Gebelikte mide yanmasının nedenleri nelerdir?
Gebelik döneminde anne adaylarının bir çok şikayeti olmaktadır. Bunlardan biri de özellikle gebeliğin son 2-3 aylık döneminde meydana gelen mide yanmalarıdır.
Gebelik döneminde hormonların artması ve rahmin büyüyüp mideye baskı yapması midede yanmaya, mide ekşimesine ve mide ağrısına neden olmaktadır. Hassaslaşmış olan anne adayları bu durumlardan sürekli şikayetçi olmaktadır. Artan hormonların etkisi sonucu midenin yemek borusuyla birleştiği bölgedeki girişi gevşer ve buradan mide asiti yemek borusuna geçip yukarı kaçar, yanma şikayetine neden olur, bu duruma reflü adı verilir. Reflü meydana gelen hastalar ağızlarına acı su gelmesi şeklinde ortaya çıkan şikayetlerini belirtirler. Rahmin giderek büyüyüp mideye baskı yapması neticesinde bu şikayetler gebeliğin son aylarında daha çok artmaktadır. Mide ağrısı ve mide yanması şikayetleri reflü bilinen haliyle ağza acı su gelmesi olmadan tek başına da gerçekleşebilmektedir.
Kimi zaman gebelikten önce olan ya da gebelikte başlayan mide ülseri, gastrit gibi sorunlar da midede ağrı ve yanma, ekşime şikayetlerine neden olmaktadır. Pek çok kadın genel olarak zararsız olan bu yakınmayı gebe kaldıktan sonra da tecrübe eder. Mide yanması göğüs kemiğinin altından genize kadar olan bölgede yakıcı bir şekilde rahatsızlık veren bir histir. Bu durum daha çok gebelik sırasında vücudumuzda görülen hormonal ve fizyolojik değişikliklerden kaynaklanmaktadır. En önemli neden ise gebelik sırasında artan annelik hormonlarından biri olan progesterondur. Progesteron rahimdeki düz kasları gevşettiği gibi mide ile yemek borusu arasında bulunan kapakçığında gevşemesine yol açmaktadır.
Hastaların şikayetleri yatar pozisyonda daha çok artmaktadır. Hatta bazı hastalar oturur pozisyonda uyudukları zaman daha rahat ettiklerini belirtirler. 5. gebelik ayından sonra bilhassa büyüyen rahim, mideye mekanik baskı yaparak yanma şikayetlerini artırır. Tanı için değerlendirmeye mutlaka detaylı bir öykü almakla başlanmalıdır. Gebelikte göğüs ağrısı, öksürük, boğaz ağrısı, sesli solunum gibi atipik bulgularla başvuran hastalarda reflü hastalığı akla gelmelidir.
Mide yanmasını önlemek için uzmanlar tarafından yapılan başlıca tavsiyeler şunlardır:
1- Baharatlı, aşırı yağlı, kızartma yemekler asla tüketilmemelidir. Salam, sucuk gibi tam pişmemiş olan baharatlı etlerden mutlaka uzak durulmalıdır.
2- -Çiğ sebzeler mide yanmasını daha çok artırdığından pişmiş sebzeler tercih edilmelidir.
3- Kilo kontrolü sağlanmalıdır. Aşırı kilo almak mide yanmasını artıran diğer önemli bir husustur.
4- Sigara içilmemesi yanmaya karşı alınabilecek bir önlemdir.
5- Yemekler yavaş yavaş yenmeli ve çok iyi çiğnenmelidir.
6- Çok sıkan giysiler ve sıkı iç çamaşırlarından kaçınılmalıdır.
7- Alkol, kahve ve çikolata mide yanması şikayetini daha çok artırır.
8- Portakal, greyfurt gibi meyve suları, gazlı içecekler, domates suyu ve salça gibi besinler yanmayı artıracağından dolayı normal zamandan daha az tüketilmelidir.
9- Geç saatlerde kesinlikle yemek yenmemelidir (son beslenme yatma saatinden yaklaşık 2-3 saat önce sona erdirilmelidir).
10- Yatmadan yarım saat önce bir bardak ılık su içmek mideyi rahatlatabilir.
11- Yatağın başucu 10 cm kaldırılabilir. Bu yöntem şikayetleri azaltmada son derece etkili olan bir yöntemdir.
12- Yüksek yastıkta yatmak mide yanmasını azaltır.
13- Bazı ilaçlar mide şikayetlerini artırabilir (bazı tansiyon ilaçları, antikolinerjikler, nefes açıcı bazı ilaçlar, sakinleştiriciler, aspirin ve benzeri ağrı kesiciler).
Yanma şikayeti ile uzman doktora başvuran gebelerde endoskopik tetkik yapıldığı zaman yaklaşık olarak vakaların 2/3 ünde yemek borusu iltihabına rastlanmaktadır.
Gebelikte meydana gelen mide yanmalarının önüne geçmek için ilk olarak diyette, basit değişiklikler ve bir takım alışkanlıkların değiştirilmesi gerekir. Tek oturuşta tıka basa yemek yenmemeli, öğün sayısı biraz artırılmalı, yemekler daha küçük porsiyonlar halinde yenmelidir. Asitli her türlü içecekten uzak durulmalıdır.