümörleri

İyi huylu tümörler bazı durumlarda sorunlara yol açabilecek kadar büyüyebilir. Yakınındaki dokulara yayılmazlar. Cerrahi müdahaleyle tedavileri tamamlanır.

• Hemanjiyom: Bu iyi huylu tümör türü kan damarlarında oluşur. En sık rastlanılan iyi huylu tümör türüdür. Bu tümörlerin büyük bir kısmı tedavi gerektirmeden iyileşebilir. Fakat kanamaya neden olan tümörler ameliyatla alınır.
• Hepatik adenom: Bu türler ana karaciğerin kendi hücrelerinde başlayan tümörlerdir. Çoğunlukla belirti göstermezler ve bu sebeple tedavi edilmeleri gerekmez. Bir bölümü karın ağrısı ve kütle hissi gibi etkiler gösterebilir. Anormal derecede kanamaya sebep oldukları zaman, karaciğer kanseri oluşma riski taşıyacaklarından, cerrahi müdahaleyle alınırlar.
• Fokal nodüler hiperplazi: Bu tümör türü farklı hücre türlerinden oluşur ve tümöre benzer bir şekilde büyüme oluşumu gösterir. Bunlar iyi huylu tümördür, fakat karaciğer kanserinden ayrılmaları kolay olmadığından cerrahi müdahaleyle alınırlar.

Karaciğer tanısında risk faktörleri nelerdir?

Karaciğer kanseri genelde 60 yaşından sonraki kişilerde daha yaygın olarak görülür. Karaciğer kanseri, risk faktörü taşıyan kişilerde daha yaygın olarak görülmektedir. Bu faktörlerin içinde sigara kullanımı gibi hastaların elinde olan faktörlerde bulunmaktadır. Ama genetik faktörler gibi insanın kendi elinde olmayan, değiştirilemeyecek olan risk faktörleri de vardır. Fakat risk faktörlerinin bulunması illa kansere yakalanılacak anlamına gelmemektedir. Bu risk faktörleri;

• Yaş
• Genetik etkenler ve metabolik hastalıklar
• Viral Hepatitler
• Siroz
• Sigara ve alkol kullanımı
• Etnik köken
• Cinsiyet
• Obezite
• Tip 2 diyabet

Karaciğer kanserinin erken dönemde teşhisi

Karaciğer kanserin belirtileri erken dönemde kolay olarak anlaşılamadığından dolayı ileri aşamaya kadar ortaya çıkmaz. Bu yüzden hastalığın erken dönemde teşhisi oldukça zordur. Karaciğer göğüs kafesinin iç kısmında olduğundan, küçük olan tümörlerin muayene ile anlaşılması çok zordur. Bu tümörler fark edildiğinde genellikle büyümüş olurlar. Uzun süreli siroz hastalığına maruz kalan kişilerde genellikle karaciğer kanseri görülür. Sirozun ileri aşamasında, karaciğer kanseri değişik tarama testleriyle değerlendirilir.

Karaciğer kanserinin belirtileri

Karaciğer kanserinin belirtileri ileri aşamalara kadar fark edilmez. Belirtiler hastalığın erken dönemde etkisini göstermeye başlayabilirler. Sıkça görülen belirtiler;

• Diyet dışında yaşanan anormal kilo kayıpları
• İştahsızlık
• Yemeğin yeterince alınmasına rağmen tokluk hissi
• Mide bulantısı ve kusma
• Ateş
• Karaciğerdeki büyüme
• Dalağın büyümesi
• Karın ağrısı veya sağ kürek kemiğinin yakınında hissedilen ağrı
• Şişkinlik hissi veya karında su toplanması
• Kaşıntı
• Cilt ve göz aklarının sararması
• Karın bölgesindeki ciltten beliren damar genişlemesi
• Kronik hepatit ve siroz tipi hastalıkların daha da kötüye gitmesi

Karaciğer kanserinin tedavisi

Karaciğer kanserini hastalığının tedavi süreci hangi evrede olduğuna bağlı olarak değerlendirilir. Bazı durumlarda bazı bölgelere cerrahi işlem yapılırken, bazılarında ise müdahale edilmeye ihtiyaç duyulmaz. Karaciğer kanserinin tedavi seçenekleri;

• Cerrahi müdahale (kısmi hepatektomi ya da karaciğer nakli)
• Ablasyon ya da embolizasyon tedavileri
• Radyoterapi ve kemoterapi uygulamaları
• Hedefe yönelik tedavi

Karaciğer kanserinin tedavisinde bu tedavi yöntemleri ayrı olarak uygulanabileceği gibi, bazı hastalarda beraber de uygulanabilir. Ayrıca bazen hastalara bu tedavi yöntemlerinin yanında alternatif tedavilerde uygulanabilir. Bu alternatif tedavilere örnek olarak psikoterapi, ozon terapisi, beslenme yöntemleri, ısı tedavisi, yogayı sayabiliriz.