Fren balatası nedir, nasıl kullanılmalıdır?
Balata sıcak ve soğukta yüksek sürtünme katsayısına sahip, suya ve yağa karşı dayanıklı, yavaş aşınan sürtünme malzemesidir. İçeriğinde amyant, reçine gibi sürtünmeye dayanıklı maddeler vardır. Fren mekanizmalarında kullanılır. Bu ister bir taşıt, isterse bir makine olabilir. Durdurulması gereken her mekanizmada kullanılabilir. Motorlu araçlarda, frenleme sistemi balata üzerine kurulmuştur. Tekerlek üzerine yerleştirilen yarım ay şeklini andıran balata, her araçta farklı şekillerdedir ve frenleme mekanizması üzerine yerleştirilir. Araçlarda hem fren, hem de debriyaj aksamında balata kullanılır.
Fren balatası imalatçıların üretim formülüne göre, sert ve yumuşak özellikli olabilir. Bu özellikler, balata kullanıcıları tarafından özellikle istenebilir. Bazılarımız araç kullanırken daha çok frenleme mekanizmasına başvurur. Dolayısıyla araç balata yardımı ile durduğundan, balatalar aşınmadan yıpranır. Bu süreç yumuşak özellikli balatalarda daha kısadır. Yumuşak özellikli balatalar, daha iyi frenleme yapmasına karşın, çabuk biter. Sert özellikli balatalar uzun süre de yıpransa da, fren yaptığımızda yeterli randımanı vermezler. Bu yüzden yumuşak balataları tercih etmemiz, hayat kurtarıcı olabilir. Maliyet açısından bakarsak sert balataların uzun süre gitmesinden, daha az maliyetli olduğu görülür. Lakin sağlığımızı düşünerek doğru kararlar vermemiz gerekir.
Balatalar, araçlara ilk defa takıldığında, birkaç gün sürecek alışma dönemi geçirecektir. Bu süreçte, balata yerine alışana kadar, frenleme yaptığımızda dikkatli olmalıyız. Ani frenlemeden kaçınmalıyız. Balataların takıldığı disk ayna yüzeyinin pürüzsüz ve aşınmamış olasıda oldukça önemlidir. Eğer pürüzler varsa, ilk değişimi yapıyor isek, disk aynaları torna ile talaş aldırarak düzelttirmeliyiz. Bu işlemi disk aynalar için bir kez yaptırmamız uygundur. Yeni araçlarda, genellikle değiştirilme yapılsa da, daha eski araçlarda maliyet açısından tercih edilen yöntem budur. Birkaç kez tekrarlanması disk aynanın mahiyetini bozacaktır. Bu durumda disk aynalarının yenisi ile değiştirilmesi uygundur.
Dikkat edilmesi gereken bir diğer husus da, araç kullanırken ayağımızı sürekli fren ve debriyaj üzerinde tutmamamızdır. Bu işlem balataların tek taraflı aşınmasına sebep olacağı için, ihtiyaç oluğunda sağlıklı frenleme yapılamayacaktır.
Hem kendi, hem de sevdiklerimizin hayatını önemseyerek, araçlarımızdaki balata değişimlerini zamanında yaptırmalı, kullanımına da dikkat etmeliyiz.